Chaturmas First Shravan Vinayak Chaturthi 2025: मराठी वर्षातील अनन्य साधारण महत्त्व असलेला चातुर्मास सुरू असून, व्रतांचा राजा मानल्या गेलेला श्रावण मासारंभ झालेला आहे. श्रावणात वैविध्यपूर्ण आणि अनेकविध वैशिष्ट्य असलेली व्रते आचरली जातात. श्रावणातील प्रत्येक दिवशीचे व्रत आणि त्याचे महात्म्य अनन्य साधारण असेच आहे. श्रावण हा शिवपूजनासाठी अतिशय महत्त्वाचा, पवित्र आणि शुभ मानला जातो. आषाढी देवशयनी एकादशीला ब्रह्मांडाचे पालकर्ते श्रीविष्णू योगनिद्रेत जातात, त्यामुळे चातुर्मास काळात ब्रह्मांडाचे पालकत्व महादेव शिवशंकरांकडे असते. प्रत्येक मराठी महिन्याच्या शुद्ध पक्षात विनायक चतुर्थी साजरी केली जाते. श्रावणातील विनायक चतुर्थीला विशेष महत्त्व असते, असे म्हटले जाते. जाणून घेऊया...
श्रावण महिन्यातील विनायक चतुर्थी सोमवार, २८ जुलै २०५ रोजी आहे. गणपतीची शाश्वत भक्ती लाभण्यासाठी, कृपा होण्यासाठी प्रत्येक महिन्यातील शुद्ध चतुर्थी तिथीला विनायक चतुर्थीचे व्रत केले जाते. विनायक चतुर्थी पुण्यप्रद मानली गेली आहे. गणपती बुद्धीची देवता आहे. गणपती ही वैश्विक देवता आहे. गणेश ही प्रेरणा देणारी देवता आहे. यंदाची विनायक चतुर्थी सोमवारी येत असल्यामुळे विशेष महत्त्व असल्याचे सांगितले जात आहे. महादेव शिवशंकरांसह गणपतीची पूजा करणे पुण्याचे मानले गेले आहे.
श्रावण विनायक चतुर्थी व्रत पूजनाची सोपी पद्धत
विनायक चतुर्थीला सकाळी लवकर उठून नित्यकर्मे करावीत. दिवसभर उपवास करावा. गणेश पूजनाचा संकल्प करावा. एका चौरंगावर गणपतीची मूर्ती स्थापन करावी. गणपती बाप्पाची षोडशोपचार पूजा करावी. षोडशोपचार पद्धतीने पूजा शक्य नसेल, तर पंचोपचाराने गणपती पूजन करावे. शुद्ध पाण्याने गणपतीच्या मूर्तीचा अभिषेक करावा. अभिषेक करतेवेळी अथर्वशीर्ष पाठ असल्यास २१ वेळा आवर्तन करावे, अन्यथा ‘ॐ गं गणपतये नम:’ या मंत्राचा १०८ वेळा जप करावा. यानंतर फुले अर्पण करावीत. धूप, दीप, नेवैद्य अर्पण करून गणेशाचे नामस्मरण करावे. गणपतीला लाडू, मोदक यांचा नैवेद्य दाखवल्यास उत्तम. गणपतीची आरती करून मनोभावे नमस्कार करावा. शक्य असेल तर आवर्जून गणपती मंदिरात जाऊन बाप्पाचे दर्शन घ्यावे. तसेच आपापले कुळधर्म, कुळाचार, परंपरा याप्रमाणे विधी करावेत. संकष्ट चतुर्थीला आपण दिवसभर उपास करून रात्री चंद्रोदय झाल्यावर चंद्रदर्शन घेऊन उपास सोडतो, परंतु विनायक चतुर्थीचे व्रत एकादशी व्रताप्रमाणे दोन्ही वेळेस उपास करून दुसऱ्या दिवशी सोडावे, असे शास्त्रात म्हटले आहे.
विनायक चतुर्थी गणपती पूजन करताना ‘या’ गोष्टी अजिबात विसरू नका
आजच्या धकाधकीच्या जीवनात मनात असले, तरी व्रत-वैकल्ये करता येतातच असे नाही. अशावेळेस सकाळी पाच मिनिटे मोकळी ठेवून गणपती बाप्पाला एक दुर्वांची जुडी अवश्य अर्पण करावी. मनोभावे नमस्कार करावा. प्रार्थना करावी. या दिवशी २१ दुर्वांची जोडी अर्पण केल्याने गणपती प्रसन्न होतात आणि भक्तांना सुख-समृद्धी आणि बुद्धी प्रदान करतात, असे म्हटले जाते. दुर्वा अर्पण केल्याशिवाय गणपती बाप्पाची पूजा पूर्ण होत नाही आणि पूजेचे पुण्यही लाभत नाही, अशी मान्यता असल्याचे सांगितले जाते. गणपतीला प्रिय असलेली जास्वंदीची फुले अवश्य वाहावीत. तसेच गणपतीला आवडणाऱ्या लाडू, मोदक किंवा गोड पदार्थांचा नैवेद्य दाखवावा. असे केल्याने गणपती बाप्पा प्रसन्न होऊन शुभाशिर्वाद देतो, असे म्हटले जाते.
|| गणपती बाप्पा मोरया, मंगलमूर्ती मोरया ||