दुर्मिळ असलेल्या अर्थ मेटलची निर्यात रोखून चीनने जगाला अडचणीत आणण्याचा प्रयत्न चालविला आहे. यामुळे ईव्हीसह इंधनावरील वाहनांची निर्मिती रोखण्याचा चीनचा प्रयत्न आहे. परंतू, ज्या रेअर अर्थ मेटलच्या जिवावर चीन एवढे डोळे वटारतोय ते मुळात चीन मलेशिया मधून आयात करतो आहे. जगाला चीन ते पुरवत असल्याने जगही चीनवरच विसंबून राहिले आहे. आता अचानक पुरवठाच बंद केल्याने भारतासह अनेक देशांच्या कंपन्या अडचणीत आल्या आहेत.
डोनाल्ड ट्रम्प हे खूप धूर्त निघाले आहेत. जगभरातील देशांवर टेरिफ लावण्याची धमकी देत ट्रम्प एकेका देशाकडून अमेरिकेच्या फायद्याची डील करत सुटले आहेत. सुरुवातीपासून ट्रम्प चीनवर डुख धरून टेरिफ लादत होते. तिकडे चीनने वाढविले की पुन्हा ट्रम्पही वाढवत होते. यानंतर ट्रम्पनी चिनी विद्यार्थ्यांना अमेरिकेतून हाकलण्याचा डाव टाकला तिथेच चीनसोबत रेअर अर्थ मेटलची डील पक्की केली. चीन अमेरिकेला रेअर अर्थ मेटल त्या बदल्यात देणार आहे. पण जगाचे काय...
चीनने रेअर अर्थ मेटलच्या निर्यातीच्या नियमात काही बदल केले आहेत. परंतू, यामुळे भारत, युरोप आणि अमेरिकेसह अनेक देशांची निर्यात थांबली होती. अमेरिकेला चीन हे मेटल देणार असले तरी भारतासोबतची निर्यात थांबलेलीच आहे. भारतीय कंपन्यांकडे साठा असलेले रेअर अर्थ मेटल आता जुलैच्या सुरुवातीच्या आठवड्यातच पुरले एवढे आहे. काही कंपन्यांनी ईव्ही गाड्यांचे उत्पादनही कमी केले आहे. याचा फटका उद्योगांना बसणार आहे. जरी हे मेटल दुसऱ्या मार्गाने मिळवायचे म्हटले तरी त्याला खूप वेळ लागणार आहे.
या रेअर अर्थ मेटलमध्ये लॅन्थॅनम, निओडायमियम, प्रेसियोडायमियमसह एकूण १७ खनिजे समाविष्ट आहेत, जी इलेक्ट्रॉनिक, चुंबकीय आणि तांत्रिक उत्पादनांसाठी खूप महत्वाची आहेत.याच्या निर्यातीमध्ये चीनचा 92 वाटा आहे. हे मेटल टीव्ही, सौर पॅनेल, पवन टर्बाइन, इलेक्ट्रिक वाहने, स्मार्टफोन आणि लॅपटॉप बनवण्यासाठी वापरले जातात. यामुळे चीनच्या या आडमुठेपणामुळे उद्योग जगाचे चक्र थांबले जाण्याची शक्यता आहे. गेल्या वर्षी चीनच्या एकूण दुर्मिळ घटकांच्या आयातीपैकी म्यानमारचा वाटा सुमारे ५७% होता.