शेतीFOLLOW

विशाल गांगुर्डे"कल्पवृक्ष" महू झाड आदिवासी बांधवांच्या जीवनाचा अविभाज्य भाग आहे. महू झाडांची फुले गोळा करून त्यापासून विविध पदार्थ तयार करून त्यातून आदिवासी बांधवांना रोजगार मिळत आहे.कल्पवृक्ष महू झाडाला येणाऱ्या फुलांची पिंपळनेरच्या पश्चिम पट्टयात वेचणी करण्यासाठी भल्या पहाटे गाव पाड्यातील महिला पुरुष दऱ्याखोऱ्यात दिसून येत आहेत.धुळे जिल्ह्याच्या साक्री तालुक्यातील गावागावात मोहफुलांची अनेक झाडे आहेत. घरासमोर, शेतबांधावर असलेल्या या झाडांच्या फुलांचा सुगंध परिसरात दरवळतो आहे.मार्च ते जून या कालखंडात येणारी महू फुले त्यानंतर येणारी टोळंबी यापासून तयार करण्यात येणारे पदार्थ हे वर्षभर टिकवून ठेवण्यासाठीची तयारीही आदिवासी महिला घरोघरी करत आहेत.पहाटे गोळा करण्यात आलेली महूची फुले सुकवून ती साठवून ठेवली जातात. यातून काहीअंशी निर्माण झालेली आर्थिक विवंचना दूर करण्याचा प्रयत्न होत आहे.महू वृक्ष हा डबल उत्पादन देणारे एकमेव वृक्ष असल्याने त्याला "कल्पवृक्ष महू" म्हटले जाते. हा वृक्ष फुले देतो व फलेही देतो. यामुळे महू वृक्ष आदिवासींसाठी वरदान ठरतो.महू फुले वेचणीची लगबग• मोहगाव, शेंदवड, चावडीपाडा, पिंपळपाडा, वडपाडा केवडीपाडा, वारिपाडा, मोगरपाडा, मांजरी, वासाँ, सिताडी, काळांबा, धसकल, चोरवड, मळगाव, खरगाव, पारसरी चरणमाळ, नांदरखी, बसरावळ या गावात सध्या जोरदार महू वेचणी सुरू आहे.• गुल्ली महू, रातगोल महू, इंडाल महू, सिकटयाल महू, सिडी महू, फाटाळ महू आदी सहा महू झाडांच्या प्रजाती सर्वश्रुत आहेत. फुलांचा हंगाम गेल्यानंतर महू झाडाला येणाऱ्या टोळंबीपासून तेल तयार करण्यात येते. हे तेल पिंपळनेरच्या पश्चिम पट्टयात खाद्यतेल म्हणून वापरतात.विविध आजारांवर मोहफुले गुणकारी• महू फुलांपासून मदिरा (दारू), भाकरी, लाडू, खीर, भजी, आळ भाजलेले महू, राबडी, महू फुलांचे बाँडे, मोहाच्या चिंचोडे, चकल्या, महू चटणी, मोक्सी, मोहाच्या लाटा, डुकल्या आदी पदार्थ तयार करण्यात येतात.• एप्रिल महिना सुरू असल्याने तापमानाने चाळीशी ओलांडली आहे. उन्हाळ्यात शरीरात रोगप्रतिकारक्षमता वाढत असल्याचे सांगण्यात आले. पहाटे महू फुलांची गळ होते. महू फुले वेचणी करताना आदिवासी बांधव ठिकठिकाणी दिसून येत आहेत.आदिवासींसाठी रोजगार• आदिवासी महिला-पुरुष मोहफुले बाजारात विकून पैसे मिळवतात. या फुलांपासून दारूही काढली जाते. त्यातूनही उत्पन्न मिळते.• फुलांचा हंगाम संपला, की या झाडांना फळे येतात. ही फळे खाण्यासाठी वापरली जातात. त्यातील आठोळीतील गरापासून तेल काढले जाते. हे तेल औषधी असून, आदिवासी त्याचा खाण्यासाठी उपयोग करतात.• गुरांच्या विविध आजारांवर मोहाच्या फुलातील हा गर औषधी म्हणून वापरला जातो. मोहाच्या या फळाला टोळ म्हणतात. महू फुलांमधून येणाऱ्या उत्पन्नातून उपजीविका भागविण्यास मदत होते आहे.हेही वाचा : नियमित खा फक्त एक चिकू; आरोग्यवर्धक चिकू दूर करेल विविध विकार

लाईव्ह न्यूज :

'मिशन महापालिका'

'भाऊबंध' जुळले, ठाकरेंचं ठरलं!

CM फडणवीसांची रणनीती

शिंदेंसेनेची 'जुळवाजुळव'

काका-पुतण्या एकत्र येणार?

PM नरेंद्र मोदी

लोकमत ई-पेपर

शहरं

मनोरंजन

व्हिडीओ

शेतीFOLLOW

farming शेती हा भारताचा मुख्य व्यवसाय आहे. आपल्याकडची शेती ही मॉन्सूनवर आधारित आहे.

Read more

लोकमत शेती : Success Story : आधुनिक तंत्रज्ञानाने जोपासली पेरू फळबाग; ३० गुंठ्यात ३ लाखांचे उत्पन्न

लोकमत शेती : Agriculture News : 6 टक्के सरसकट व्याज सवलत, काय आहे डॉ. पंजाबराव देशमुख व्याज सवलत योजना

लोकमत शेती : मासेमारीसाठी जाणाऱ्या खलाशाने क्यूआर कोडेड आधारकार्ड जवळ बाळगणे आवश्यक

लोकमत शेती : नवीन हरभऱ्याची बाजारात एंट्री; वाचा काय मिळतोय दर

लोकमत शेती : Manjara Dam : मांजरा प्रकल्पाच्या डाव्या कालव्यातून पाण्याचा विसर्ग

लोकमत शेती : Cotton Market Rate : खर्चाच्या तुलनेत मिळेना दर; कापूस उत्पादक शेतकरी चिंतेत

लोकमत शेती : कृषी योजनांची माहिती पोहोचविण्यासाठी गावोगावी होणार व्हॉट्सअॅप ग्रुप

लोकमत शेती : Soyabean Market : मागील आठवड्यात सोयाबीनची किंमत 'इतक्या' रुपयांनी घटली, वाचा सविस्तर

लोकमत शेती : Maka Bajarbhav : मागील आठवड्यात मक्याचे बाजारभाव कसे होते? जाणून घ्या सविस्तर

लोकमत शेती : Kardai Lagvad : करडई लागवड फायद्याची, परभणी जिल्ह्यात एका शेतकऱ्याकडून 40 एकरवर लागवड