- वेंकट श्रीरामागिरी, चीफ ऑपरेटींग ऑफिसर, वर्ल्डलाईन इंडिया
यावर्षी जगभरातील उत्सवाचा हंगाम कोविड-१९ द्वारे निर्मित न्यू-नॉर्मलमुळे निश्चितच खूप वेगळा असेल. निःसंशयपणे, आपल्याला मागील वर्षांच्या तुलनेत ई-कॉमर्स व्यवहार अधिक प्रमाणात पाहायला मिळेल. ई-कॉमर्स कंपन्या, किरकोळ विक्रेते, दुकानदार, वित्तीय संस्था ग्राहकांना अनन्य शॉपिंगचा अनुभव प्रभावीपणे उपलब्ध करून देण्यासाठी आणि मार्केट शेयर मिळविण्यासाठी आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स (एआय), इंटरनेट ऑफ थिंग्ज (आयओटी), ऑगमेंटेड रिएलिटी (एआर), डेटा अ‍ॅनालिटिक्स आणि अंतर्दृष्टी यासारख्या नवीन तंत्रज्ञानाचा उपयोग करीत आहेत.
एआय तंत्रज्ञानामधील नूतनीकरणामुळे मशीन लर्निंगचा वापर सुलभ झाला आहे आणि निर्णय घेण्याच्या प्रक्रियेस सुधारण्यासाठी हे एक मौल्यवान साधन बनत आहे कारण मॅन्युअल प्रयत्नांच्या तुलनेत निकाल अधिक अचूक आणि वेगवान आहे. आपला खरेदीचा अनुभव सुलभ बनविण्यासाठी कंपन्या अवलंबत असलेल्या नवीन तंत्रज्ञानाची काही चांगली वापर प्रकरणे येथे आहेत.
1. ग्राहकांच्या अंतर्दृष्टीवर आधारित प्रॉडक्ट्ससाठी आवश्यक शिफारसी - एआय मागील खरेदी, पाहिलेले प्रॉडक्ट्स आणि कस्टमर डेमोग्राफिक्स यावर आधारित कस्टमर डेटाचे विश्लेषण करण्यात मदत करते आणि ग्राहकांना अपूरणीय ऑफर प्रदान करते. यामुळे ग्राहक प्रवास वैयक्तिकृत केला जातो आणि एक अनोखा अनुभव तयार होतो जो उत्पादन खरेदी करण्यापलीकडे आहे. स्कोअरिंग मॉडेल्सच्या आधारे, एआय ग्राहकांच्या आवडीची पूर्तता करणारे प्रॉडक्ट्स ओळखण्यात मदत करते आणि ग्राहकांना खरेदी प्रक्रिया सुरळीत पार पाडण्यास मदत करण्यासाठी वेळेवर रिमाइंडर पाठवते.
2. कार्यक्षम ग्राहक समर्थन - एआयचा वापर करून कंपन्या चॅट-बॉट्स, व्हॉईस असिस्टंट्स यासारख्या विविध साधनांचा वापर करून ग्राहकांच्या प्रश्नांची पूर्तता करण्यासाठी कधीही समर्थन प्रदान करत आहेत. एआयद्वारे समर्थित चॅट-बॉट्स वेगाने ग्राहक संबंध व्यवस्थापन, क्रॉस-सेलिंग आणि मार्केटिंग योजनांचा अविभाज्य भाग बनत आहेत. हे चॅट-बॉट्स ग्राहकांसाठी परस्परसंवाद मोड संदर्भित आणि वैयक्तिक बनविण्यासाठी ग्राहक डेटाचा फायदा घेऊ शकतात. एनएलपी (नॅचरल लँग्वेज प्रोसेसिंग) च्या सहाय्याने सेल्फ सर्व्हिसिंग क्षमता ग्राहकांना कोणत्याही मानवी संवादाशिवाय त्यांची आवश्यकता अधिक कार्यक्षमतेने व्यवस्थापित करण्यास मदत करते.
3. बनडल्ड ऑफर्स - हिस्टोरिकल डेटाच्या आधारे एआय बनडल्ड प्रॉडक्ट्स प्रदान करण्यासाठी ग्राहकांचे वर्तन समजून घेण्यास आणि क्रॉस सेल करण्याची संधी ओळखण्यास मदत करते, जे प्रॉडक्ट व्हॅल्यू वाढविते. ग्राहकांच्या लोकसंख्याशास्त्रावर आधारित हे संदर्भित केले जाऊ शकते जेणेकरून ग्राहकांना त्यांच्या प्रोफाइलवर आधारित सर्वात योग्य बंडल मिळू शकते.
4. केव्हाही आणि कोठेही शॉपिंग - आयओटी आणि एआय असे वातावरण तयार करण्यात मदत करतात जिथे कधीही, कोठेही शॉपिंग करता येऊ शकते. ग्राहकांसाठी याचा अर्थ असा आहे की त्यांचे टीव्ही, स्मार्ट वॉच, फोन इ. ऑनलाईन आणि ऑन-लोकेशन दोन्ही ठिकाणी डिजिटल संवाद सुरू करण्यास सक्षम असतील आणि काहीजण खरेदीचे व्यवहारही पूर्ण करू शकतील. व्यापाऱ्यांसाठी याचा अर्थ असा आहे की ते कोठेही ग्राहकांशी कनेक्ट होऊ शकतात, ते डिजिटल जाहिराती असो वा व्हेंडिंग मशीनवर, जे आवेग खरेदी सुरू करणे सुलभ करते आणि अधिक अखंड खरेदी अनुभव देखील अधिक सुलभ बनविते.
5. ऑग्मेंटेड रिएलिटीद्वारे प्रॉडक्ट्सचा डिजिटल अनुभव - अलिकडच्या वर्षांत एआरने लक्षणीय सुधारणा केली असून ग्राहकांना त्यांच्या गरजेनुसार प्रॉडक्ट कसे बसते हे दृष्यदृष्ट्या अनुभवण्यास सक्षम केले आहे. ग्राहक त्यांच्या आवडीनुसार त्यांच्या आवडीचे प्रॉडक्ट पर्सनलाईझ करण्यासाठी डिजिटल अनुभवाद्वारे विविध ब्रॅण्ड्स आणि प्रॉडक्ट्सशी जुळू शकतात. त्यानंतर ग्राहक त्यांच्या जवळच्या मित्रांसह हे शेयर देखील करू शकतात आणि त्यांच्या फीडबॅकच्या आधारे ते खरेदी करण्याचा निर्णय घेऊ शकतो. हे शॉपिंगला पर्सनलाईझेशन करण्याच्या एका नवीन पातळीवर घेऊन जाते. उदाहरणार्थ, ऑटोमोटिव्ह रिटेलर ग्राहकांना प्रॉडक्टला कस्टमाईझ किंवा कॉन्फिगर करण्याची संधी देऊ शकतात, जेणेकरून त्यांचा शॉपिंग अनुभव खूपच अनोखा बनू शकतो.
6. डेटा अनालिटिक्स आणि अंतर्दृष्टी - आज विविध सिस्टममध्ये कॅप्चर केलेल्या डेटाची मात्रा ग्राहक आणि त्यांचे वर्तन यांचे 360 डिग्री व्यू तयार करण्यात मदत करते. प्रगत डेटा अनालिटिक्स साधने रिअल टाइममध्ये कार्यक्षमतेने डेटाचे विश्लेषण करण्यात आणि अर्थपूर्ण व्यवसाय निर्णय घेण्यात मदत करतात. यात योग्य विपणन मोहीम सुरू करणे, गुंतवणूकीची रणनीती, इत्यादींचा समावेश आहे.
7. फसवणूक व्यवस्थापन सेवा - फसवणूक होण्यापूर्वी बर्‍याच वित्तीय संस्था एआयचा वापर करत आहेत. हे थेट चार्जबॅक कमी करण्यात मदत करते आणि चुकीचे पॉझिटिव्ह कमी करते, ज्यामुळे ग्राहकांचा विश्वास प्राप्त होतो. फसवणूक करणारे सतत फसवणूक करणारे व्यवहार करण्यासाठी नवीन मार्ग शोधत असल्याने पारंपारिक नियम-आधारित प्रणाली असे व्यवहार ओळखण्यात अपयशी ठरू शकते. अनेक नवीन पेमेंट चॅनेलच्या आगमनाने हे आणखी बिकट झाले आहे, जे पेमेंट्समध्ये फसवणूकीचे धोके वाढवते. प्रत्येक वेळी अतिरिक्त नियम आणि नवीन नमुने तयार करणे अवजड आणि खर्चिक असल्याने, एआय हे खालील कारणांमुळे प्रस्तावांना अखंडपणे मूल्य देण्यासाठी सर्वोत्तम पर्यायी तंत्रज्ञान मानले जाते:
अ. यात डेटाचे स्पष्टीकरण करण्याची आणि पर्यवेक्षी मशीन शिक्षणाद्वारे अंतर्दृष्टी मिळविण्याची क्षमता तसेच अपर्यवेक्षी शिक्षणाद्वारे नवीन ज्ञान प्राप्त करण्याची क्षमता आहे.
ब. एआयद्वारे वाढलेली ऑटोमेशन आणि सुधारित अचूकतेमुळे मॅन्युअल तपासणी कमी होते आणि वेळेची बचत होते.
8. प्रगत वाद व्यवस्थापन सेवा - तंत्रज्ञान प्रगती आणि आरबीआयच्या नियामक नियंत्रणासह, विवाद व्यवस्थापन प्रक्रियेमध्ये महत्त्वपूर्ण बदल होत आहेत.
अ. अयशस्वी व्यवहार (जिथे वस्तू / सेवा प्राप्त झालेली नाहीत) विविध पक्षांकडे स्वयं प्रक्रिया केली जाते आणि ग्राहकांना वेळेवर रिफंड मिळतो.
ब. ऑनलाइन विवाद निराकरण यंत्रणा ग्राहकांना नोंदविलेल्या प्रकरणांच्या स्थितीवर संपूर्ण पारदर्शकता मिळविण्यात मदत करते.
क. हिस्टोरिकल डेटावर आधारित शिफारस केलेल्या ठरावांसह एआय आधारित कराराचे पुनरावलोकन केल्यामुळे विवाद निराकरणाची समयोचितपणा आणि अचूकता सुधारते.
9. वेगवान चेकआउट आणि सुलभ पेमेंट्स प्रक्रिया - वित्तीय संस्था, किरकोळ विक्रेते, पेमेंट प्रोसेसर्स सरकार आणि नियामक यांच्या मदतीने पेमेंट्स व्यवस्थापित करण्यासाठी त्रास-मुक्त शेवटची मैल कनेक्टिव्हिटी तयार करीत आहेत. बीक्यूआर, यूपीआय, वॉलेट पेमेंट्स, नेट बँकिंग अशा विविध प्रकारच्या पेमेंट पर्याय पारंपारिक क्रेडिट / डेबिट पेमेंट पर्यायांमध्ये जोडले आहेत. कंपन्या आवश्यक तपशील संग्रहित करण्यासाठी आणि जलद चेकआउट्स सक्षम करण्यासाठी सुरक्षित निराकरण प्रदान करतात. कंपन्या पुढे ट्रान्झॅक्शन ड्रॉप आऊट (जिथे ग्राहक चेकआऊटच्या वेळी ड्रॉप आऊट होण्याचे ठरवतात) निर्माण करणार्‍या ग्राहकांच्या वर्तणुकीचे विश्लेषण करण्यासाठी आणि ग्राहकांसाठी सुलभ पेमेंट अनुभव तयार करण्यासाठी गुंतवणूक करीत आहेत.