शहरं
Join us  
Trending Stories
1
"तीनवेळा 'अल्लाहू अकबर' ओरडून गोळीबार सुरू झाला"; व्हायरल व्हिडीओमधल्या व्यक्तीचा खुलासा
2
नो मॅजिक! क्रिकेटच्या देवाने सांगितले १४ वर्षाच्या पोराच्या वादळी शतकी खेळीत दडलेले 'लॉजिक'
3
पाकिस्तानवर मोठा प्रहार करा! पहलगाम हल्ल्यानंतर जगभरातील भारतीयांची निषेध आंदोलने
4
Vaibhav Suryavanshi : १४ वर्षांच्या पोराचा धुमाकूळ! सिक्सर मारत ठोकली IPL मधील विक्रमी सेंच्युरी
5
विद्यार्थ्यांच्या मनामनात रुजणार भारतीय संविधानाची मूल्ये; नागपूर विद्यापीठाने तयार केला अभ्यासक्रम
6
आनंदाच्या भरात पायाला लागलंय ते विसरला! वैभवच्या शतकी खेळीला द्रविडनं अशी दिली दाद (VIDEO)
7
वेटिंगवाल्या प्रवाशांचा चक्क लिनन बॉक्समधून प्रवास! रेल्वे पोलिसांनी सहा जणांना केली अटक
8
IPL 2025 : वैभव सूर्यंवशीच्या ऐतिहासिक खेळीच्या जोरावर २०० पारच्या लढाईत राजस्थानचा 'रॉयल' विजय
9
विविध रेल्वे गाड्यांमधून दारूच्या एकूण १० हजार बाटल्या जप्त! मद्य तस्करीविरोधात मोठी कारवाई
10
लातूर जिल्ह्यातील हाडोळती येथे युवकाच्या खून प्रकरणी न्यायालयाकडून दाेघांना पोलीस काेठडी
11
नागरिकत्व पाकिस्तानी, मात्र 'दिल हिंदुस्थानी'! उल्हासनगरात २५० जण 'भारतीय' होण्याच्या प्रतीक्षेत
12
'भारतीय सैन्य कधीही हल्ला करू शकते...', पाकिस्तानी संरक्षण मंत्र्याने व्यक्त केली भीती
13
बोगस डॉक्टरांविरोधात प्रशासनाने कसली कंबर; तालुकापातळीवरही समिती सक्षम होणार!
14
जिल्हा पोलिस दलातील सांगलीच्या सहा जणांना महासंचालक सन्मानचिन्ह; १ मे रोजी प्रदान सोहळा
15
हिवराच्या शेंगा खाल्ल्याने २६ मेंढ्यांचा मृत्यू; साताऱ्याजवळील फलटण तालुक्यातील घटना
16
RR vs GT : गिलचा कॅच सुटल्यावर बहिणीने मानले देवाचे आभार; तिची रिॲक्शन होतीये व्हायरल
17
पहलगाम हल्ल्याचा नवीन व्हिडिओ समोर; पर्यटकाच्या कॅमेऱ्यात कैद झाली संपूर्ण घटना, पाहा...
18
Padma Awards: क्रिकेटपटू आर अश्विनला पद्मश्री, हॉकीपटू श्रीजेशला पद्मभूषण; येथे पाहा संपूर्ण यादी!
19
पावसाळ्याआधी मृदा व जलसंधारणाविषयी मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीसांनी घेतला 'हा' महत्त्वाचा निर्णय
20
'शरिया कोर्ट', 'कोर्ट ऑफ काजी'ला कायदेशीर मान्यता नाही; त्यांचे निर्देश बंधनकारक नाहीत: सर्वोच्च न्यायालय

Chandrayaan-3: अंतराळात जाणाऱ्या सर्व रॉकेटचा रंग पांढरा का असतो? असं आहे कारण  

By ऑनलाइन लोकमत | Updated: August 22, 2023 19:06 IST

Chandrayaan-3:१९६० च्या दशकामध्ये अंतराळवीरांना चंद्रापर्यंत घेऊन जाणाऱ्या सॅटर्न व्ही पासून आजच्या काळातील फाल्कन ९ किंवा एरियन ५ पर्यंत बहुतांश रॉकेटचा रंग पांढरा असल्याचं तुम्ही पाहिलं असेल. मात्र हा केवळ योगायोग नाही. याच्यामागेही विज्ञान आहे. 

१९६० च्या दशकामध्ये अंतराळवीरांना चंद्रापर्यंत घेऊन जाणाऱ्या सॅटर्न व्ही पासून आजच्या काळातील फाल्कन ९ किंवा एरियन ५ पर्यंत बहुतांश रॉकेटचा रंग पांढरा असल्याचं तुम्ही पाहिलं असेल. मात्र हा केवळ योगायोग नाही. याच्यामागेही विज्ञान आहे.

रॉकेट मुख्यत्वेकरून पांढऱ्या रंगाची असतात. जेणेकरून स्पेसक्राफ्ट गरम होत नाही. तसेच याच्यामध्ये क्रायोजेनिक प्रोपलेंट्स म्हणजे प्रणोदकांना लाँच पॅडवर आणि लाँचिंगदरम्यान सूर्याच्या रेडिएशनच्या संपर्कात आल्यामुळे गरम होण्यापासून वाचवलं जाऊ शकतं. 

बहुतांश स्पेसक्राफ्ट हे अशा प्रोपलेंट्सचा वापर करतात. जे बऱ्यापैकी थंड असतात. बहुतांश रॉकेटच्या पहिल्या टप्प्यामध्ये वापरण्यात येणाऱ्या आरपी-१ इंधनाबरोबरच इतर सर्व लिक्वि़ड प्रोपलेंट्स क्रायोजेनिक पदार्थ असतात. त्यांना द्रवस्वरूपात कायम ठेवण्यासाठी शून्यापेक्षा कमी तापमानावर संग्रहित करणं आवश्यक असतं.

बहुतांश रॉकेटचा रंग पांढरा का असतो, त्याचं कारण पुढील प्रमाणे आहे. स्पेक्ट्रमटच्या सर्व रंगामध्ये पांढरा रंग हा सूर्याच्या प्रकाशाच्या उष्णतेला शोषून घेण्याऐवजी ती परावर्तित करण्यामध्ये सर्वात प्रभावी आहे. उष्णता असलेल्या दिवसांमध्ये गडद रंगाचं शर्ट घालून बाहेर फिरणारी कुठलीही व्यक्ती ही बाब लक्षात घेऊ शकते.

रॉकेट बनवणाऱ्या इंजिनियरना ही बाब माहिती आहे. त्यामुळे एका लॉन्च वाहनाला पांढऱ्या रंगामध्ये रंगवणं हे वाहनाच्या आतील टँकमध्ये क्रायोजेनिक प्रोपलेंट्सच्या ताममान वाढीला कमी करण्याचा एक स्वस्त मार्ग आहे, याची जाणीव त्यांना आहे. त्यामुळेच रॉकेट हे पांढऱ्या रंगामध्ये रंगवले जातात.  

टॅग्स :Chandrayaan-3चांद्रयान-3isroइस्रोscienceविज्ञान