शहरं
Join us  
Trending Stories
1
छ. संभाजीनगर भाजपमध्ये कार्यकर्त्यांचा उद्रेक थांबेना! मंत्र्यांच्या गाड्यांना काळं फासलं, घोषणाबाजी
2
"तैवानला चीनशी पुन्हा जोडणे हे आमचे ऐतिहासिक ध्येय...", चीनने बेटाच्या सीमेवर रॉकेटने केला बॉम्बहल्ला
3
VHT 2025 : सरफराज खानचा धमाका! स्फोटक 'सेंच्युरी'सह NZ विरुद्धच्या वनडे मालिकेआधी ठोठावला टीम इंडियाचा दरवाजा
4
‘अगं, भाजीला काय आणू’... उत्तर येण्यापूर्वीच किंकाळी कानी पडली; पत्नीशी बोलता बोलता प्रशांत शिंदेने सोडला प्राण
5
'जबाबदारीने काम करायचे नसेल तर घरी बसा'; अजित पवारांचा नेत्यांना इशारा
6
घरगड्याच्या उमेदवारीसाठी सुरेश वरपूडकरांनी युती तोडण्याचे पाप केले; शिंदेसेनेचा आरोप
7
शिल्पा शिंदेनंतर 'अनिता भाभी'ही मालिकेत परतणार? 'धुरंधर' फेम सौम्या टंडन म्हणाली...
8
धातू बाजारात 'भूकंप'! चांदी १९ हजार रुपयांनी कोसळली, तर सोने १ हजाराने स्वस्त; किंमत अजून कमी होणार?
9
अहिल्यानगरमध्ये महायुतीत फूट! शेवटच्या क्षणी शिंदेसेनेने डाव टाकला; भाजपा-NCP एकत्र लढणार
10
Navi Mumbai: इन्स्टाग्रामवरुन जडले प्रेम, 'तिने' भेटायला बोलावलं; १५ वर्षाचा मुलगा कॅबमधून उतरला अन् घडला थरार
11
उस्मान हादी हत्या प्रकरणात बांगलादेश तोंडघशी पडला; मारेकरी भारतात नाही तर दुबईत सापडला...
12
२०२६ला गणपती कधी? यंदा १० नाही १२ दिवसांचा गणेशोत्सव; पाहा, गौरी पूजन, अनंत चतुर्दशी तारीख
13
तो म्हणतो, हॅण्डब्रेक काढताच बस उडाली; बसचालक रमेश सावंतला सदोष मनुष्यवधाच्या गुन्ह्यात अटक; ३ जानेवारीपर्यंत पोलिस कोठडी
14
जगायचं कसं? नळाला येत होतं गटाराचं पाणी; इंदूरमध्ये मृत्यूचं तांडव, ३ अधिकारी तडकाफडकी निलंबित
15
'३ इडियट्स'च्या सीक्वलबाबत आर माधवन स्पष्टच बोलला, म्हणाला- "आम्ही आता म्हातारे झालोय..."
16
लोकसंख्यावाढीसाठी गर्भनिरोधकं केली महाग!
17
सरकारकडून दिलासा मिळण्याची अपेक्षा, Vodafone-Idea चे शेअर्स वधारले; AGR वर मिळू शकते गुड न्यूज
18
१० महिन्यांचेच वर्ष होते...! मूळ रोमन कॅलेंडरमध्ये जानेवारी, फेब्रुवारी नव्हतेच...; जुलैचे नाव राजाने आपल्या नावावरून ठेवले...
19
तुमचा फोन हॅक तर झाला नाही ना? फक्त 'हा' एक कोड डायल करा आणि काही सेकंदात सत्य जाणून घ्या
20
'२४ तासांत येमेन खाली ​​करा'; हे दोन मुस्लिम देश एकमेकांच्या विरोधात, जोरदार बॉम्बस्फोट करत केले हल्ले
Daily Top 2Weekly Top 5

Chandrayaan-3: अंतराळात जाणाऱ्या सर्व रॉकेटचा रंग पांढरा का असतो? असं आहे कारण  

By ऑनलाइन लोकमत | Updated: August 22, 2023 19:06 IST

Chandrayaan-3:१९६० च्या दशकामध्ये अंतराळवीरांना चंद्रापर्यंत घेऊन जाणाऱ्या सॅटर्न व्ही पासून आजच्या काळातील फाल्कन ९ किंवा एरियन ५ पर्यंत बहुतांश रॉकेटचा रंग पांढरा असल्याचं तुम्ही पाहिलं असेल. मात्र हा केवळ योगायोग नाही. याच्यामागेही विज्ञान आहे. 

१९६० च्या दशकामध्ये अंतराळवीरांना चंद्रापर्यंत घेऊन जाणाऱ्या सॅटर्न व्ही पासून आजच्या काळातील फाल्कन ९ किंवा एरियन ५ पर्यंत बहुतांश रॉकेटचा रंग पांढरा असल्याचं तुम्ही पाहिलं असेल. मात्र हा केवळ योगायोग नाही. याच्यामागेही विज्ञान आहे.

रॉकेट मुख्यत्वेकरून पांढऱ्या रंगाची असतात. जेणेकरून स्पेसक्राफ्ट गरम होत नाही. तसेच याच्यामध्ये क्रायोजेनिक प्रोपलेंट्स म्हणजे प्रणोदकांना लाँच पॅडवर आणि लाँचिंगदरम्यान सूर्याच्या रेडिएशनच्या संपर्कात आल्यामुळे गरम होण्यापासून वाचवलं जाऊ शकतं. 

बहुतांश स्पेसक्राफ्ट हे अशा प्रोपलेंट्सचा वापर करतात. जे बऱ्यापैकी थंड असतात. बहुतांश रॉकेटच्या पहिल्या टप्प्यामध्ये वापरण्यात येणाऱ्या आरपी-१ इंधनाबरोबरच इतर सर्व लिक्वि़ड प्रोपलेंट्स क्रायोजेनिक पदार्थ असतात. त्यांना द्रवस्वरूपात कायम ठेवण्यासाठी शून्यापेक्षा कमी तापमानावर संग्रहित करणं आवश्यक असतं.

बहुतांश रॉकेटचा रंग पांढरा का असतो, त्याचं कारण पुढील प्रमाणे आहे. स्पेक्ट्रमटच्या सर्व रंगामध्ये पांढरा रंग हा सूर्याच्या प्रकाशाच्या उष्णतेला शोषून घेण्याऐवजी ती परावर्तित करण्यामध्ये सर्वात प्रभावी आहे. उष्णता असलेल्या दिवसांमध्ये गडद रंगाचं शर्ट घालून बाहेर फिरणारी कुठलीही व्यक्ती ही बाब लक्षात घेऊ शकते.

रॉकेट बनवणाऱ्या इंजिनियरना ही बाब माहिती आहे. त्यामुळे एका लॉन्च वाहनाला पांढऱ्या रंगामध्ये रंगवणं हे वाहनाच्या आतील टँकमध्ये क्रायोजेनिक प्रोपलेंट्सच्या ताममान वाढीला कमी करण्याचा एक स्वस्त मार्ग आहे, याची जाणीव त्यांना आहे. त्यामुळेच रॉकेट हे पांढऱ्या रंगामध्ये रंगवले जातात.  

टॅग्स :Chandrayaan-3चांद्रयान-3isroइस्रोscienceविज्ञान