शहरं
Join us  
Trending Stories
1
युक्रेनने रशियावर मोठा हल्ला केला, अणुऊर्जा प्रकल्पाजवळ ड्रोन हल्ला; स्वातंत्र्यदिनी मोठी कारवाई केली
2
सासरचे इतका त्रास देत होते तर मुलीला माहेरी का नेले नाही? उत्तर देताना निक्की भाटीच्या वडिलांच्या डोळ्यांत आलं पाणी
3
Lalbaugcha Raja 2025 : 'ही शान कोणाची... लालबागच्या राजाची!!"; बाप्पाच्या सजावटीत यंदा खास काय?
4
'एक बैठक घेण्यासाठी मनोज जरांगेंना आमदार १०-१५ लाख रुपये देतात'; लक्ष्मण हाकेंचा गंभीर आरोप
5
अमेरिकेत ट्रकचा भीषण अपघात, भारतीय चालकाला 'इतक्या' वर्षांची शिक्षा होणार? कुटुंबाने मागितली भारत सरकारची मदत!
6
लाडकी बहीण योजनेच्या गैरवापराची चौकशी करणार - मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस
7
Bigg Boss 19: बॉलिवूडचे सुपरस्टार्स ते टीव्हीवरचे कलाकार; पाहा 'बिग बॉस १९'च्या स्पर्धकांची संपूर्ण यादी
8
Manoj Jarange Patil : 'जीव गेला तरीही मागे हटणार नाही, गुलाल उधळूनच परतायचे' मनोज जरांगेंचा सरकारला इशारा
9
Bigg Boss 19 Premiere : नव्या पर्वाची दणक्यात सुरुवात! 'ही' आहे पहिली स्पर्धक
10
Bigg Boss 19: घरात होणार गँगवॉर! 'गँग्स ऑफ वासेपूर' फेम अभिनेत्याची 'बिग बॉस'मध्ये एन्ट्री
11
महिन्याला १ लाख कमवायची निक्की; तरीही का बंद केला ब्युटी पार्लरचा व्यवसाय? वडिलांनी सांगितलं कारण, म्हणाले...
12
पूजाचं ऐकलं अन् पुजारानं हा निर्णय घेतला! निवृत्तीनंतर स्वत: शेअर केली 'अनटोल्ड स्टोरी'
13
सुनेला जाळून मारण्यात मुलाची केली मदत; दिल्लीच्या निक्की भाटी प्रकरणात सासूला अटक!
14
स्कॉर्पिओ, बुलेट, रोख रक्कम आणि सोने; एवढे सगळे देऊनही निक्कीला रोज रात्री मारहाण करायचे, बहिणीने केले धक्कादायक खुलासे
15
विद्यार्थ्याचा पाय घसरला, शिक्षक वाचवायला गेले; वेरुळच्या जोगेश्वरी कुंडात बुडून दोघांचा मृत्यू 
16
'कभी खुशी कभी गम' फेम अभिनेत्री झाली आई, ३४व्या वर्षी दिला गोंडस लेकीला जन्म
17
'सन्मानजनक निरोप द्यायला हवा होता...', पुजाराच्या निवृत्तीवर शशी थरुर यांची भावनिक पोस्ट
18
Ganpati 2025: शिव ठाकरेच्या घरी वाजत गाजत आले गणपती बाप्पा, इतकी सुंदर मूर्ती की नजरच हटेना, पाहा व्हिडीओ
19
Asia Cup 2025: आशिया चषकात सर्वाधिक सामने जिंकणारे टॉप-५ कर्णधार!
20
भारतानंतर आता युरोपचाही अमेरिकेला मोठा धक्का; 'या' दोन देशांनी 'एफ ३५' फायटर जेट्स खरेदीला दिला नकार!

जगाच्या मध्य रेषेवर असलेले मध्यमेश्‍वर मंदिर

By admin | Updated: January 25, 2016 02:10 IST

प्राचीन काळी होती वेधशाळा

विवेक चांदूरकर /वाशिम: लंकेपासून मेरू पर्वतापर्यंंंत असलेल्या जगाच्या मध्यरेषेवर वाशिम येथील मध्यमेश्‍वराचे मंदिर असून, वाकाटकांच्या काळात या मंदिराचे बांधकाम झाले आहे. या ठिकाणी पूर्वी वेधशाळा होती. लंकेपासून तर मेरू पर्वतापर्यंंंत आखलेल्या मध्यरेषेवर त्या काळातील लोकांना ग्रह, तारे याचे ज्ञान व्हावे याकरिता येथे वेधशाळा सुरू करण्यात आली होती. तसेच येथे शिवलिंगाची स्थापना मध्यमेश्‍वर मंदिराचे निर्माण करण्यात आले. मध्यमेश्‍वर मंदिरासंबंधित वत्सगुल्म माहात्म्य या ग्रंथात उल्लेख असून, तो पुढीलप्रमाणे आहे. चामुंडा तीर्थाच्या उत्तरेस मध्यरेखा दर्शविणारे मध्यमेश्‍वर नावाचे लिंग आहे. या लिंगाचे माहात्म्य सांगा म्हणून वासुकी राजाने विनंती केल्यावरून वशिष्ठ मुनी म्हणाले, की पूर्वी देवयुगात ग्रह, नक्षत्र, राशी यांचे लोकांना ज्ञान नव्हते. त्यामुळे लोकांना अडचण येत होती. त्यावेळी ऋषी सत्यलोकांत ब्रह्मदेवाकडे गेले व आम्हाला काल ज्ञान व्हावे, अशी इच्छा त्यांनी व्यक्त केली. त्यावर ब्रह्मदेवाने वेदांग ज्योतिष पाहिले की कालज्ञान होईल, असे सांगितले. यावरून ऋषींनी वेदांग ज्ञान प्राप्त करून घेऊन नारदादी संहिता निर्माण केल्या. त्यातून उदयास्त, चंद्र-सूर्याची ग्रहणे, आयुप्रमाण यांचे ज्ञान दैवज्ञांना होऊ लागले. त्याचप्रमाणे देशांतराचे परिज्ञान व्हावे म्हणून लंकेपासून मेरूपर्यंंंत त्यांनी मध्यरेखा कल्पिली. त्यावरून भूगोल ज्ञान व ग्रहांचे गणित करणे शक्य झाले. ही रेखा लंकापुरी, देवकन्या, कांची, श्‍वेतगिरी, पर्यली, तसेच वत्सगुल्म उज्जयिनी तेथून सुभेपर्यंंंंत जाते. वत्सगुल्म हे त्या रेषेचे मध्य कल्पून त्या मध्यभागावर मध्यमेश्‍वर नावाचे शिवलिंग स्थापन केले. या लिंगाच्या ईशान्य दिशेने नीलकंठेश्‍वर नावाचे लिंग आहे. या ठिकाणी पूर्वी एक वेधशाळाही होती. तेथे ऋषी-मुनी ग्रह-तार्‍यांचा अभ्यास करीत होते.