सातारा : कोरोनाचा वाढता प्रादुर्भाव लक्षात घेऊन राज्यात लॉकडाऊन करण्याचा निर्णय शासनाने जाहीर केल्याचा सर्वाधिक फटका घरेलू काम करणाऱ्या महिलांना बसला आहे. अनेक घरांनी मोलकरणींसाठी दरवाजे बंद केल्याने त्यांच्या कुटुंबाचा गाडा चालणार, कसा असा प्रश्‍न त्यांच्यापुढे सतावत आहेत.
सातारा शहरात सतराशेहून अधिक घरगुती काम करणाऱ्या महिलांची संख्या आहे. यातील बहुतांश जणी या झोपडपट्टी परिसरात राहणाऱ्या आहेत. त्यांचा आर्थिकस्तर खालावलेला असल्याने त्यांना मिळेल ते काम करण्याशिवाय पर्याय नसतो. शहर परिसरात राहणाऱ्या या महिला परस्परांच्या ओळखीने कामे मिळवितात. वर्षानुवर्षे एकेका घरात काम केल्यानंतर त्या कुटुंबाचा विश्‍वास संपादन केला जातो. या विश्‍वासाच्या भरवश्‍यावरच त्यांचे काम चालते. कोविडकाळात अनेकांच्या नोकरी गेल्याने आणि बहुतांश जणांच्या पगारात कपात झाल्याने त्यांनी घरकाम करणाऱ्या महिलांना कामावरून कमी केले होते. काही घरांमध्ये सुरू असलेले काम लॉकडाऊन लागल्याने बंद करण्याची वेळ आल्याने या महिला हतबल झाल्या आहेत. आमच्यासारख्या हातावर पोट असणाऱ्यांचाही शासनाने विचार करावा किंवा मग आमच्या दोन वेळच्या अन्नाची सोय करावी, अशी आर्जव या महिला करत आहेत.
चौकट :
एका घरातून मिळतात ५०० रुपये
सातारा शहरात परिसरानुसार धुणे, भांडी, केर, फरशी यांच्या कामाचे दर आहेत. सदरबझार, कुपर कॉलनी आणि उपनगरांमध्ये ही कामे करण्यासाठी प्रत्येकी ७५० रुपये घेतले जातात. शहर परिसरात हा दर पाचशे ते सहाशे रुपयांपर्यंत असतो. एका घरात चारही कामे करायला महिलांना सरासरी एक तास लागतो. या हिशेबाने या महिला दुपारच्या आतच सरासरी सात ते आठ ठिकाणचं काम करतात. काहीदा स्वयंपाकाची तयारी करून देण्यासाठीही त्यांना जास्तीचे पैसे दिले जातात. पाहुणे आल्यास किंवा जादा काम असल्याचे त्याचे अतिरिक्त पैसे देण्याचा नवा पायंडाही उपनगरांमध्ये पहायला मिळतो.
कोट :
पाच तोंडांचे पोट कसं भरणार?
कोविडमुळे पतीच्या कामावर मर्यादा आल्या. गावाकडे शेतीत काहीच पिकत नाही आणि इकडं नोकरीची अडचण असल्याने माझ्या कामावर घर चालत होतं. आता सगळं बंद झाल्यावर कामंही बंद झालं. काहींनी निम्मा पगार देऊन सगळं नीट झाल्यावर बोलवू, असा निरोप पाठवलाय.
- शांताबाई कांबळे, जानकर वसाहत
पतीची प्रकृती बरी नसल्याने त्यांना कष्टाची कामं करता येत नाहीत, म्हणून मी आठ घरची कामं सुरू केली. कोरोनाकाळात त्यातील दोन कामं सुटली. आता लॉकडाऊन जाहीर झाल्यामुळे आणखी चौघींनी कामावर नका येऊ म्हणून सांगितलं. घराशेजारी असलेली दोन कामाच्या पैशात माझं कुटुंब नाही चालू शकत.
-संगीता बोरकर, मंगळवार पेठ
मुलांसह सासू-सासरे यांची जबाबदारी माझ्यावर आहे. कोरोनापासून मुंबईत पती काम करत असल्या ठिकाणी त्यांचा पगार निम्मा केलाय. त्यामुळे त्यांना पैसे पाठवणं शक्य नाही. इकडं मी सकाळी ७ पासून धुणं, भांडी, केर, फरशी यांची कामे करते. काहींना तर स्वयंपाकातही मदत करून थोडे पैसे कमवते. लॉकडाऊनमुळे आमचं काम बंद करायला तिघींनी सांगितलंय.
-सीमा खंडाईत, ढोणे कॉलनी,
शहरातील मोलकरणींची संख्या : १७८९