शहरं
Join us  
Trending Stories
1
'मी अशिक्षित असूनही रडकुंडीला आणलं', भुजबळांच्या टीकेवर मनोज जरांगेंचे जोरदार प्रत्युत्तर
2
दिल्लीनंतर मुंबई हायकोर्टालाही बॉम्बने उडवून देण्याची धमकी; दोन्ही कोर्टात गोंधळ
3
जीएसटी २.० साईड इफेक्ट...! इलेक्ट्रीक दुचाकी, कारच्या किंमती कमी कराव्या लागणार? ती वेळ आलीय... 
4
ज्वाला गुट्टानं ३० लीटर ब्रेस्ट मिल्क केले दान; 'या' खास कारणामुळे उचललं कौतुकास्पद पाऊल
5
काँग्रेसने शेअर केला PM मोदी आणि त्यांच्या आईचा Ai व्हिडिओ; BJP ने केला पलटवार...
6
"२ वाजल्यानंतर स्फोट होणार"; दिल्ली उच्च न्यायालय उडवून देण्याची धमकी; परिसरात खळबळ
7
५ राशींचे शनि आयुष्यभर कल्याण करतो, सुख-सुबत्ता-समृद्धी देतो; पैशांची चणचण नसते, शुभच होते!
8
Nepal Crisis : नेपाळमध्ये निदर्शकांनी हॉटेलला आग लावली, जीव वाचवण्यासाठी भारतीय महिलेने चौथ्या मजल्यावरून उडी मारली; जागीच मृत्यू
9
ज्ञानेश्वरी जयंती २०२५ : ज्ञानेश्वरीचे मूळ नाव माहितीय का? महिला संतांनी दिली होती ओळख!
10
इस्रायलचा रुद्रावतार! ७२ तासांत ६ मुस्लीम देशांवर हल्ला; २०० मृत्यू तर १ हजाराहून अधिक जखमी 
11
भोपाळच्या ९० डिग्री पुलाबद्दल खोटं बोललं गेलं? कंपनी ब्लॅकलिस्टेड झाल्यावर समोर आला भलताच रिपोर्ट!
12
पेटाचा विरोध, ‘माधुरी’ची कोल्हापुरातील घरवापसी लांबणीवर, सुनावणीवेळी सर्वोच्च न्यायालयात काय घडलं?
13
शिकवणीसाठी घराबाहेर पडला तो परतलाच नाही; गोव्याचा १४ वर्षीय मुलगा प्रयागराजला सापडला, पण कसा?
14
ठरलं! सप्टेंबरअखेर नवी मुंबई विमानतळावरून पहिले उड्डाण, शहराचा चेहरामोहरा बदलणार; जोरदार तयारी सुरू
15
Video: प्राणीसंग्रहालयातील कर्मचाऱ्यावर सिंहाचा हल्ला, पर्यटकांसमोर फाडून खाल्ले...
16
Latur: 'ओबीसी आरक्षण संपले', घोषणा देत तरुणाने मांजरा नदीत उडी घेऊन संपवलं जीवन
17
बंगला नाही, गाडी नाही, सर्व सुविधा काढून घेतल्या; ८० वर्षीय माजी राष्ट्रपतींना राजवाडा रिकामा करावा लागला; जाणून घ्या नवीन कायदा
18
"तू आयुष्यभर तेच केलंस, विवाहित पुरुषांसोबत...", कुनिकावर संतापला कुमार सानूचा मुलगा, म्हणाला...
19
Astrology: लक्ष्मीकृपने आज 'या' ५ राशींचा दिवस उत्तम जाणार; गोड बातमीही मिळणार!

शेतीतील बैलांची जागा ट्रॅक्टर घेत असल्याचे चित्र

By लोकमत न्यूज नेटवर्क | Updated: July 14, 2021 04:35 IST

आधुनिक तंत्रज्ञानाचे दृश्‍य फायदे आणि शेतमजुरांची कमतरता यामुळे शेती मशागत व पेरणी यातून सर्जा-राजाचे महत्त्व हळूहळू कमी होत चालल्‍याची ...

आधुनिक तंत्रज्ञानाचे दृश्‍य फायदे आणि शेतमजुरांची कमतरता यामुळे शेती मशागत व पेरणी यातून सर्जा-राजाचे महत्त्व हळूहळू कमी होत चालल्‍याची खूण म्‍हणजे गेल्‍या काही वर्षात सुरू झालेली ट्रॅक्‍टरद्वारे होणारी शेती मशागत व पेरणी आहे. पोळा सणात मिरवणाऱ्या बैलांची संख्‍या कमी होत चालली आहे. ट्रॅक्‍टरच्‍या आगमनाने नांगरणी, कोळपणी, पेरणी व शेती साहित्‍य वाहून नेण्‍यासाठीची बैलगाडीची कामे कमी होत गेली. पूर्वी पेरणीला मात्र बैलजोडीची आवश्‍यकता होती. पेरणीच्‍या पांभरीला असलेल्‍या छिद्रातून मुठीने नियंत्रित पद्धतीने सोडलेले दाणे बांबूच्‍या पाइपातून विशिष्‍ट अंतरावर मातीत पडले की त्‍या मागून येणारे लाकडी/लोखंडी दाते बियावर माती पसरत पुढे जात. मुठीतून सुटलेले बियाणे कमी जास्‍त झाल्‍याने अनेकदा दाट व विरळ पिकाचे चित्र निर्माण होई. समान पेरणीसाठी पेरणीचे कौशल्‍य असलेल्‍या लोकांना मागणी असे. पांभरीची पूजा करून पेरणी सुरू केली जायची. दरम्‍यान, बैलजोडीचा मेंटेनन्‍स व शेती कामासाठी लागणारा वेळ यापेक्षा भाड्याचे ट्रॅक्‍टर परवडू लागले. त्‍याने पैसे जातात; परंतु अल्‍पावधीत काम निपटले जाते. म्‍हणून गेल्‍या काही वर्षात ट्रॅक्‍टरची विक्री वाढली आहे.

ट्रॅक्‍टरचे युग सुरू झाले आणि बैलांच्‍या वाटेची कामे कमी होत गेली. पेरणीच्‍या कामात कौशल्‍य असल्‍याने पेरणीतली मानवी अचूकता मिळविण्‍यासाठी आधुनिक तंत्र उपलब्‍ध व्‍हायला वेळ जावा लागला. पहिल्‍या टप्‍प्‍यात ट्रॅक्‍टरमागे बसून दोन जण बियाणे विशिष्‍ट रचना केलेल्‍या भागातून सोडत असत. त्‍यात सतत बसणाऱ्या हेलकाव्‍यामुळे तोल सांभाळून बियाणे खाली सोडावे लागत असे. आता सुधारित आवृत्ती बाजारात आल्‍याने बियाणे पेटीत भरले की कोणाचीच गरज भासत नाही. दोन्‍ही पद्धतीत बियाणे व खतेसुद्धा टाकता येतात.