कोल्हापूर : कमी वेळात जास्त पाऊस पडल्यानेच जिल्ह्याला महापुराचा विळखा पडला, हा प्राथमिक अंदाज पावसाची सविस्तर आकडेवारी आल्यानंतर खरा ठरला आहे. अवघ्या तीनच दिवसांत कोल्हापूर जिल्ह्यात ४ हजार ९०० मिलिमीटर पाऊस कोसळल्याचे आकडेवारीवरून दिसत आहे. यातही २१ ते २६ या पाच दिवसांनीच संपूर्ण जुलै महिन्याची सरासरी ओलांडून दिली, हे त्याहून अधिक गंभीर.
जिल्ह्याची जुलै महिन्याची पावसाची सर्वसाधारण सरासरी ६८५ मिलिमीटर आहे; पण २० जुलैपर्यंत यातील केवळ १८१ मिलिमीटर पाऊस झाला होता. यानंतर २१ पासून पावसाने हळूहळू जोर धरण्यास सुरुवात केली. २२ पासून एकसारखा रपाटा सुरू झाला आणि २३ पासून पूरस्थिती निर्माण झाली. २३ आणि २४ या दोन दिवशी तर ढगफुटीसारखा पाऊस जिल्हाभर कोसळला. मोग्यासारख्या कोसळणाऱ्या या पावसाने एका रात्रीत महापुराने जिल्ह्याला कवेत घेतले. २५ पासून जोर ओसरल्याने जिल्ह्याने सुटकेचा नि:श्वास सोडला; पण यामुळे जिल्ह्यातील बदललेल्या पावसाच्या पॅटर्नची चर्चा पुन्हा सुरू झाली.
गेल्या वर्षीदेखील संपूर्ण जुलै महिना पावसाने ओढ दिली होती. त्यानंतर अवघ्या आठवडाभराच्या पावसाने पूर आणला होता. २०१९ मध्येदेखील अशीच परिस्थिती राहिली. २५ जुलैनंतर पावसाला सुरुवात होऊन ५ ऑगस्टपर्यंत जिल्ह्यात प्रलयंकारी महापूर आला होता. त्याची तुलना शंभर वर्षांत आला नाही असा महापूर, अशी केली गेली. त्याचीच पुनरावृत्ती यावर्षीदेखील झाली आणि २०१९ पेक्षाही भयंकर पुराचा सामना करावा लागला. याचे आणखी एक वैशिष्ट्य म्हणजे केवळ तीन दिवसांत वर्षभराच्या पावसाचा अनुभव येथील जनतेने घेतला.
जुलैच्या तीन दिवसांतील पाऊस (मि.मी.)
तालुका २२ जुलै २३ जुलै २४ जुलै एकूण
हातकणंगले ६० ७१ १३० २६१
शिरोळ ३० २९ ८२ १४१
पन्हाळा १३३ २०९ १६४ ५०६
शाहूवाडी १७८ २९६ १४३ ६१७
राधानगरी १०८ ३९८ ७२ ५७८
गगनबावडा १०३ २२७ ३३७ ६६७
करवीर ११० १८२ १६९ ४६१
कागल ७९ २१४ ११२ ४०५
गडहिंग्लज ४४ २१० ९० ३४४
भुदरगड १०७ ३३७ ६८ ५१२
आजरा ७१ २५५ ६९ ३९५
चंदगड ९३ २१२ ११४ ४१९
चौकट
जुलैमधील सरासरी पाऊस पडलेला पाऊस टक्केवारी
हातकणंगले १७३ ३६४ २०९
शिरोळ ११७ २१९ १८६
पन्हाळा ५८७ ७४१ १२६
राधानगरी १४५५ १०५२ ७२
गगनबावडा १९२९ १५३४ ८२
करवीर ३१७ ६५१ २०५
कागल २४६ ६१८ २५१
गडहिंग्लज २८९ ५८८ २०३
भुदरगड ५२६ ९२१ १७४
आजरा ७५० ७०३ ९३
चंदगड ६८५ ६९३ १०१
चौकट
गेल्या वर्षी जुलैअखेरपर्यंत जिल्ह्यातील सर्वच धरणांतील पाणीसाठी ५० ते ६० टक्के होता. यावर्षी जुलै संपण्याआधीच धरणे तुडुंब भरली. याला अपवाद फक्त वारणा आणि दूधगंगेचा आहे. त्यांचा साठाही ९० टक्क्यांच्या घरात आहे; पण जास्त पाणी साठवणे धोक्याचे असल्याने दाब नियंत्रणासाठी धरणातून विसर्ग सुरू ठेवला आहे. राधानगरी धरण तर यावर्षी २२ ला ५९ टक्के भरले होते, २४ ला शंभर टक्के भरून २५ पासून स्वयंचलित दरवाजातून विसर्गही सुरू झाला.
चौकट
पडलेला पाऊस पाहिला तर गगनबावडा, आजरा, राधानगरी या पावसाचे आगर असलेल्या तालुक्यात कमी, तर कागल, करवीर, गडहिंग्लजमध्ये जास्त पाऊस दिसत आहे. येथे सरासरी २०० टक्के पाऊस आहे.