शहरं
Join us  
Trending Stories
1
४ तासांची भेट, एकाच खोलीतून ७००० अणुबॉम्बवर नियंत्रण; पुतिन-ट्रम्प भेटीत हायटेक सुरक्षा
2
Agni-6 Missile : मोठी तयारी! अग्नि-६ क्षेपणास्त्र किती धोकादायक? भारत चाचणी करू शकतो, २ दिवसांचा नोटम जारी
3
पालघर: मालवाहू जहाजाची मासेमारी करणाऱ्या बोटीला धडक, चार मच्छिमार पडले समुद्रात; 15 मच्छिमारांना कुणी आणले किनाऱ्यावर?
4
बुलढाणा: जलसमाधी आंदोलन करायला गेले अन् आंदोलकच गेला वाहून; अधिकाऱ्यांसोबत कशावरून झाली बाचाबाची?
5
कोट्यवधीची रोकड, ६.७ किलो सोनं आणि..., काँग्रेसच्या आमदाराकडे सापडलं घबाड, EDची कारवाई   
6
हुमायूं मकबऱ्यात भिंत कोसळली, ७-८ जण दबले; मदत कार्य सुरू; व्हिडीओ आला समोर
7
'अमरीका ने कुत्ते पाले, वर्दी वाले-वर्दी वाले', पीओके मध्ये पाकिस्तान लष्कर प्रमुखांविरोधात घोषणा; व्हिडीओ व्हायरल
8
"चीनपेक्षाही धोकादायक म्हणजे RSS…"; ओवेसींनी साधला निशाणा, PM मोदींना विचारला एक प्रश्न
9
डोनाल्ड ट्रम्प भेटीपूर्वी व्लादिमीर पुतिन यांचा झटका; ४१५ कोटींचं लढाऊ विमान 'गायब'? 
10
ज्या चित्रपट निर्मात्याला राखी बांधली, पुढे त्याचीच पत्नी बनली ही अभिनेत्री, लग्नापूर्वीच...    
11
"भटक्या कुत्र्यांना शेल्टर होममध्ये ठेवल्याने प्रश्न सुटणार नाही, तर..."; सरसंघचालक भागवतांनी काय सुचवला पर्याय?
12
VIDEO: जय महाकाल !! आशिया कपआधी गौतम गंभीर सहकुटुंब महाकालेश्वराच्या चरणी, भस्म आरतीही केली!
13
महिला अधिकारी तुरुंगात गुंडाशी फोनवर अश्लील बोलायची, पत्रेही सापडली; धक्कादायक माहिती उघड
14
विधानसभेच्या नो पार्किंगमध्ये उभी होती मंत्र्यांची कार, वाहतूक पोलिसांनी क्रेन आणली आणि...
15
बेपत्ता अर्चनाला शोधण्यासाठी पोलिसांना नवा प्लॅन; ८ दिवसांपासून ती गायब, ६ टीम अलर्ट
16
'तारीख-वार तुम्ही ठरवा, मी यायला तयार...'; बागेश्वर बाबाने स्वीकारलं अखिलेश यादवंचे 'चॅलेंज'
17
Krishna Janmashtami 2025: टीव्हीवर बालकृष्णाची भूमिका साकारणारी चिमुरडी आता दिसते खूप वेगळी, सध्या ती काय करते?
18
भारताच्या स्वातंत्र्याने खलिस्तान्यांना होतोय त्रास; ऑस्ट्रेलियाच्या रस्त्यांवर गोंधळ घातला
19
ठाकरे बंधूंच्या पॅनेलला टक्कर देण्यासाठी देवेंद्र फडणवीसांनी २ शिलेदारांवर सोपवली जबाबदारी
20
पाकिस्तानमध्ये हाहाकार! ढगफुटी, पूर आणि भूस्खलनात ४१ लोकांचा मृत्यू, असंख्य बेपत्ता; पाचशे पर्यटक अडकले

जिल्ह्यातील शिंदोळ्या झाल्या नामशेष

By लोकमत न्यूज नेटवर्क | Updated: June 21, 2021 04:12 IST

आजच्या सुमारे ३० ते ४० वर्षांपूर्वी लहान मुले कच्ची फळं खडकावर घासून, आतील पांढरे शुभ्र नरम बी खायचे, खोबऱ्यासारखी ...

आजच्या सुमारे ३० ते ४० वर्षांपूर्वी लहान मुले कच्ची फळं खडकावर घासून, आतील पांढरे शुभ्र नरम बी खायचे, खोबऱ्यासारखी चव लागायची. मे महिन्याची सुट्टी असायची, सकाळी झुंजूमुंजू असताना लहान मुलांचा चमू पिशव्या घेऊन शिंदी बनात धाव घ्यायचा.

पोपट, साळुंक्या फक्त पिकलेल्या झाडावरच गलका करायचे, तेथे झाडाखाली शिंदोळ्यांचा सडा पडलेला असायचा, त्यामुळे अनायासे दगड न मारता आयत्या शिंदोळ्या पिशवीत भरून घरी यायचे. नंतर वाड्यात सर्वांना पसा पसा भर वाटल्या जायच्या. शिंदीच्या फड्यापासून टोपले, टोमे, लहान मोठी केरसुणी, बैलगाड्या साठी लहान मोठी ताटी विणली जात. सुकलेल्या फड्यांचा सरपणासाठी वापर होई.

१९६४ मध्ये गुजराथी तरवाडे (झाडावर चढणारे) आले. त्यांनी ‘निरा’विक्री सुरू केली. निरा सूर्योदयापूर्वीच प्यायची असते. त्यामुळे सकाळीच गावकऱ्यांसोबत पंचक्रोशीतील लहान थोर, बाया बापडे गर्दी करायचे. दुर्दैव १९६६ नंतर ‘ताडी’ विक्री सुरू झाली, आंध्र, तामिळनाडूच्या तरवाड्यांनी शिंदी झाडांचा अर्क(रस) ओरबाडून काढला. परिणामी, हे वृक्ष सुकू लागली. त्याच दशकात विहीर, बोअरवेलद्वारा पाणी उपसा जलसिंचन सुरू झाले. पाण्याची पातळी शंभर फुटांपेक्षा खाली गेली. त्यामुळे नद्या, नाले, ओढे यांचे झीर आटले अन् शिवारातील झाडेझुडपे सुकायला लागली. त्यात काही निष्क्रिय शेतकऱ्यांनी झाडांची विक्री केली.

आज फक्त २० ते २५ टक्के निसर्ग संपत्ती राहिली आहे. त्या अनेक शिंदीचे वृक्ष केवळ शो पीससाठी राहिले आहेत. आजच्या पिढीला या वृक्षाच्या संवर्धनाबाबतही फारसे देणघेणं वाटत नाही. ‘आजही जेव्हा कोकिळेचे कुहूकुहूचे मधुर स्वर कानी पडतात, तेव्हा मनं बालपणाच्या सावटा सोबत ‘शिंदी बनात’ धावत जाते.’

- दामोदर चौधरी, झुरखेडा, ता.धरणगाव.