१० वर्षांपूर्वी माेजक्याच शेतकऱ्यांकडे ट्रॅक्टर व अन्य यंत्रे हाेती. याचा वापर मर्यादित स्वरुपात केला जायचा. परंतु आता. बहुतांश शेतकरी ट्रॅक्टर व अन्य यंत्रांचा वापर करुन शेती करीत आहे. केंद्र व राज्य शासनाच्या अनेक याेजना शेतकऱ्यांसाठी फायदेशिर ठरत आहेत. या याेजनांचा लाभ घेऊन शेतकरी अनुदानावर ट्रॅक्टरसह विविध अवजारे व उपकरणे खरेदी करीत आहेत. बहुतांश गावांमध्ये मजुरांचा तुटवडा जाणवत असल्याने शेतकरी बाहेरुन मजूर आणून धान राेवणी, िनंदण, धान कापणी व शेतातील विविध पिकांची मशागत करीत आहेत. यासाठी त्यांना गावातील मजुरीपेक्षा अधिकची मजुरी द्यावी लागते. त्यातच दरवर्षी डिझेलचे दर वाढत असल्याने ट्रॅक्टरचे भाडे दिवसेंदिवस वाढत आहे. एकरी मशागतीचा खर्च वाढत आहे. साधने व पैसा नसलेले अनेक शेतकरी शेती कसणे साेडून बाहेरगावी मजुरीला जाणे पसंत करतात. अनेक शेतकरी भाडेतत्त्वावर शेती दुसऱ्या लाेकांना देतात.
मशागतीचे दर (प्रती तास)
नांगरणी -७००, ८००
राेटावेटर-८००, १०००
पेरणी-८००,१०००
चिखलणी-७००,८००
बाॅक्स
मशागतीचा एकरी खर्च
४५०० रुपये
शेतात नांगरणीपासून पीक निघेपर्यंत शेतकऱ्याला पैसा खर्च करावा लागताे. पेरणीपूर्व मशागतीसाठी शेतकऱ्यांना सुरूवातीला नांगरणी करावी लागते. त्यानंतर पुन्हा पेरणीसाठी जमीन नांगरुन धान्य टाकावे लागते. यासाठी एकरी जवळपास २ हजार ते २ हजार ५०० रुपये खर्च हाेतात.
खरीप हंगामात धान राेवणीपूर्वी शेतीची नांगरणी व त्यानंतर चिखलणीसाठी ट्रॅक्टरचा वापर करावा लागताे. यावर एकरी जवळपास २ हजार रुपयांचा खर्च हाेताे.
धानपीक, साेयाबिन, कापूस पिकासाठी वेगवेगळा खर्च मशागत करताना करावा लागताे. धान पिकाच्या अनुषंगाने एकरी जवळपास ४ हजार ५०० रुपयांचा खर्च शेतकऱ्यांना करावा लागताे तर साेयाबिन व कापसाच्या मशागतीचा खर्च अधिक येऊ शकताे.
काेट...
पारंपरिक पद्धतीने माेजकेच शेतकरी शेती कसत आहेत. बहुतांश शेतकऱ्यांकडे बैलजाेडी नसल्याने भाड्याने ट्रॅक्टर करुन नांगरणी व चिखलणीची कामे केली जातात. परंतु दिवसेंदिवस ट्रॅक्टरचे दर वाढत आहेत.
लाेमेश भाेयर, शेतकरी
ट्रॅक्टरद्वारे मशागत करताना काम लवकर हाेत असले तरी, दरवर्षी हाेणाऱ्या भाडेवाढीमुळे शेतकरी त्रस्त आहेत. परंतु लवकर काम करण्याची आशा व नाईलाज यामुळे शेतकरी ट्रॅक्टरचा वापर करतात.
सुनील करकाडे, शेतकरी
गडचिराेली जिल्ह्यात खरीप हंगामात ट्रॅक्टरद्वारे सर्वाधिक मशागत केली जाते. रबी हंगामात ट्रॅक्टरला कमी प्रमाणात मागणी असते. दाेन्ही हंगामात शेती कसणारे बहुतांश शेतकरी ट्रॅक्टरद्वारे मशागतीला प्राधान्य देतात. परंतु दिवसेंदिवस डिझेलचे दर वाढत असल्याने जुन्याच दरात ट्रॅक्टर भाड्याने मशागतीसाठी नेणे परवडत नाही. नाईलाजास्तव दरवाढ करावी लागते.
जगदीश मुनघाटे, ट्रॅक्टर मालक