इंद्रपाल कटकवार
भंडारा : कोरोना संक्रमण काळात स्वस्त धान्य दुकानातून तूर डाळीचा पुरवठा करण्यात आला होता. मात्र आता चार महिन्यापेक्षा जास्त कालावधी लोटला असून रेशनमधून तूर डाळ गायब झाली आहे. अशीच स्थिती चणाडाळ, साखरबाबतही झाली आहे.
स्वस्त किमतीत अन्नधान्याचा पुरवठा करण्याच्या दृष्टिकोनातून सार्वजनिक वितरण प्रणाली अंतर्गत स्वस्त धान्य दुकानातून गरिबांना धान्य पुरवठा करण्यात येतो. मात्र खुल्या बाजारात महागड्या दराने विकली जाणारी तूर डाळ रेशनमधून मिळेनाशी झाली आहे. जिल्ह्यात २ लक्ष ३१ हजार १८ पिवळ्या शिधापत्रिकाधारकांसह केशरी कार्डधारकांना गहू-तांदळासह अन्य धान्य दिले जाते. विद्यमान स्थितीत फक्त गहू आणि तांदळाचा पुरवठा स्वस्त धान्य दुकानातून केला जात आहे. जिल्ह्यात ८८८ स्वस्त धान्य दुकाने असून एकूण कार्डधारकांची संख्या २ लक्ष ६२ हजार ३६६ इतकी आहे. सद्यस्थितीत गरिबांना खुल्या बाजारातून महागडी तूरडाळ खरेदी करावी लागत आहे.
डाळ नसल्याच्या तक्रारी कुठे?
सार्वजनिक वितरण प्रणाली अंतर्गत एखाद्या शिधापत्रिकाधारकाला धान्य मिळत नसेल तर त्याची तक्रार संबंधित तालुकास्तरावर अन्ननिरीक्षकांकडे केली जाऊ शकते. तिथेही दाद न मिळाल्यास जिल्हा पुरवठा कार्यालयाकडे तक्रार करुन हक्काचे रेशन मिळत नसल्याचे सांगण्यात येऊ शकते. झालेल्या तक्रारीसंदर्भात संबंधित विभागामार्फत चौकशी केल्यावर आरोप सिद्ध झाल्यास तक्रारीच्या संख्येवरुन संबंधित स्वस्त धान्य दुकानाचा परवानाही वेळप्रसंगी रद्द केला जाऊ शकतो. मात्र बहुतांश प्रसंगी तक्रारच होत नसल्याने अशावेळी कारवाईसुद्धा शून्य स्वरुपात असते.
रेशनवर काय मिळते?
सार्वजनिक वितरण प्रणाली अंतर्गत राज्य शासनाने प्राधिकृत केलेल्या स्वस्त धान्य दुकानांमधून शिधापत्रिकाधारकांना गहू, तांदूळ, डाळी, तेल, साखर व अन्य धान्याचा पुरवठा केला जातो. दोन महिन्यांपूर्वी गडचिरोली येथून आलेला निकृष्ट दर्जाचा मका स्वस्त धान्य दुकानातून वाटण्यात आला होता. यावेळी मोठी बोंबही झाली होती. वर्तमानस्थितीत रेशनवर फक्त गहू आणि तांदूळ मिळत आहे. नाफेडकडूनच डाळीचा पुरवठा होत नसल्याची बाब उघडकीला आली आहे. परिणामी शिधापत्रिकाधारक गहू आणि तांदळाची उचल करुन खुल्या बाजारातून साखर, डाळ विकत घेत आहेत. सणासुदीच्या काळात रेशनमधून तेलही मिळत असे. मात्र तेही आता बंद झाले आहे.
राॅकेल मिळेना
एकेकाळी किराणा दुकानातून मिळणारे राॅकेल स्वस्त धान्य दुकानातून उपलब्ध व्हायचे. शहरस्तरावर आता राॅकेल मिळणे बंद झाले आहे. गावातही अशीच स्थिती आहे. मात्र राॅकेलचा काळाबाजार सुरु असून यावर आधारित लहान मोठे व्यवसाय मात्र सुरु असल्याने राॅकेल उपलब्ध होत असते.