निशांत वानखेडे
नागपूर : चित्रपटातील कथा या समाजातूनच येतात असे म्हटले जाते. अशीच एक कथा मनीषनगरच्या रमेश नाईकांच्या संघर्षातून मिळाली. आधीच अठरा विश्वे दारिद्र, त्यात वडिलांचे छत्र हरपले. अशात मुलांसाठी धडपडणाऱ्या आईच्या संघर्षाचे ते वाटेकरी झाले. लहानग्या बहिण-भावासाठी मेहनत घेताना स्वत:च्या यशाचा मार्ग सुटू दिला नाही. रोजीने चपराशी लागत त्याच ऑफिसमध्ये अधिकारी होत मुलांसह कुटुंबाच्या यशाची वाट सुकर करीत ‘बाप’ होण्याचे कर्तव्य पार पाडले. मोठ्यांच्या संघर्षाचे किस्से ऐकताना सामान्यांच्या संघर्षाची ही गाथा चित्रपटातील पात्रांपेक्षा कमी नाही.
रमेश नाईक ११ वर्षाचे असताना वडिलांचे निधन झाले. तेव्हा हे कुटुंब भांडेप्लॉट भागात राहत होते. मोठ्या बहिणीसह चार भावंडांना सांभाळण्यासाठी बांधकामावर मोलमजुरी करणाऱ्या अशिक्षित आईचा संघर्ष ते पाहात होते. शिक्षणाची आवड असल्याने मौद्याजवळच्या गावातील मामाकडे राहून १० वी पर्यंतचे शिक्षण पूर्ण केल्यानंतर ते परतले. ११ वीमध्ये प्रवेश घेतला व आईसाेबत कामही सुरू केले. दारू दुकानात काम केले, भाजी बाजारात राबले, त्यावेळी भरणाऱ्या सक्करदरा बैलबाजार व गाेकुळपेठ बाजारात सायकल स्टॅंडवर ३ रुपये राेजीने काम केले. वडील गेल्यापासून ६-७ वर्षे किती दिवस उपाशी गेले, किती हालअपेष्टा भाेगल्या याची मोजदाद नव्हती.
अशात महाराष्ट्र स्टेट काे-आप. बॅंकेत उन्हाळ्यात कुलरमध्ये पाणी भरण्याचे काम मिळाले. १२ उत्तीर्ण केली अन याच ठिकाणी राेजंदारीवर चपराशी म्हणून नाेकरी मिळाली आणि मग परिस्थिती पालटायला लागली. वर्षभरानंतर नियमितपणे नियुक्ती झाली. रमेश यांनी शिक्षण साेडले नाही. बी.काॅमची पदवी करताना सकाळी काॅलेज आणि दिवसा बॅंकेत नाेकरी अशी धडपड सुरू हाेती. बी.काॅम. अन् एम.काॅम.ही झाले आणि याच बॅंकेत क्लर्क म्हणून प्रमाेशन झाले. शिक्षण सुरूच हाेते. अर्थशास्त्रात एमए करण्यासह बॅंकिंगच्या वेगवेगळ्या परीक्षा उत्तीर्ण केल्या आणि ज्युनियर ते ग्रेड-१ अधिकारीपर्यंत मजल मारली. ट्रेनिंग काॅलेजमध्ये प्राध्यापक ते नागपूरचे विभागीय अधिकारी नियुक्ती मिळाली. २०१२ साली एका अपघातामुळे त्यांनी निवृत्ती पत्करली.
हे सगळे करताना भावाचे शिक्षण व शिक्षक म्हणून नाेकरी आणि बहिणीचे बीएड.पर्यंत शिक्षण करून लग्न करून देण्यापर्यंतचे कर्तव्य पार पाडले. स्वत:चेही लग्न केले. आज त्यांचा मुलगा स्वप्निल बैद्यनाथ कंपनीच्या दुबई ब्रॅंचमध्ये अकाऊंटंट आहे तर लहान मुलगी राधा एम.डी. अंतिम वर्षाला आहे. मेयाेच्या काेराेना वाॅर्डात तिने सेवाही दिली आहे. ही सारी धडपड जगणारी ८७ वर्षाची त्यांची आई आजही साेबत आहे. इतका संघर्ष करून कुटुंबाला यशापर्यंत पाेहचवित मिळालेले सुखाचे आयुष्य किती समाधानी असू शकते, ते रमेश नाईक या बापाला बघून कळते. परिस्थितीला घाबरू नका, एक दिवस यशस्वी झाल्यानंतर आयुष्यात केलेला संघर्ष पुढे तुमच्या चेहऱ्यावर आनंद फुलविताे.