शहरं
Join us  
Trending Stories
1
Infosys, HCL Tech सह अनेक शेअर्समध्ये जोरदार रॅली; 'या' ५ कारणांमुळे आयटी स्टॉक्स चमकले
2
VIRAL VIDEO : 'आग' लावून हँडशेक! काय आहे 'Fire Handshake' ट्रेंड? डॉक्टरांनी दिली गंभीर चेतावणी!
3
पत्नीचं नाव 'मोटी' म्हणून सेव्ह केलं, प्रकरण थेट कोर्टात पोहोचलं अन् मग...!
4
Viral Video: गळ्यात गमछा, कमरेला लुंगी! भोजपुरी गाण्यावर तरुणीचा जबरदस्त डान्स, नेटकरी झाले फिदा
5
बाल्कनीतून पाय घसरला, पती ग्रिलवर लटकला; वाचवण्यासाठी पत्नी धावली, पण नियतीने डाव साधला!
6
३ दिवसांत २७% नी वाढला 'हा' छोटा शेअर; एकावर १ फ्री स्टॉक देणार कंपनी, शेअर विभाजनाचीही घोषणा
7
आता 'स्वदेशी'चं काय झालं..?; लोकपाल सदस्यांना ७० लाखांची BMW देण्यावरून राजकारण तापलं !
8
जळगाव: 'दिवाळी सुफी नाईट'मध्ये कमरेला पिस्तूल लावून पैसे उधळले; पियुष मण्यार विरोधात गुन्हा
9
कठीण काळात आणखी घट्ट होतेय भारत-रशिया मैत्री; प्लॅन जाणून ट्रम्प यांचा आणखी थयथयाट होणार!
10
सर्वसामान्यांसाठी खुशखबर...! लग्नसराईपूर्वीच सोन्या-चांदीच्या भावात घसरण, चेक करा १८,२२,२३ अन् २४ कॅरेटचा लेटेस्ट रेट
11
जेवण केलं, पत्नीसोबत खोलीत गेले, त्यानंतर बाथरूमध्ये जाताच..., ब्राह्मोसवर काम करणाऱ्या इंजिनियरचा संशयास्पद मृत्यू
12
जिद्दीला सॅल्यूट! अवघ्या २२ व्या वर्षी झाली IAS; पहिल्याच प्रयत्नात क्रॅक केली UPSC
13
“आम्हाला राहुल गांधींना PM करायचेय, काँग्रेस मुंबईचे महापौरपद काय घेऊन बसलेय”: संजय राऊत
14
Gulab Jamun : ना गुलाब ना जामून, मग या गोड पदार्थाला कसं पडलं हे नाव? सगळ्यांनाच खायला आवडतं पण माहिती कुणालाच नसेल!
15
इंदूरमध्ये पेंटहाऊसला भीषण आग; 'डिजिटल लॉक' अडकल्याने काँग्रेस नेत्याचा गुदमरून मृत्यू, पत्नी, मुलीची प्रकृती चिंताजनक
16
कुटुंबीयांना कॉल केला अन्...; रशियात नदीकाठी सापडले कपडे, ३ दिवसांपासून अजित बेपत्ता
17
Crime: तीन वर्षांच्या मुलासह महिलेची सातव्या मजल्यावरून उडी; सासरच्या लोकांवर गंभीर आरोप
18
Railway Accident: 'रील'चे वेड जीवावर बेतले; रेल्वेच्या धडकेत १५ वर्षीय मुलाचा मृत्यू
19
"त्यांचा काहीतरी व्हिडीओ हाताला..."; मुंबईत कमळ फुलणार म्हणणाऱ्या महेश कोठारेंवर मनसेचा निशाणा
20
महाआघाडीचं ठरलं, बिहारमध्ये तेजस्वी यादव मुख्यमंत्रिपदाचे उमेदवार, तर उपमुख्यमंत्रिपदासाठी 'या' नेत्याच्या नावाची घोषणा

पुस्तकं सांगतात गोष्ट: कामाठीपुऱ्याचं न संपणारं कुतूहल

By मनोज गडनीस | Updated: August 24, 2025 12:14 IST

Kamathipura: काही जागा आपल्याला माहिती असतात. पण त्या आपण जगलो नसल्यामुळे म्हणा किंवा त्यांचं अस्तित्व आपल्या नेणीवेपर्यंत पोहोचू शकत नसल्यामुळे म्हणा, तिथल्या संस्कृतीची नस आपल्याला सापडू शकत नाही.

- मनोज गडनीसकाही जागा आपल्याला माहिती असतात. पण त्या आपण जगलो नसल्यामुळे म्हणा किंवा त्यांचं अस्तित्व आपल्या नेणीवेपर्यंत पोहोचू शकत नसल्यामुळे म्हणा, तिथल्या संस्कृतीची नस आपल्याला सापडू शकत नाही. परिणामी, एका जळजळीत अनुभवापासून आपण वंचित राहतो. परंतु, खुलं झालेलं मन कुतूहलाच्या वाटेवरून त्या जागेच्या अंतरंगाचा ठाव घेण्यासाठी जातं तेव्हा तिथले दाहक क्षितिज आपल्यातल्या खुजेपणाची जाणीव करून देतं. माझ्याबाबतीत गोंधळात्मक वर्णनाच्या मांडणीच्या आजूबाजूचा अस्वस्थ अनुभव सुधीर जाधवलिखित ‘कामाठीपुरा’ वाचताना सातत्याने येत राहतो. एक मन कुतूहल क्षमविण्यासाठी पुस्तकाची पुढची पानं भराभरा वाचू लागतं तर दुसरं कामाठीपुऱ्यातील भीषण जगण्याच्या जळजळीत वास्तवाची अनुभूती घेण्यासाठी नव्हे तर पचविण्यासाठी थांबण्याची खूण करत राहतं. मनाच्या अशा विकट हिंदोळ्यावरून लेखक माझ्या खांद्यावर हात टाकून कामाठीपुरा दाखवतो.

आत्मानुभूतीला मिळालेल्या चित्रमय शब्दांची जोड म्हणजे सुधीरचे आयुष्य. त्याचा परिघ. त्याच्यासारख्या अनेक तरुणांच्या जडणघडणीचा दस्तावेज. लेखक म्हणून सुधीरचे हे पहिलेच पुस्तक. पण अफाट निरीक्षणशक्ती आणि जे दिसतं ते जसंच्या तसं नेमक्या शब्दांत मांडण्याची हातोटी त्याला लाभली आहे. त्यामुळेच पुस्तकाचं पहिलं पान वाचतानाच सुधीर आपल्याला कामाठीपुऱ्यात घेऊन जातो. या भ्रमंतीमध्ये जेव्हा नकळत पुस्तकाच्या पान क्रमांकावर नजर जाते तेव्हा भान येत , शंभर पानं तर आपण आत्ताच वाचून काढली... मग पुन्हा पुस्तक हातात घेईपर्यंत सुधीर आणि त्याचा कामाठीपुरा शांत बसूच देत नाही. तो तुमच्यातला अधाशी वाचक जागा करतो.

सुधीरच्या पुस्तकातून कामाठीपुरा फिरताना, मला तिथल्या लोकजीवनात दिसली एक विषण्ण विपन्नावस्था. मात्र या विपन्नावस्थेवर आनंदी राहण्याची पावडर-लाली चढवलेली आहे. इथल्या बेईमानीच्या दुनियेत एक इमानदारी आहे. त्यांचे काही उसूल आहेत. इथल्या लोकांनी सहानुभूती फाट्यावर मारलीये. मुंबई माझे कार्यक्षेत्र. त्यामुळे मला ती चांगली माहितीये, या माझ्या भ्रमाला या पुस्तकाने भानावर आणलं. माझ्या घरापासून अवघ्या आठ-दहा किलोमीटरवर असलेला कामाठीपुरा नवा नव्हता. कित्येकवेळा त्या रस्त्यावरून जाणं झालं. म्हणून मला कामाठीपुरा ही केवळ एक जागा म्हणून माहित होती, त्याच्या अंतरंगांची जाणीवही नव्हती. मध्यमवर्गीय धारणांमुळे कामाठीपुरा म्हणजे वेश्यावस्ती, एवढीच मर्यादीत अक्कल ! पण १४ गल्ल्यांपैकी केवळ तीन गल्ल्या म्हणजे वेश्यावस्ती आणि पहिल्या १२ गल्ल्या आहेत त्या अपरिहार्यतेच्या नौकेत स्वच्छंद, बेफिकीर, क्वचित विकृतीच्या सर्वोच्च आविष्काराचे वारू शिडात भरून आपल्याच मस्तीत फिरणाऱ्या ! हे पुस्तक आवर्जून वाचा. कारण त्यातून कामाठीपुऱ्याबद्दल असलेलं कुतूहल शमण्यास नक्की मदत होईल.

टॅग्स :Mumbaiमुंबईhistoryइतिहास