शहरं
Join us  
Trending Stories
1
एअर इंडियाच्या जिवात जीव आला! बोईंग-787 विमानांत मोठी समस्या सापडली नाही; डीजीसीएकडून घोषणा
2
F-35 Shot Down: इस्रायलचं पाचवं F-35 पाडलं, इराणच्या दाव्यानं अमेरिकेचं टेन्शन वाढलं! 
3
इस्राइलचा निशाणा 'सुप्रीम लीडर'वरच! खामेनेईंचा बंकर असलेल्या भागात केला बॉम्बचा मारा
4
फास्टॅग पास एक्स्प्रेस हायवे, समृद्धी, अटल सेतूवरही लागू होणार? जाणून घ्या, नेमका कुठे फायदा होणार
5
Sonam Raghuvanshi : "आम्ही कोणतंही पाप केलेलं नाही..."; नार्को टेस्टच्या मागणीवर सोनम रघुवंशीचा भाऊ संतापला
6
“काँग्रेस दिशाहीन पक्ष”; CM फडणवीसांच्या उपस्थितीत जयश्रीताई पाटील यांचा भाजपा प्रवेश
7
एअर इंडियाच्या अपघातात विमा धारकाचाही मृत्यू अन् नॉमिनीचाही; विमा कंपन्या पेचात सापडल्या, इरडाचे तर स्पष्ट आदेश आहेत...
8
हजारो जीव वाचणार! आपत्कालीन परिस्थितीत विमानातील प्रवाशांचे केबिन वेगळे होणार, युक्रेनियन अभियंत्याने केले डिझाइन
9
"राजा भाई तुम तो गए...!" ...अन् अँकर गमतीत बोलला, ते खरं ठरलं; बघा संपूर्ण VIDEO 
10
जेव्हा James Bond चित्रपट सत्यात उतरतो; पहिल्यांदाच MI6 चे नेतृत्व एका महिलेकडे...
11
Video - जिंकलंत मित्रांनो! झोमॅटो डिलिव्हरी बॉयचे पाणावले डोळे, ग्राहकांनी दिलं मोठं सरप्राईज
12
काहीतरी विपरित घडणार? तामिळनाडूत आढळली Doomsday fish; सोशल मीडियावर वेगळीच चर्चा
13
लग्नासाठी गोव्याला घेऊन गेला, पण तिथेच नेऊन खेळ संपवला! माथेफिरू प्रियकराला अटक
14
आतापर्यंत इस्रायलच्या हल्ल्यात इराणचे किती लोक मारले गेले? आकडा पाहून धक्का बसेल; तेहरान सोडून पळ काढणाऱ्यांचीही लागली रांग
15
इतिहासाची पुनरावृत्ती... तारीख, दिवस अन् घटनाही त्याच; ८४ वर्षापूर्वी घडलेले, सेम टू सेम...
16
एका दिवसांत किती वेळाही Toll क्रॉस करा; वार्षिक पासमुळे सामान्यांना काय होणार फायदा?
17
१९९५पासूनचा बालेकिल्ला ढासळला, कोकणात ठाकरे गटाला धक्का; माजी आमदार, नेते NCP अजित पवार गटात
18
महापालिका निवडणुकीचे वारे वाहताच, उल्हासनगरात ठाकरेसेनेच्या पदाधिकाऱ्याच्या घरावर पेट्रोल टाकून पेटविण्याचा प्रयत्न
19
पंतप्रधान मोदींच्या दौऱ्याने चर्चेत आलाय 'हा' छोटासा देश, तुम्हीही बनवू शकता फिरायचा प्लान!

कथ्थक नृत्य रुजविणारे नृत्यगुरू यादवेंद्र लांभाते

By लोकमत न्यूज नेटवर्क | Updated: June 6, 2021 04:12 IST

नृत्यगुरू कै. यादवेंद्र लांभाते यांनी खान्देशात अभिजात संगीताचे रोपटे रुजवले. अर्थात त्यांचा विषय हा कथ्थक नृत्य होता. ज्या ...

नृत्यगुरू कै. यादवेंद्र लांभाते यांनी खान्देशात अभिजात संगीताचे रोपटे रुजवले. अर्थात त्यांचा विषय हा कथ्थक नृत्य होता. ज्या काळात ते जळगावात आले तेव्हा शहरात नृत्य हा प्रकारच नव्हता. लांभाते सर हे इंदूर ही आपली मायभूमी सोडून जळगाव शहरात आले आणि इथलेच बनले. स्थानिक अनेक कलावंतांना भेटले त्यांनी कथ्थक नृत्य शिकविण्याची आपली इच्छा व्यक्त केली.

तेव्हा त्यांना शशिकांत राजदेरकर आणि प्रा. रमेश लाहोटी व इतर मंडळी भेटली आणि नृत्य शिकण्यास कोण उत्सुक आहे अशा व्यक्तींची सरांशी भेट घालून दिली. त्या काळी नृत्याचे शिक्षण घेणारे तसे खूप कमी होते. दोन-तीन विद्यार्थी घेऊन त्यांनी आपले कथ्थक नृत्य प्रशिक्षण सुरू केले. आणि हळूहळू ते रोपटे आज मोठा वटवृक्ष तयार झाले.

लांभाते सर यांनी नृत्याचे शिक्षण जयपूर घराण्याचे अधिकारी व्यक्ती पं. दुर्गाप्रसाद यांच्याकडून घेतले त्यानंतर आपले ज्येष्ठ गुरुबंधू डॉ.. पुरू दाधीच यांच्याकडे त्यांनी कथ्थक नृत्याचे धडे आत्मसात केले. विद्यार्थ्यांनासुद्धा त्यांनी जयपूर घराण्यातील नृत्याचे सर्व प्रकार व वैशिष्ट्ये शिकविली. लांभाते सर हे लयकरी आणि फरमाईशी व चक्रदार परण तोडे बनवण्यात पारंगत होते. त्याचप्रमाणे त्यांना सतार, हार्मोनियम, तबला व शास्त्रीय गायन या विषयातही खूप सखोल अशी माहिती होती. त्यांनी जळगाव शहरात झंकार संगीत विद्यालय स्थापन केले.

त्यांनी जळगाव, धुळे, नंदुरबार या तिन्ही जिल्ह्यातून कमीत कमी दोन ते तीन हजार विद्यार्थी कथ्थक नृत्यात तयार केले. त्यापैकी दोन विद्यार्थिनी डॉ.अपर्णा भट व डॉ.महिमा मिश्रा यांनी डॉक्टरेट केली तसेच शेकडो विद्यार्थ्यांनी नृत्यात रचना लाहोटी यांच्यासोबत अनेक विद्यार्थी एम.ए. झाले बरेच विद्यार्थी विशारदसुद्धा झाले. दोन विद्यार्थी दिल्ली कथ्थक केंद्रासाठी पाठवले, त्यात स्मिता बागूल व प्रकाश करकरे, तसेच भुसावळ येथून मुकेश खपली, धुळे येथून नरेंद्र जाधव, शीतल शेंद्रे चाळीसगाव येथे अरकडी यांनी आपले नृत्याचे प्रशिक्षण पूर्ण केले.

जळगावात आजही संजय पवार, डॉ. महिमा मिश्रा, ॲड.स्मिता चौधरी, डॉ. अपर्णा भट असे अनेक विद्यार्थी त्यांच्या कथ्थक नृत्याचा वारसा चालवित आहेत.

त्याकाळी त्या तबला संगत श्रीराम भावसार करीत असत. सरांनी आपल्या विद्यार्थ्यांना राष्ट्रीय स्तरावरील नृत्य स्पर्धांमध्ये भाग घेण्यास प्रोत्साहन दिले. उल्लेखनीय म्हणजे आग्रा, बनारस व कटनी येथील स्पर्धांमध्ये प्रथम पारितोषिक प्राप्त केले आहे.

सरांचे कथ्थक नृत्यात भाव अंगावर प्रभुत्व होते तसेच लोकनृत्यामध्येसुध्दा त्यांची पकड होती. त्यांनी भारतातील वेगवेगळ्या प्रांतातील प्रसिद्ध लोक नृत्य विद्यार्थ्यांकडून बसून घेतले आसामातील बिहू, राजस्थानातील घूमर, कालबेलिया, रुमाल तसेच महाराष्ट्राची लावणी, गोंधळ ,बांबू नृत्य असे अनेक नृत्य त्यांनी विद्यार्थ्यांकडून बसवून घेतले.

खानदेशातील संगीत परंपरा ही देश व देशाच्या बाहेरपर्यंत पोहोचावी यासाठी ते प्रयत्न करीत असत. अखंड संगीतमय जीवन जगणारे यादवेंद्र लांभाते सर यांनी खान्देशासाठी केलेले कार्य नक्कीच स्मरणात राहिल.