५५ टक्के महिला अ‍ॅनिमियाने त्रस्त

माधवी वाकोडकर, औरंगाबादऔरंगाबाद शहरातील ५५ टक्के महिला अ‍ॅनिमियाने (रक्तातील हिमोग्लोबिनचे प्रमाण कमी असणे) त्रस्त आहेत. महिलांच्या तुलनेत ३० टक्के पुरुष अ‍ॅनिमियाने त्रस्त आहेत.सामाजिक आणि रोगप्रतिबंधक औषध वैद्यकशास्त्र विभागातर्फे येथे करण्यात आलेल्या सर्व्हेत ही आकडेवारी समोर आली आहे. या सर्व्हेत नागरिकांची आरोग्य तपासणी करण्यात आली. त्याच वेळी त्यांची आरोग्यासंबंधीची माहिती फॉर्मद्वारे भरून घेण्यात आली. या माहितीत खाण्याच्या सवयी, नाश्ता घेता का? जंकफूडचे प्रमाण किती? शारीरिक तक्रारींचा समावेश होता. या माहितीवरून नागरिकांचे खाण्याकडे होणारे दुर्लक्ष उघड झाले. शहरातील ५५ टक्के महिलांना रक्तातील हिमोग्लोबिनचे प्रमाण कमी असण्याचा त्रास सहन करावा लागतो आहे. शरीरातील हिमोग्लोबिनचे प्रमाण कमी असणे म्हणजेच अ‍ॅनिमिया होणे. अ‍ॅनिमियाग्रस्त महिला व मुलींचे प्रमाण जास्त आहे. खाण्या-पिण्याच्या बाबतीत मुलींची होणारी गैरसोय, तसेच जंकफूडकडे वाढत असलेला कल यामुळे हा आजार होतो.अ‍ॅनिमिया का होतो? मासिक पाळीतील रक्तस्राव, मूळव्याध, रक्तस्राव वाढणारे आजारआजार अंगावर काढणेआहारात लोह व प्रथिनांचे प्रमाण कमीसकस आहाराचे कमी प्रमाणलक्षणे - थकवा येणे, दम लागणे, चिडचिडेपणा, एकाग्रता कमी होणे, रोगप्रतिकार शक्ती कमी होणे हिमोग्लोबिनचे प्रमाण किती असावे?नॉर्मल राहण्यासाठी स्त्रियांना १२.५, पुरुषांना १३ ग्रॅम, तर गरोदर मातांना ११ ग्रॅम हिमोग्लोबिनची आवश्यकता असते.स्त्री-पुरुष समानता असावीबऱ्याच कुटुंबांमध्ये पुरुषांचे जेवण झाल्यानंतर उरलेले अन्न महिलांनी खाण्याची पद्धती रूढ आहे. कुटुंबातील स्त्री स्वत:च्या आरोग्याची उपेक्षा करून कुटुंबातील सदस्यांच्या आरोग्याची काळजी घेते. हे टाळण्यासाठी प्रत्येक घरात स्त्री व पुरुष यांचा दर्जा समान असणे आवश्यक आहे. महाविद्यालयीन मुलींमध्ये लठ्ठपणा वाढेल या धास्तीमुळे नियमित खाण्याकडे होणारे दुर्लक्ष कमी व्हायला हवे. शरीर सुदृढ असेल तर ध्येय गाठणे शक्य होते. त्यामुळे लठ्ठपणा वाढू नये यासाठी सकस आहार न घेता जंकफूडला पसंती देणे चुकीचे आहे.- डॉ. जगन्नाथ दीक्षित, प्रमुख, सामाजिक व रोगप्रतिबंधक औषध वैद्यकशास्त्र विभाग, घाटी रुग्णालयआहार कोणता घ्यावा?शरीरातील हिमोग्लोबिनचे प्रमाण कमी होऊ नये, तसेच ते नियंत्रणात ठेवता यावे यासाठी लोह तसेच प्रथिनेयुक्त आहाराची गरज असते. त्यात पालेभाज्या, कडधान्य, डाळी, सुकामेवा, गूळ, फळे, टरबूज यांचा प्रामुख्याने समावेश असावा. शाकाहरी व्यक्तीला अ‍ॅनिमिया टाळण्यासाठी दूध आणि लोहयुक्त पदार्थांशिवाय दुसरा पर्याय नाही. मांसाहारी व्यक्तीने मासे, मटन, चिकन, अंडी यांचा वापर नियमित करावा.