स्टेराॅईड आणि सीटी स्कॅनचा अतिमारा धोकादायक

वैद्यकीय तज्ज्ञांच्या सल्ल्याने करा औषधोपचार

लोकमत न्यूज नेटवर्क

मुंबई - कोरोना उपचारांमध्ये डाॅक्टरांनी ठरवलेल्या औषधांचा वापर रुग्णाच्या गरजेनुसार केला. ज्याचे दुष्परिणाम कोरोनातून बरे झाल्यानंतरही लोकांमध्ये दिसून आले आहेत. कोरोना विषाणूचा होणारा गुणाकार रोखण्यासाठी, त्यावर नियंत्रण मिळावे यासाठी आणि त्यातून रुग्ण पूर्णपणे बरा व्हावा, यासाठी औषधांचा वापर केला गेला. कोरोनाचा संसर्ग कमी व्हावा, यासाठी स्टेरॉईड वापरले गेले. पण, त्यामुळेच रुग्णाची सामान्य रोगप्रतिकार शक्ती कमी झाल्याचे समोर आले आहे. त्याचप्रमाणे, रुग्णही सर्रास सीटी स्कॅनही करताना दिसतात, या माध्यमातूनही शरीरावर घातक परिणाम होत असल्याचे समोर आले आहे. या पार्श्वभूमीवर स्टेराॅईड आणि सीटी स्कॅनच्या वापरावर नियंत्रण घालावे, असा सल्ला वैद्यकीय तज्ज्ञांनी दिला आहे.

रुग्णामध्ये संसर्गाची तीव्रता जास्त असते तेव्हा स्टेरॉईडचा वापर केला जातो. स्टेरॉईड हा शरीरातील महत्त्वपूर्ण घटक असून, तो एक हार्मोनसुद्धा आहे. पण, जेव्हा इन्फेक्शनची तीव्रता वाढते तेव्हा हे स्टेरॉईड कमी पडल्यामुळे बाहेरून द्यावे लागते. तोंडावाटे किंवा इंजेक्शनमधूनही स्टेरॉईड दिले जाते. पण, कोरोना काळात स्टेरॉईडने चांगली भूमिका बजावली आहे. याचा दुष्परिणाम म्हणजे रुग्णाच्या साखरेची पातळी वाढते. पण, अशाही परिस्थितीत स्टेरॉईड रुग्णांना दिले आहे. कारण, वाढलेली साखरेची पातळी नियंत्रित करता येते. दरम्यान, स्टेरॉईडचा वापर सरसकट करणे बंद केले पाहिजे. गर्भवती मातांना झालेल्या संसर्गाचे निरीक्षण केल्यानंतरच त्यांना स्टेरॉईडचे उपचार दिले आहेत. जर मातेचा जीव धोकादायक परिस्थितीत असेल तर हे उपचार टाळले जातात, अशी माहिती डॉ. जगदीश जैन यांनी दिली आहे.

कोरोना विषाणूचा संसर्ग अतिप्रमाणात झाला असेल. फुप्फुसांपर्यंत संसर्ग झाला असेल तरच या दोन्ही उपचारांची गरज भासते. कोरोनाची तीव्र लक्षणे असल्यास सीटी स्कॅनची गरज भासते, सौम्य लक्षणे असलेल्या रुग्णांना याची गरज नाही. भीतीने सीटी स्कॅन करणाऱ्यांचे प्रमाण दिवसागणिक वाढतेय; मात्र याचे प्रमाण कमी करण्यासाठी डॉक्टरांना रुग्णांचे समुपदेशन करून मार्गदर्शन करणे गरजेचे असल्याचे मत रेडिओलॉजिस्ट प्रसाद कहाणे यांनी सांगितले. ऑक्सिजन सेच्युरेशन लेव्हल सामान्य असल्यास, सौम्य संसर्ग असल्यास सीटी स्कॅन करण्याचे कोणतेही कारण नसते.

* बुरशीजन्य आजारांचा धोकाही कायम

उत्तेजकांचा (स्टेरॉईड) वापर आणि अनियंत्रित मधुमेह यामुळे कोरोनाबाधितांमध्ये बुरशीजन्य आजाराची लक्षणे दिसू लागली आहेत. ‘म्युकरमायकोसिस’ या बुरशीजन्य आजाराचा संसर्ग हवा किंवा मातीतून होतो. रोगप्रतिकार शक्ती सक्षम असलेल्यांना यापासून धोका नाही. परंतु रोगप्रतिकार शक्ती क्षीण असलेल्या रुग्णांना तीव्र धोका असतो. नाकावाटे ही बुरशी शरीरात प्रवेश करते. तेथून ती चेहऱ्याच्या आणि कवटीच्या हाडात असलेल्या हवेच्या पोकळ्या म्हणजेच सायनसमध्ये वाढते. कर्करोगाच्या पेशींपेक्षाही जलद गतीने वाढणारी ही बुरशी डोळ्यांतील पेशी, मेंदूतही प्रवेश करते. त्यामुळे इतर बुरशींच्या आजारांपेक्षाही हा संसर्ग अधिक धोकादायक आहे. म्युकरमायकोसिस’व्यतिरिक्त ‘अस्परगिलॉसिस’ आणि ‘कॅन्डिडियासिस’ हे बुरशीजन्य आजार कोरोनाबाधितांमध्ये आढळले आहेत.

* एक सीटी स्कॅन म्हणजे ८० ते १४० एक्स-रे

एक सीटी स्कॅन म्हणजे जवळपास ८० ते १४० एक्स-रे काढण्यासारखे आहे. त्याचे दुष्परिणाम शरीरावर होऊ शकतात. सतत सीटी स्कॅन केल्याने धोका निर्माण होऊ शकतो. जे रुग्ण सतत सीटी स्कॅन करत असतील त्यांना कर्करोगासारख्या आजाराचा धोका संभवतो.

................................