Gold purity check: भारतात प्रत्येक शुभप्रसंगी सोन्याचा वापर केला जातो. लग्नकार्य असेल किंवा आणखी कोणतंही शुभ कार्य सोन्याचं महत्त्व सर्वाधिक आहे. धनत्रयोदशी आणि अक्षय्य तृतीया या शुभ मुहूर्तावर ग्राहक सोने किंवा चांदीचे दागिने खरेदी करतात. याशिवाय लोक गुंतवणूक आणि इतर कारणांसाठीही याचा वापर करतात. परंतु, आपल्याला आपल्या पैशांचं योग्य मूल्य मिळत आहे की नाही याची खात्री करण्यासाठी शुद्धता तपासणं महत्वाचं आहे. मात्र, त्याची शुद्धता कशी तपासावी हे तुम्हाला माहित आहे का?
गोल्ड टेस्टिंग किट वापरा
बाजारात गोल्ड टेस्टिंग किट उपलब्ध आहेत, जे आपल्याला सोन्याची शुद्धता निश्चित करण्यात मदत करू शकतात. हे किट सहसा टेस्टिंग सोल्यूशनसह येतात. यात टेस्टिंग स्टोनही असतो. आपल्याला दगडावर सोनं घासावं लागेल आणि त्यावर टेस्टिंग सोल्युशन लावावं लागेल. सोन्याच्या शुद्धतेनुसार सोल्युशन भिन्न प्रतिक्रिया देईल आणि किटमध्ये रिअॅक्शनच्या रंगानुसार शुद्धतेची पातळी दर्शविणारा चार्ट येईल. त्याची जुळवाजुळव करून तुम्ही घरबसल्या सोन्याची शुद्धता सहज तपासू शकता.
हॉलमार्क तपासा
हॉलमार्किंग हा सोन्याची शुद्धता तपासण्याचा सर्वात सोपा मार्ग आहे. अस्सल सोन्याची ओळख पटविण्यासाठी हे भारतीय मानक ब्युरोचे (बीआयएस) गुणवत्ता प्रमाणपत्र आहे. जून २०२१ पासून सोन्याचे दागिने आदींवर हॉलमार्किंग बंधनकारक करण्यात आलं आहे. यामुळे आपण खरेदी करत असलेलं सोनं पूर्णपणे शुद्ध असल्याची हमी मिळते. हॉलमार्किंग हे त्रिकोणासारखं दर्शवलं जातं. याशिवाय आणखी एका गोष्टीची काळजी घ्यायला हवी. सोनं खरेदी करताना बिलावरील हॉलमार्किंगची किंमत जाणून घेण्यासाठी बिल-ब्रेकअपची मागणी करावी लागते. दुसरीकडे सोन्याची शुद्धता कॅरेटमध्ये मोजली जाते आणि २४ कॅरेट सोनं सर्वात शुद्ध मानलं जातं. तथापि, दागिन्यांची शुद्धता सहसा १८-२२ कॅरेट असते. याशिवाय सोन्याच्या तुकड्यावर त्याची शुद्धता दर्शविणारे दोन मार्क (जीएफ किंवा एचजीपी) देखील तपासू शकता.
अॅसिड टेस्ट
सोनं हा अतिशय खास धातू आहे. हे ऑक्सिडेशन किंवा अॅसिडद्वारे बदलास रेजिस्टंस तयार करतो. सोन्याच्या रंगाची वस्तू तुम्ही ज्वेलरच्या काळ्या दगडावर घासू शकता, ज्यामुळे चिन्ह सहज दिसेल. विरघळणारं नायट्रिक अॅसिड आणि हायड्रोक्लोरिक अॅसिड लावून त्याची तपासणी केली जाते. मात्र, शुद्ध सोन्याच्या बाबतीत तसं होत नाही.
डेनसिटी तपासा
सोन्याची एक डेनसिटी असते आणि चाचणी आपल्याला सोन्याची शुद्धता जाणून घेण्यास मदत करू शकते. त्यासाठी सोन्याचं वजन करून मग पाण्यानं भरलेल्या डब्यात बुडवून त्याचं प्रमाण पहावं लागतं. सोन्याची घनता त्याच्या वजनानं त्याचं आकारमान विभागून मोजता येते. शुद्ध सोन्याच्या घनतेशी त्याच्या घनतेची तुलना करूनही सोन्याची शुद्धता तपासता येते.
विश्वास महत्त्वाचा
साधारणपणे जेव्हा तुम्ही सोनं खरेदी करायला जाता तेव्हा तुम्हाला या सर्व टेस्ट करण्याची परवानगी नसते. जर एखाद्या नामांकित विक्रेत्यानं आपल्याला सांगितलं की ते आपल्याला ९९.९९% शुद्ध सोनं देत आहेत, तर आपण सामान्यत: त्यांच्यावर विश्वास ठेवता. आपण प्रत्येक नाण्याची किंवा बारची चाचणी करू शकत नाही. सोन्याचा उद्योग सहसा विश्वासावर चालतो हे लक्षात ठेवणं महत्त्वाचं आहे.