ITR 2025 : कर व्यवस्था (Tax Regime) निवडताना अनेकदा आपल्याला योग्य पर्याय निवडला आहे की नाही, अशी शंका येते. कधीकधी घाईघाईने किंवा चुकून चुकीची कर व्यवस्था निवडली गेली, तर काय करायचे? प्राप्तीकर रिटर्न (ITR) भरताना तुम्ही तुमची कर प्रणाली बदलू शकता का? या सर्व प्रश्नांची उत्तरे जाणून घेऊया, जेणेकरून तुम्हाला योग्य निर्णय घेता येईल.
पगारदार कर्मचारी आयटीआर भरताना कर प्रणाली बदलू शकतात!
होय, आयकर नियमांनुसार, जर तुम्ही पगारदार कर्मचारी असाल आणि २०२४-२५ या आर्थिक वर्षात TDS (टॅक्स डिडक्टेड ॲट सोर्स) कापण्यासाठी तुम्ही जुन्या कर प्रणालीचा (Old Tax Regime) पर्याय निवडला असेल, तर आयटीआर भरताना तुम्ही तुमचा विचार बदलू शकता. याचा अर्थ असा की, आयटीआर दाखल करताना तुम्हाला कमी कर भरावा लागत असेल, तर तुम्ही नवीन कर व्यवस्था निवडू शकता.
त्याचप्रमाणे, जर तुम्ही पूर्वी नवीन कर व्यवस्था निवडली असेल, परंतु आता तुम्हाला वाटत असेल की जुनी कर व्यवस्था तुमच्यासाठी अधिक फायदेशीर आहे, तर तुम्ही आयटीआर दाखल करताना ती निवडू शकता. हे पगारदार कर्मचाऱ्यांसाठी एक मोठी सुविधा आहे.
कर व्यवस्था कशी बदलायची?
केंद्र सरकारने २०२० च्या अर्थसंकल्पात आयकर कायद्याच्या कलम ११५BAC अंतर्गत नवीन कर व्यवस्था लागू केली. आयटीआर फॉर्ममध्ये तुम्हाला एक प्रश्न विचारला जातो की, "तुम्ही कलम ११५ बीएसी अंतर्गत नवीन कर प्रणालीतून बाहेर राहण्याचा निर्णय घेत आहात का?" तुम्ही याचे उत्तर 'हो' किंवा 'नाही' मध्ये देऊ शकता. तुमच्या उत्तरानुसार तुमची कर प्रणाली ठरवली जाईल.
या कलमानुसार, ज्या करदात्यांना व्यवसायातून कोणतेही उत्पन्न नाही (उदा. फक्त पगारदार किंवा इतर स्रोतांतून उत्पन्न असलेले) त्यांना आयकर विवरणपत्र भरताना प्रत्येक आर्थिक वर्षासाठी कर व्यवस्था निवडण्याची परवानगी आहे. पगारदार कर्मचारी दरवर्षी ही निवड करू शकतात.
व्यवसाय उत्पन्न असलेल्यांनी हे लक्षात ठेवावे!
जर तुम्हाला व्यवसायातून उत्पन्न मिळत असेल, तर तुमच्यासाठी नियम थोडे वेगळे आहेत. व्यवसाय किंवा व्यावसायिक उत्पन्न असलेले लोक वारंवार कर व्यवस्था बदलू शकणार नाहीत. एकदा तुम्ही नवीन कर व्यवस्था निवडली आणि नंतर ती रद्द केली, तर तुम्हाला पुन्हा नवीन कर व्यवस्था निवडण्याची परवानगी नसते. त्यामुळे, व्यवसाय उत्पन्न असलेल्यांनी कर प्रणाली निवडताना खूप काळजी घेणे आवश्यक आहे.
कर व्यवस्था निवडण्याची अंतिम मुदत
तुम्ही आयटीआर भरताना जुनी कर व्यवस्था निवडू इच्छित असाल, तर अंतिम मुदत संपण्यापूर्वी आयटीआर भरणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. जर तुम्ही उशिरा, म्हणजेच देय तारखेनंतर आयटीआर दाखल केला, तर तुम्ही जुन्या कर प्रणालीचा पर्याय निवडू शकणार नाही. अशा परिस्थितीत, तुमचा आयटीआर आपोआप नवीन कर प्रणालीनुसार विचारात घेतला जाईल.
आयटीआर दाखल करण्याच्या महत्त्वाच्या अंतिम तारखा
- ३१ जुलै २०२५: ज्या करदात्यांच्या खात्यांचे ऑडिट करणे आवश्यक नाही.
- ३१ ऑक्टोबर २०२५: ज्या करदात्यांच्या खात्यांचे ऑडिट करणे आवश्यक आहे. परंतु, ज्यांचे आंतरराष्ट्रीय व्यवहार नाहीत.
- ३० नोव्हेंबर २०२५: आंतरराष्ट्रीय व्यवहार करणाऱ्या करदात्यांसाठी.
वाचा - प्राप्तीकर रिटर्न भरताय? 'या' ३ महत्त्वाच्या फॉर्मशिवाय होणार नाही काम! आताच तपासा!
या माहितीमुळे तुम्हाला योग्य कर व्यवस्था निवडण्यात आणि योग्य वेळी आयटीआर भरण्यात नक्कीच मदत होईल.