झेंडू बारमाही बाजारात दिसणारे फूल. त्याचा सुंदर, आकर्षक रंग आणि जास्त काळ टिकून राहण्याचा गुणधर्म पाहता उत्सवात त्याचा मान असतो. विशेषत: नवरात्रीत(Navratri 2025) दसर्‍याला! बाजारात मिळणारा हा झेंडू सणवारीच नाही तर कायमस्वरूपी आरोग्यासाठी गुणकारी आहे. कसा ते जाणून घेऊ.
झेंडूचा चहा वाचून अनेकांनी नाक मुरडले असेल, पण थांबा! चवीला नाही तर गुणांना महत्त्व द्या. झेंडूचे फुल फक्त दिसायला आकर्षक नाही तर आरोग्यासाठी उत्तम औषध आहे. त्याचा वापरही साधा सोपा आहे. झेंडूचा चहा करायला साहित्यही फार नाही, तर ग्लासभर कोमट पाणी, त्यात १५ मिनिटं भिजवलेल्या झेंडूच्या पाकळ्या! १५ मिनिटांनी पाकळ्या गाळल्यावर पिवळसर केशरी रंगाचा झेंडूचा चहा पिण्यासाठी तयार! हे वाचूनही पिण्याची इच्छा झाली नाही का? हरकत नाही. त्याचे फायदे वाचा, म्हणजे आपोआप हे डिटॉक्स ड्रिंक तुमच्या डाएटमध्ये समाविष्ट कराल!
झेंडूच्या फुलांचे अनेक औषधी फायदे आहेत आणि ते फक्त सजावटीसाठीच नाही तर आरोग्यासाठीही खूप उपयुक्त आहेत. झेंडूमध्ये असलेले अँटी-बॅक्टेरियल, अँटी-फंगल आणि अँटी-इंफ्लेमेटरी गुणधर्म अनेक रोगांवर गुणकारी ठरतात.
झेंडूचे काही महत्त्वाचे औषधी फायदे:
त्वचेचे विकार
झेंडूच्या फुलांचा लेप त्वचेवरील पुरळ, खाज, खरुज आणि जखमा बऱ्या करण्यासाठी खूप फायदेशीर आहे. यात असलेले अँटी-ऑक्सिडेंट गुणधर्म त्वचेचे संरक्षण करतात आणि तिला निरोगी ठेवण्यास मदत करतात. झेंडूच्या फुलांचा वापर नैसर्गिक टोनर म्हणूनही करता येतो.
रक्त शुद्धीकरण
रक्त शुद्ध करण्यासाठी झेंडूच्या फुलांचा रस अर्थात वर लिहिल्याप्रमाणे झेंडूचा चहा पिणे फायदेशीर मानले जाते. यामुळे रक्तातील अशुद्धतेमुळे होणारे फोड आणि मुरुम बरे होण्यास मदत होते.
डोळ्यांचे आरोग्य
झेंडूच्या फुलांमध्ये भरपूर प्रमाणात व्हिटॅमिन 'ए' आणि ल्युटीन असते, जे डोळ्यांसाठी खूप चांगले असते. याचा वापर डोळ्यांतील लालसरपणा कमी करण्यासाठी आणि दृष्टी सुधारण्यासाठी केला जातो.
मुळव्याध (Piles)
मुळव्याधीच्या समस्येवर झेंडूची पाने आणि फुले दोन्ही खूप उपयुक्त आहेत. झेंडूच्या फुलांचा रस तुपासोबत घेतल्यास रक्तस्राव थांबण्यास मदत होते.
वेदना आणि सूज
झेंडूच्या फुलांमध्ये असलेले अँटी-इंफ्लेमेटरी गुणधर्म शरीरातील सूज कमी करण्यास मदत करतात. याचा उपयोग दातदुखी, सांधेदुखी आणि स्नायूंच्या दुखण्यावर उपचार म्हणूनही केला जातो.
ताप आणि सर्दी
ताप, सर्दी आणि खोकल्यासाठी झेंडूच्या फुलांचा चहा किंवा काढा खूप उपयुक्त असतो. यामुळे रोगप्रतिकारशक्ती वाढते आणि लवकर आराम मिळतो.
टीप : मात्र प्रत्येकाची प्रकृती वेगळी असल्याने हा उपाय वैद्यकीय सल्ल्याने करणे फायदेशीर ठरते. पहा व्हिडीओ-