मध आणि पाणी हे दोन्ही पदार्थ स्वतंत्रपणे आरोग्यासाठी उपयुक्त मानले जातात. हेच मध पाण्यात मिसळून योग्य पद्धतीने घेतले तर शरीराला अनेक फायदे मिळू शकतात.(Honey water is very nutritious for health, see how many health benefits this sweet water has) आयुर्वेदात मधपाणी हे शरीर शुद्ध करणारे आणि पचन सुधारणारे पेय मानले गेले आहे. मात्र हे पाणी पिताना काही गोष्टींची काळजी घेणे तितकेच महत्त्वाचे आहे.
मध पाणी पिण्याचा सर्वात मोठा फायदा म्हणजे पचनक्रिया सुधारते. सकाळी उपाशीपोटी कोमट मधपाणी घेतल्यास पोट साफ होण्यास मदत होते आणि बद्धकोष्ठतेचा त्रास कमी होतो. मधामधील नैसर्गिक एन्झाइम्स पचनसंस्थेला सक्रिय करतात, त्यामुळे अन्न नीट पचते आणि पोट जड राहत नाही. नियमित सेवन केल्यास गॅस, आम्लपित्त यासारख्या तक्रारी कमी होऊ शकतात.
मध पाणी वजन नियंत्रणासाठीही उपयोगी ठरते. मधामधील नैसर्गिक साखर शरीराला ऊर्जा देते, पण ती साठून न राहता हळूहळू वापरली जाते. त्यामुळे अनावश्यक गोड खाण्याची इच्छा कमी होते. योग्य आहार आणि व्यायामासोबत मधपाणी घेतल्यास वजन कमी करण्याच्या प्रयत्नांना मदत होते.
शरीरातील विषारी घटक बाहेर टाकण्यास मधपाणी सहाय्यक ठरते. हे पेय शरीराला डिटॉक्स करण्यात मदत करते, ज्यामुळे त्वचा स्वच्छ, तेजस्वी दिसते. अनेकांना मधपाणी सुरू केल्यानंतर पिंपल्स, मुरुम यामध्ये फरक जाणवतो. तसेच मधामधील अँटी ऑक्सिडंट्स रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्यास मदत करतात, त्यामुळे सर्दी-खोकला, घसा दुखणे यासारख्या तक्रारी कमी होतात.
मध पाणी पिताना जरा काळजी घेणे आवश्यक आहे. सर्वात महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे पाणी खूप गरम नसावे. उकळते किंवा फार गरम पाण्यात मध घालू नये, कारण त्यामुळे मधाचे पोषक गुणधर्म नष्ट होऊ शकतात आणि ते शरीरासाठी अपायकारक ठरू शकते. पाणी कोमट असणे योग्य ठरते.
मधाचे प्रमाणही मर्यादित असावे. एक ग्लास पाण्यात एक ते दोन चमचे मध पुरेसे असते. जास्त मध घातल्यास उलट वजन वाढणे किंवा रक्तातील साखर वाढण्याची शक्यता असते. मधुमेह असलेल्या व्यक्तींनी डॉक्टरांचा सल्ला घेऊनच मधपाणी सुरू करावे.
मधपाणी पिताना लगेच त्यावर चहा, कॉफी किंवा फार गोड पदार्थ घेणे टाळावे. तसेच मधपाणी प्यायल्यानंतर थोडा वेळ काहीही न खाणे चांगले मानले जाते, जेणेकरून शरीराला त्याचा पूर्ण फायदा मिळतो. लहान मुलांना आणि अगदी लहान बाळांना तज्ज्ञांच्या सल्याशिवाय मध देऊ नये, हेही लक्षात ठेवणे गरजेचे आहे.
एकूणच, योग्य पद्धतीने आणि योग्य प्रमाणात मध पाणी प्यायल्यास पचन, प्रतिकारशक्ती, त्वचा आणि वजन नियंत्रण यासाठी ते फायदेशीर ठरू शकते. मात्र कोणताही उपाय अति न करता, शरीराच्या गरजेनुसार आणि काळजीपूर्वक केल्यासच त्याचा खरा फायदा मिळतो. मधपाणी ही एक चांगली सवय ठरू शकते, पण ती समजूतदारपणे अंगीकारणे तितकेच महत्त्वाचे आहे.