Investment Tips : जर तुम्हाला शेअर बाजारातील अस्थिरतेची चिंता सतावत असेल. तुम्हाला तुमची गुंतवणूक सुरक्षित ठेवायची असेल, तर बाँड्स (Bonds) हा एक चांगला आणि स्थिर गुंतवणूक पर्याय ठरू शकतो. सध्याच्या जागतिक अनिश्चितता, वाढती महागाई आणि अमेरिकेतील व्याजदरांबद्दलच्या चिंतेमुळे, अनेक आर्थिक सल्लागार बाँड्समध्ये गुंतवणूक करण्याचा सल्ला देत आहेत. बाँड्स गुंतवणूकदारांना हमीचा आणि नियमित परतावा देतात, ज्यामुळे विशेषतः कमी जोखीम घेणाऱ्या आणि स्थिर उत्पन्न शोधणाऱ्या लोकांसाठी ते आकर्षक ठरतात.
शेअर बाजार कोसळला, तरी बाँड स्थिर राहिले!
गेल्या काही महिन्यांपासून शेअर बाजारात अस्थिरता दिसून येत आहे. उदाहरणार्थ, गेल्या तीन महिन्यांत निफ्टी ५० (Nifty 50) मध्ये ५.४% ची घसरण झाली आहे. अशा काळातही, सरकारी आणि कॉर्पोरेट बाँड्सनी स्थिर परतावा दिला आहे. सरकारी रोखे सध्या दरवर्षी ६.२% ते ६.८% पर्यंत परतावा देत आहेत, तर उच्च-रेटेड (AAA) कॉर्पोरेट रोखे दरवर्षी ६.८% ते ७.५% पर्यंत परतावा देत आहेत.
आर्थिक सल्लागारांच्या मते, दीर्घकालीन गुंतवणूकदारांसाठी, विशेषतः जे जोखीम घेण्यास टाळाटाळ करतात, त्यांच्यासाठी बाँड एक 'बचावात्मक गुंतवणूक' म्हणून काम करतात. तसेच, तुमच्या गुंतवणूक पोर्टफोलिओमध्ये (Investment Portfolio) विविधता आणण्यासाठी बाँड एक महत्त्वाचे साधन आहे, ज्यामुळे बाजारातील अस्थिरता सुमारे ३०% कमी होऊ शकते.
अनिश्चित वातावरणात बाँड परताव्यावर विश्वास
एका आर्थिक सल्लागारांच्या मते, "ज्या वेळी बाजार भू-राजकीय तणाव, मध्यवर्ती बँकेच्या धोरणे आणि जागतिक घटनांमुळे प्रभावित होत आहे, तेव्हा बाँड गुंतवणूक स्थिर रोख प्रवाह आणि तुमच्या भांडवलाचे संरक्षण प्रदान करते." म्हणजेच, तुमच्या गुंतवलेल्या मूळ रकमेला धोका कमी असतो आणि तुम्हाला नियमित उत्पन्न मिळत राहते.
आकडेवारी काय सांगते?
- गेल्या काही वर्षांची आकडेवारी पाहिल्यास बाँड्सची स्थिरता स्पष्ट होते:
- २०२०-२०२५ दरम्यान, निफ्टी ५० चा एकूण परतावा १९.८% होता, पण त्यात अस्थिरता खूप होती.
- याच कालावधीत सोन्याने वार्षिक १६.३२% परतावा दिला.
- १० वर्षांच्या सरकारी बाँडवर सरासरी वार्षिक परतावा ६.१९% होता.
- AAA कॉर्पोरेट बाँडवर सरासरी वार्षिक परतावा ६.९% होता.
- २०२४-२५ मध्ये, निफ्टीने फक्त ७.४४% परतावा दिला, तर सोन्याने तब्बल ४१.५% आणि AAA रेटेड कॉर्पोरेट बाँडने ८.०३% स्थिर परतावा दिला.
बाँड गुंतवणुकीबद्दल जागरूकता कमी का?
अनेक तज्ञांच्या मते, आजही बाँड्स इतके लोकप्रिय नाहीत, विशेषतः तरुणांमध्ये. याचे कारण म्हणजे शेअर बाजार किंवा म्युच्युअल फंडच्या तुलनेत बाँडमधील परतावा थोडा कमी दिसतो, तसेच त्यांच्याबद्दलची माहिती आणि प्रसिद्धीही कमी आहे. तरुणांना जास्त परतावा मिळवण्याची इच्छा इक्विटी किंवा म्युच्युअल फंडांकडे आकर्षित करते. मात्र, आता आरबीआय रिटेल डायरेक्ट आणि इंडिया बाँड्स सारख्या डिजिटल प्लॅटफॉर्ममुळे ही परिस्थिती बदलत आहे, ज्यामुळे सामान्य गुंतवणूकदारांनाही बाँडमध्ये गुंतवणूक करणे सोपे झाले आहे.
बाँड मार्केटचा विकास
भारतातील बाँड मार्केट वेगाने विकसित होत आहे. सध्या भारताचा एकूण बाँड बाजार २.६९ ट्रिलियन डॉलरवर पोहोचला आहे. अमेरिकेसारख्या विकसित बाजारपेठांच्या तुलनेत अजूनही तरलता (Liquidity) आणि गुंतवणुकीच्या सोयीमध्ये सुधारणा होणे आवश्यक असले तरी, सेबी (SEBI) आणि इतर संस्थांचे प्रयत्न यात जलद बदल घडवून आणत आहेत.
बाँडमध्ये किती गुंतवणूक करावी?
तुमच्या पोर्टफोलिओमध्ये बाँड्स किती असावेत यासाठी एक साधा नियम आहे: तुमचे वय १०० मधून वजा करा. जे उत्तर येईल, तेवढी टक्केवारी तुम्ही इक्विटीमध्ये आणि उर्वरित टक्केवारी बाँड्स आणि इतर निश्चित उत्पन्न साधनांमध्ये गुंतवू शकता. उदाहरणार्थ, जर तुमचे वय ४० असेल, तर तुम्ही ६०% गुंतवणूक इक्विटीजमध्ये आणि ४०% गुंतवणूक बाँड्ससारख्या स्थिर पर्यायांमध्ये ठेवू शकता.
वाचा - SIP की Lumpsum? बाजारातील चढ-उतारात कशी कराल गुंतवणूक, तज्ज्ञांचा सल्ला वाचा!
टीप: हा लेख केवळ माहितीच्या उद्देशाने लिहिला आहे. कोणतीही गुंतवणूक करण्यापूर्वी कृपया तुमच्या आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला घ्या.