Children's Day 2025: मुलांच्या भविष्याच्या दृष्टीनं आर्थिक भविष्य सुरक्षित करणं ही प्रत्येक पालकाची सर्वात महत्त्वाची जबाबदारी आहे. मुलांचे शिक्षण, लग्न आणि इतर आवश्यक खर्चांसाठी भविष्यात मोठी रक्कम लागते. त्यामुळे, योग्य वेळी आवश्यक निधी उपलब्ध व्हावा यासाठी आपल्या गुंतवणुकीची वेगवेगळ्या योजनांमध्ये विभागणी करणं आवश्यक आहे.
भारतात अशा अनेक गुंतवणूक योजना आहेत, ज्या मुलांचे भविष्य सुरक्षित करण्यासाठी बनवल्या गेल्या आहेत. जर तुम्ही तुमच्या मुलासाठी एखाद्या योजनेत गुंतवणूक करण्याचा विचार करत असाल, तर बालदिनाच्या (Children's Day) निमित्ताने तुम्ही याची सुरुवात करू शकता. चला, या योजनांबद्दल सोप्या भाषेत समजून घेऊया.
Nifty ची सुस्त सुरुवात, सेन्सेक्सच्या ३ दिवसांच्या तेजीवर ब्रेक; IT शेअर्स धडाम
१. सुकन्या समृद्धी योजना (Sukanya Samriddhi Yojana - SSY)
- ही योजना सरकारने खास करून मुलींचं भविष्य सुरक्षित करण्यासाठी सुरू केली आहे.
- पालक किंवा कायदेशीर पालक १० वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या मुलीच्या नावावर खातं उघडू शकतात.
- हे खातं २१ वर्षांनंतर किंवा मुलीचं लग्न (१८ वर्षांनंतर) झाल्यावर मॅच्युअर होतं.
- २०२५ मध्ये या योजनेवर ८.२% वार्षिक व्याज मिळत आहे, यात चक्रवाढ व्याज मिळतं.
- यात दरवर्षी कमीत कमी ₹ २५० आणि जास्तीत जास्त ₹ १.५ लाख पर्यंत जमा करता येतात.
- या योजनेअंतर्गत आयकर कलम ८०C मध्ये कर सवलत देखील मिळते.
२. पब्लिक प्रॉव्हिडंट फंड (Public Provident Fund - PPF)
- पीपीएफ (PPF) ही एक दीर्घकालीन सरकारी गुंतवणूक योजना आहे, जी सुरक्षित आणि विश्वासार्ह मानली जाते.
- सध्या यावर ७.१% व्याज मिळतं, जे दर तिमाहीत सरकार बदलू शकते.
- यामधून मिळणारं व्याज पूर्णपणे कर-मुक्त असतं.
- गुंतवणूक केलेल्या रकमेवर कलम ८०C अंतर्गत कर सवलत देखील मिळते.
- या योजनेचा लॉक-इन कालावधी १५ वर्षांचा असतो, त्यामुळे ती मुलांच्या उच्च शिक्षणासारख्या दीर्घकालीन उद्दिष्टांसाठी योग्य आहे.
३. नॅशनल सेव्हिंग सर्टिफिकेट (National Savings Certificate - NSC)
- एनएससी ही एक सुरक्षित आणि निश्चित उत्पन्न देणारी योजना आहे.
- याचा कालावधी ५ वर्षांचा असतो आणि ती वेळोवेळी निश्चित केलेल्या व्याजदरावर व्याज देते.
- यावर मिळणारं व्याज दरवर्षी रिइनव्हेस्ट होतं आणि कलम ८०C अंतर्गत कर सवलतीसाठी पात्र ठरतं.
- मुलांच्या शिक्षणासाठी सुरक्षित भांडवल निर्माण करण्याचा हा एक चांगला पर्याय आहे.
जोखीम आणि परतावा असलेले पर्याय
४. युनिट लिंक्ड इन्शुरन्स प्लॅन (Unit-Linked Insurance Plan - ULIP)
- यूएलआयपी (ULIP) ही एक अशी योजना आहे ज्यात विमा आणि गुंतवणूक या दोन्हींचा लाभ मिळतो.
- यात जमा केलेल्या प्रीमियमचा एक भाग विम्यासाठी आणि उर्वरित भाग शेअर बाजार (Equity) किंवा बॉन्ड (Debt) मध्ये गुंतवला जातो.
- याचा लॉक-इन कालावधी ५ वर्षांचा असतो.
- परतावा बाजाराच्या कामगिरीवर अवलंबून असतो, त्यामुळे यात काही जोखीम देखील समाविष्ट आहे.
- या योजनेवरही कलम ८०C अंतर्गत कर सवलत मिळते.
- गुंतवणूक करण्यापूर्वी याचं शुल्क आणि जोखीम समजून घेणे आवश्यक आहे.
५. म्युच्युअल फंड एसआयपी (Mutual Fund SIP)
- एसआयपीच्या (SIP) माध्यमातून तुम्ही दरमहा एक निश्चित रक्कम कोणत्याही म्युच्युअल फंडात गुंतवू शकता.
- यामुळे नियमित गुंतवणुकीची सवय लागते आणि चक्रवाढ पद्धतीनं कालांतरानं संपत्ती वाढते.
- फायनान्शियल एक्सप्रेस बँकबाझार डॉट कॉमचे सीईओ अधिल शेट्टी यांच्या मते, "इक्विटी म्युच्युअल फंड दीर्घकाळात चांगला परतावा देऊ शकतात, जे मुलांच्या शिक्षणासारख्या उद्दिष्टांसाठी योग्य आहेत. ELSS (Equity Linked Savings Scheme) फंडात गुंतवणूक केल्यास कर सवलत मिळते."
६. फिक्स्ड डिपॉझिट (Fixed Deposits - FD)
- एफडी (FD) हा पारंपारिक आणि सुरक्षित गुंतवणूक पर्याय आहे, जो निश्चित कालावधीनंतर निश्चित व्याजासह रक्कम परत करतो.
- यावरील व्याजदर काही इतर योजनांपेक्षा कमी असू शकतात, परंतु हे जोखीम-मुक्त आणि विश्वासार्ह असतात.
- अनेक बँका मुलांसाठी विशेष एफडी योजना देखील देतात, ज्यांचा वापर शिक्षण खर्चासाठी केला जाऊ शकतो.
गुंतवणूक करण्यापूर्वी प्रत्येक पर्यायाची जोखीम, परतावा आणि लॉक-इन कालावधी विचारात घेणे आवश्यक आहे. जर तुम्ही तुमच्या गुंतवणुकीची वेगवेगळ्या योजनांमध्ये विभागणी केली, तर यामुळे जोखीम कमी होते आणि परतावा वाढवण्याची संधी देखील मिळते. अशा प्रकारे तुम्ही तुमच्या मुलांसाठी एक मजबूत आणि सुरक्षित आर्थिक भविष्य निर्माण करू शकता.
(टीप - यामध्ये सामान्य माहिती देण्यात आलेली आहे. हा गुंतवणूकीचा सल्ला नाही. कोणत्याही प्रकारची गुंतवणूक करण्यापूर्वी या क्षेत्रातील जाणकार किंवा तज्ज्ञांचा सल्ला घेणं आवश्यक आहे.)