financial freedom : आर्थिक स्वातंत्र्य आणि जीवनात स्थैर्य मिळवायचं असेल तर पैशांचं नियोजन चांगल्या पद्धतीने करणे फार महत्त्वाचं आहे. वाढत्या महागाईनुसार उत्पन्नाचे सोर्स वाढवणेही आवश्यक आहे. मात्र, अनेकांना उत्पन्नाचे पर्याय वाढवणे शक्य होत नाही. अशा परिस्थितीत पॅसिव्ह उत्पन्न हा चांगला पर्याय आहे. मात्र, त्यासाठी तुम्हाला अ‍ॅक्टिव्ह आणि पॅसिव्ह उत्पन्नातील फरक माहिती असणे आवश्यक आहे.
जेव्हा आपण पैसे कमावण्याबद्दल बोलतो तेव्हा उत्पन्नाचे दोन मार्ग असतात. एक सक्रिय उत्पन्न (अ‍ॅक्टिव्ह) आणि निष्क्रिय उत्पन्न (पॅसिव्ह). दोघांमधील फरक कमाईची पद्धत आणि वेळेनुसार गुंतवणूक यावर अवलंबून असतो.
अ‍ॅक्टिव्ह उत्पन्न म्हणजे?
अ‍ॅक्टिव्ह उत्पन्न म्हणजे तुम्ही प्रत्यक्ष काम करून मिळवलेले उत्पन्न. याचा अर्थ तुम्ही काम करणे बंद केले तर तुमची कमाईही थांबेल. यासाठी तुम्हाला नियमितपणे वेळ आणि श्रम द्यावे लागतात. उदाहरणार्थ, नोकरी, व्यवसाय, फ्रीलान्सिंग इत्यादी.
सक्रिय उत्पन्नाची उदाहरणे
पगार : नोकरीच्या बदल्यात मिळणारे मासिक उत्पन्न.
फ्रीलान्सिंग: प्रोजेक्टवर काम करून पैसे कमवणे.
व्यवसायातून मिळकत : जर तुमचा व्यवसायात थेट सहभाग असेल तर ते सक्रिय उत्पन्न मानले जाईल.
कमिशन आधारित उत्पन्न: विमा एजंट किंवा रिअल इस्टेट ब्रोकर्सच्या उत्पन्नाप्रमाणे.
ग्राहक सेवा: डॉक्टर, वकील, सल्लागार इत्यादींची फी. सक्रिय उत्पन्न म्हणजे तुम्ही जितके जास्त काम कराल तितके जास्त तुम्ही कमवाल.
निष्क्रिय उत्पन्न म्हणजे काय?
पॅसिव्ह उत्पन्न म्हणजे ज्या उत्पन्नासाठी तुम्ही प्रत्यक्ष मेहनत केली नाही. यासाठी तुम्हाला सुरुवातीला काही वेळ आणि श्रम द्यावे लागतात, पण नंतर तुम्ही नियमितपणे उत्पन्न मिळवू शकता. उदाहरणार्थ, भाड्याचे उत्पन्न, लाभांश, रॉयल्टी, ऑनलाइन कोर्सेस इत्यादी. तुम्ही काम करणे थांबवले तरी तुमचे उत्पन्न सुरू राहते.
निष्क्रिय उत्पन्नाची उदाहरणे
भाड्याने मिळणारे उत्पन्न : घर, दुकान किंवा कार्यालय भाड्याने दिल्याने मिळणारे उत्पन्न.
लाभांश उत्पन्न : शेअर बाजारातील गुंतवणुकीतून मिळालेला नफा.
म्युच्युअल फंडातून परतावा : SIP आणि इतर योजनांमधील गुंतवणुकीतून मिळणारे उत्पन्न.
FD आणि व्याज उत्पन्न: बँकेत जमा केलेल्या पैशावर मिळणारे व्याज.
श्रीमंत होण्यासाठी कोणता मार्ग चांगला?
जर तुम्हाला ताबडतोब पैशाची गरज असेल आणि स्थिर उत्पन्न हवे असेल तर सक्रिय उत्पन्न चांगले आहे.
तुम्हाला दीर्घकालीन आर्थिक स्वातंत्र्य हवे असल्यास, निष्क्रिय उत्पन्नावर लक्ष केंद्रित करणे महत्त्वाचे आहे.
सुरुवातीला सक्रिय उत्पन्नावर लक्ष केंद्रित करणे आणि हळूहळू निष्क्रिय उत्पन्नाचे स्रोत तयार करणे हा स्मार्ट मार्ग आहे.
श्रीमंत लोक निष्क्रिय उत्पन्नावर लक्ष केंद्रित करतात, तर सामान्य लोक केवळ सक्रिय उत्पन्नावर अवलंबून असतात.