America Attack on Iran : अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी एक धक्कादायक निर्णय घेतला आहे, ज्यामुळे संपूर्ण जगाला मोठा धक्का बसला आहे. त्यांनी इराणच्या अणुस्थळांवर थेट बॉम्बहल्ला केला असून, इस्रायलसोबत मिळून इराणवर हवाई हल्ला केला आहे. ट्रम्प यांच्या या कृतीमुळे मध्य पूर्वेत एक मोठे आणि दीर्घकालीन युद्ध भडकण्याची शक्यता निर्माण झाली आहे, ज्याचा थेट परिणाम जागतिक अर्थव्यवस्थेवर होणार आहे.
ट्रम्प यांनी शनिवारी घोषणा केली की, इराणने आता शांततेचा मार्ग निवडावा, अन्यथा त्याला आणखी हल्ल्यांना सामोरे जावे लागेल. अमेरिकेने इराणच्या सर्वात मजबूत आणि भूमिगत अणुतळ 'फोर्डो'वर "बंकर-बस्टर बॉम्ब" सारख्या जड शस्त्रांचा वापर केला. इस्रायली हल्ल्यानंतर आठवडाभरातच हा अमेरिकेचा हल्ला झाला. इराण अणु करारासाठी तयार नाही हे स्पष्ट झाल्यानंतर ट्रम्प यांनी हा निर्णय घेतल्याचे व्हाईट हाऊसने म्हटले आहे.
जागतिक अर्थव्यवस्थेला बसणार मोठा धक्का?
या हल्ल्यानंतर इराणचे पुढचे पाऊल काय असेल हे सांगणे कठीण आहे, पण त्याचे परिणाम गंभीर असू शकतात. जर इराणने प्रत्युत्तर म्हणून जगातील सर्वात महत्त्वाचा तेल मार्ग असलेल्या होर्मुझची सामुद्रधुनी बंद केली, तर जागतिक अर्थव्यवस्थेत मोठा गोंधळ निर्माण होईल. माजी अमेरिकन गुप्तचर अधिकारी जोनाथन पॅनिकॉफ यांच्या मते, इराणने हे पाऊल उचलल्यास त्याचा परिणाम केवळ अमेरिकेवरच नव्हे, तर चीनसारख्या मोठ्या तेल आयातदारांवरही होईल.
होर्मुझची सामुद्रधुनी बंद झाल्यास, कच्च्या तेलाच्या किमती प्रति बॅरल २०० डॉलर्सच्या पुढे जाऊ शकतात, असा इशारा इराकच्या उपपंतप्रधानांनी दिला आहे. यामुळे अमेरिकेसह जगभरात महागाईचा भडका उडेल आणि लोकांच्या खिशावर मोठा भार पडेल. ट्रम्प यांच्यासाठीही ही एक राजकीय समस्या बनू शकते.
दीर्घकालीन युद्धाची शक्यता आणि अण्वस्त्रांचा धोका
तज्ञांचे म्हणणे आहे की, या निर्णयामुळे मध्य पूर्वेत इराक आणि अफगाणिस्तानमध्ये दिसलेल्या युद्धांप्रमाणेच एक मोठे आणि दीर्घ युद्ध होऊ शकते. जरी ट्रम्प यांनी यापूर्वी अशी "मूर्ख युद्धे" टाळण्याचे म्हटले असले तरी, आता ते स्वतःच एका मोठ्या संघर्षात ओढले गेले आहेत.
इराणच्या अणुऊर्जा संघटनेने आपला "राष्ट्रीय उद्योग" थांबू देणार नसल्याचे म्हटले आहे, तर सरकारी टीव्हीवरील भाष्यकाराने अमेरिकन सैनिक 'कायदेशीर लक्ष्य' असतील अशी धमकी दिली आहे. इंटरनॅशनल क्रायसिस ग्रुपचे रिचर्ड गोवन म्हणतात की, "ट्रम्प पुन्हा एकदा युद्धाच्या व्यवसायात आहेत." अमेरिकेच्या निःपक्षपाती शस्त्र नियंत्रण संघटनेने इशारा दिला आहे की, लष्करी कारवाईमुळे इराण अण्वस्त्रे विकसित करण्याचा निर्णय अधिक मजबूत करू शकतो, ज्यामुळे धोका आणखी वाढेल.
वाचा - जगाचे 'लॉजिस्टिक्स' बदलणाऱ्या अवलियाचे निधन! मालवाहतुकीसाठी पहिल्यांदाच केला असा प्रयोग
ट्रम्प यांचा हा निर्णय "शक्तीद्वारे शांतता" या त्यांच्या धोरणाची सर्वात मोठी परीक्षा आहे. जागतिक समुदाय या घडामोडींवर लक्ष ठेवून आहे. हे युद्ध मध्य पूर्व पुन्हा अस्थिर करेल का, आणि ट्रम्प यांचे पाऊल यशस्वी होईल की ते नव्या दलदलीत अडकतील, या प्रश्नाचे उत्तर येत्या काळातच मिळेल.