DA Hike in July 2025 : रक्षाबंधनापूर्वी केंद्र सरकारी कर्मचारी आणि पेन्शनधारकांना मोठी आनंदाची बातमी मिळण्याची शक्यता आहे! त्यांना सध्याच्या सातव्या वेतन आयोगाअंतर्गत किमान एक अतिरिक्त महागाई भत्ता मिळण्याची शक्यता आहे. महागाईच्या ताज्या आकडेवारीवर नजर टाकल्यास, जुलै २०२५ मध्ये केंद्र सरकारी कर्मचाऱ्यांच्या महागाई भत्त्यात ३ ते ४ टक्के वाढ होण्याची शक्यता आहे. यामुळे देशातील कोट्यवधी केंद्र सरकारी कर्मचाऱ्यांना मोठा दिलासा मिळणार आहे.
वर्षातून दोनदा मिळते वाढ
सामान्यत: महागाई भत्त्यात (DA) वाढ वर्षातून दोनदा जाहीर केली जाते. एक घोषणा फेब्रुवारी-मार्चमध्ये होते, जी जानेवारीपासून लागू होते, तर दुसरी सप्टेंबर-ऑक्टोबरमध्ये होते, जी जुलैपासून लागू होते. या वाढीमुळे कर्मचाऱ्यांना वाढत्या महागाईचा सामना करण्यास मदत होते. सध्याचा महागाई भत्ता दर ५५ टक्के आहे, जो या वर्षी मार्चमध्ये २ टक्क्यांनी वाढला होता. महत्त्वाचे म्हणजे, सरकारी कर्मचाऱ्यांसाठी 'महागाई भत्ता' (DA) असतो, तर पेन्शनधारकांना 'महागाई मदत' (DR - Dearness Relief) दिली जाते.
महागाई भत्ता कसा मोजला जातो?
महागाई भत्त्याची गणना कामगारांसाठी असलेल्या अखिल भारतीय ग्राहक किंमत निर्देशांक (AICPI-IW - All India Consumer Price Index for Industrial Workers) च्या आधारे केली जाते. AICPI-IW निर्देशांक देशातील ८८ औद्योगिक केंद्रांमधील ३१७ बाजारपेठांमधून गोळा केलेल्या किरकोळ किमतींच्या आधारे दरमहा जाहीर केला जातो.
कामगार आणि रोजगार मंत्रालयाशी संलग्न कामगार ब्युरो दरमहा कामगारांसाठी महागाई किती वाढली किंवा कमी झाली याची माहिती देते आणि त्यानंतर या आधारावर महागाई भत्ता किती वाढवायचा हे ठरवले जाते.
मार्च २०२५ मध्ये, महागाई मीटर AICPI-IW १४३ वर होता.
तो मे महिन्यापर्यंत वाढून १४४ झाला आहे.
यानुसार, महागाई भत्ता तीन ते चार टक्क्यांनी वाढू शकतो. सरकार गेल्या १२ महिन्यांच्या CPI-IW डेटाच्या सरासरी आणि ७ व्या वेतन आयोगाअंतर्गत दिलेल्या विशिष्ट सूत्राच्या आधारे DA ची गणना करते.
महागाई भत्ता (%) = [(१२ महिन्यांचा सरासरी CPI-IW – २६१.४२) ÷ २६१.४२] × १००
येथे २६१.४२ हा ७ व्या वेतन आयोगांतर्गत विचारात घेतलेला 'वेळ आधार' (Time Base) आहे.
ग्रामीण महागाईत घट, पण DA वाढण्याची शक्यता कायम
मे २०२५ चा CPI-IW डेटा अद्याप पूर्णपणे जाहीर झालेला नसला तरी, महागाईच्या नवीन ट्रेंडवरून एक ढोबळ अंदाज बांधला जात आहे. कामगार मंत्रालयाच्या मते, मे २०२५ मध्ये कृषी कामगारांसाठी (CPI-AL) आणि ग्रामीण कामगारांसाठी (CPI-RL) किरकोळ महागाई अनुक्रमे २.८४ टक्के आणि २.९७ टक्क्यांपर्यंत घसरली, जी एप्रिलमध्ये ३.५ टक्क्यांहून अधिक होती. याचा अर्थ ग्रामीण भागातील महागाई थोडी कमी झाली आहे.
वाचा - SIP करताय? सावधान! 'या' ४ चुकांमुळे तुमचे गुंतवणुकीचे गणित बिघडू शकते, वेळीच सावध व्हा!
महागाई भत्त्याची गणना करण्यासाठी CPI-AL आणि CPI-RL थेट वापरले जात नसले तरी, ते मोठ्या प्रमाणात चलनवाढीचा ट्रेंड दर्शवतात जे CPI-IW मध्ये देखील दिसू शकतात. जर येत्या काही महिन्यांत CPI-IW स्थिर राहिला किंवा किंचित वाढला, तर सरकार महागाई भत्त्यात ३-४% वाढ करण्यास मान्यता देऊ शकते, ज्यामुळे महागाई भत्ता ५८% किंवा ५९% पर्यंत वाढेल. जून २०२५ चा CPI-IW डेटा जाहीर झाल्यानंतरच अंतिम वाढ किती असेल हे स्पष्ट होईल.