Mutual Funds : आजकाल म्युच्युअल फंड गुंतवणुकीचा एक लोकप्रिय मार्ग बनला आहे. पण, अनेकजण यात गुंतवणूक करताना यातील खर्चाकडे दुर्लक्षिक करतात. ज्याचा थेट परिणाम तुमच्या नफ्यावर होतो. जेव्हा तुम्ही म्युच्युअल फंडांमध्ये गुंतवणूक करता, तेव्हा तुमचे पैसे अॅसेट मॅनेजमेंट कंपन्या (AMC) द्वारे व्यवस्थापित केले जातात. या कंपन्या प्रत्येक योजनेसाठी किंवा फंडासाठी खास निधी व्यवस्थापकांची (Fund Managers) नियुक्ती करतात, ज्यांना बाजार तज्ञ आणि आर्थिक विश्लेषकांच्या टीमची मदत मिळते.
या व्यावसायिकांचा खर्च आणि बाजारातील जोखमींचे व्यवस्थापन करणे हे एक गुंतागुंतीचे काम असते. याच कारणास्तव, एएमसी म्हणजेच फंड हाऊस गुंतवणूकदारांकडून काही शुल्क आकारतात. गुंतवणूक करण्यापूर्वी हे शुल्क समजून घेणे तुमच्यासाठी अत्यंत फायदेशीर ठरेल, कारण ते तुमच्या एकूण परताव्यावर थेट परिणाम करतात.
म्युच्युअल फंडांमध्ये आकारले जाणारे प्रमुख शुल्क खालीलप्रमाणे आहेत.
एंट्री लोड (Entry Load)
- हे शुल्क म्युच्युअल फंडाचे युनिट्स खरेदी करताना गुंतवणूकदाराकडून फंड हाऊसकडून आकारले जात होते.
- महत्त्वाची गोष्ट: सेबीने (SEBI) २००९ मध्ये इक्विटी म्युच्युअल फंडांवर एंट्री लोड आकारणे बंद केले आहे. त्यामुळे आता तुम्ही इक्विटी म्युच्युअल फंड खरेदी करताना हे शुल्क लागत नाही.
एक्झिट लोड (Exit Load)
- हे शुल्क तेव्हा आकारले जाते, जेव्हा गुंतवणूकदार म्युच्युअल फंडाचे युनिट्स रिडीम करतो (विकतो) किंवा योजनेतून बाहेर पडतो.
- एक्झिट लोड निश्चित नसतो आणि तो योजनेनुसार बदलू शकतो. बँकबाजारच्या मते, तुम्ही कोणत्या प्रकारच्या योजनेत गुंतवणूक केली आहे यावर अवलंबून, एक्झिट लोड सामान्यतः ०.२५% ते ४% पर्यंत असू शकतो.
- गुंतवणूकदारांनी विशिष्ट कालावधीसाठी योजनेत गुंतवणूक करावी यासाठी फंड हाऊस हे शुल्क आकारतात. जर तुम्ही ठराविक वेळेआधी पैसे काढले, तर हे शुल्क लागू होते.
व्यवस्थापन शुल्क (Management Fee) / खर्चाचे प्रमाण (Expense Ratio):
- गुंतवणूकदारांकडून हे शुल्क फंड मॅनेजर्सना योजनेच्या व्यवस्थापनात प्रदान केलेल्या सेवांसाठी पैसे देण्यासाठी आकारले जाते.
- याला अनेकदा 'खर्चाचे प्रमाण' (Expense Ratio) असेही म्हणतात. हे वार्षिक शुल्क असते आणि ते फंडाच्या एकूण मालमत्तेच्या (AUM) टक्केवारीत असते. तुमच्या गुंतवणुकीतून हे शुल्क अप्रत्यक्षपणे वजा होते.
खाते शुल्क (Account Fee)
- कधीकधी एएमसी (AMC) किमान शिल्लक आवश्यकता पूर्ण न करणाऱ्या गुंतवणूकदारांकडून खाते शुल्क आकारते.
- हे शुल्क थेट गुंतवणूकदाराच्या पोर्टफोलिओमधून वजा केले जाते. त्यामुळे तुमच्या खात्यात किमान शिल्लक रक्कम ठेवणे महत्त्वाचे आहे.
सेवा आणि वितरण शुल्क (Service and Distribution Fee)
म्युच्युअल फंडाच्या छपाई, मेलिंग (माहिती पाठवणे) आणि मार्केटिंग यांसारख्या खर्चांसाठी एएमसीकडून हे शुल्क आकारले जाते.
यात एजंट्स किंवा वितरकांना दिले जाणारे कमिशन देखील समाविष्ट असू शकते.
स्विच फी (Switch Fee):
अनेक म्युच्युअल फंड योजना गुंतवणूकदारांना त्यांची गुंतवणूक एका योजनेतून दुसऱ्या योजनेत बदलण्याची (Switch) परवानगी देतात.
या सेवेसाठी आकारल्या जाणाऱ्या शुल्काला स्विच शुल्क म्हणतात.
म्युच्युअल फंडांमध्ये गुंतवणूक करताना हे सर्व शुल्क समजून घेणे खूप महत्त्वाचे आहे, कारण ते तुमच्या एकूण परताव्यावर परिणाम करतात. त्यामुळे, कोणतीही योजना निवडण्यापूर्वी तिच्या शुल्काची माहिती जरूर घ्यावी.
वाचा - गृहकर्ज, कारकर्ज स्वस्त होणार! आरबीआय ६ जूनला घेऊ शकते मोठा निर्णय! किती बचत होणार?
(सूचना : हा लेख केवळ माहितीच्या उद्देशाने लिहिला आहे. कोणतीही गुंतवणूक करण्यापूर्वी किंवा कोणताही आर्थिक धोका पत्करण्यापूर्वी कृपया तुमच्या आर्थिक सल्लागाराचा सल्ला घ्या.)