SIP OR Lumpsum : गेल्या काही महिन्यांपासून शेअर बाजारात मोठी अस्थिरता दिसून येत आहे, ज्यामुळे अनेक गुंतवणूकदारांना नुकसान सोसावे लागले आहे. अशा परिस्थितीत, जर तुम्ही सिस्टिमॅटिक इन्व्हेस्टमेंट प्लॅन (SIP) सुरू करण्याचा विचार करत असाल, तर तुमच्या मनात प्रश्न येत असतीलच की, साप्ताहिक, मासिक, तीन महिन्यांनी SIP करणे चांगले की एकरकमी गुंतवणूक (Lumpsum Investment) करणे योग्य ठरेल? या दोन्ही गोष्टींचे वेगवेगळे फायदे आहेत. तुमच्यासाठी कोणता योग्य ते तुम्ही लेख वाचून ठरवू शकता.
सिस्टिमॅटिक इन्व्हेस्टमेंट प्लॅन (SIP) म्हणजे काय?
एसआयपी ही एक अशी सोपी पद्धत आहे, जिथे तुम्ही दर महिना किंवा दर तीन महिन्यांनी तुमच्या सोयीनुसार एका निश्चित तारखेला म्युच्युअल फंड (Mutual Fund) योजनेत ठराविक रक्कम गुंतवता. यामुळे गुंतवणुकीची नियमित सवय लागते. बँक खात्यात पडून असलेले पैसे खर्च होण्याऐवजी गुंतवले जातात, ज्यामुळे तुम्ही आर्थिकदृष्ट्या अधिक शिस्तबद्ध बनता.
एकरकमी गुंतवणुकीचा फायदा कुणाला?
जर तुमचे उत्पन्न निश्चित नसेल, म्हणजे कधी जास्त तर कधी कमी येत असेल, तर एकरकमी गुंतवणूक हा एक चांगला पर्याय ठरू शकतो. अचानक मिळालेला बोनस, भेटवस्तू किंवा इतर मोठ्या रकमेचा वापर तुम्ही म्युच्युअल फंडात एकरकमी गुंतवणूक करण्यासाठी करू शकता, जरी तुमचा त्याच फंडात SIP चालू असला तरी. तसेच, जे डेट फंड (Debt Fund) सारख्या स्थिर परतावा देणाऱ्या मालमत्ता वर्गात गुंतवणूक करतात, त्यांच्यासाठीही एकरकमी गुंतवणूक फायदेशीर ठरू शकते.
एसआयपीचे ५ मोठे फायदे
- शिस्तबद्ध गुंतवणूक: एसआयपी ही स्वयंचलित पद्धत असल्याने, तुमच्या बँक खात्यातील पैशाचा चांगला वापर होतो आणि तुम्हाला गुंतवणुकीची शिस्त लागते.
- अस्थिरतेत फायदा: शेअर बाजारासारख्या जास्त अस्थिरता असलेल्या मालमत्ता वर्गात, एसआयपीद्वारे नियमित अंतराने कमी प्रमाणात गुंतवणूक करणे अधिक सुरक्षित आणि फायदेशीर असते. यामुळे बाजारातील चढ-उताराचा फायदा मिळतो.
- कोणत्याही उद्दिष्टासाठी: एसआयपीचा वापर कोणत्याही आर्थिक उद्दिष्टासाठी केला जाऊ शकतो, मग ते अल्पकालीन असो किंवा दीर्घकालीन (उदा. मुलांचे शिक्षण, घर खरेदी किंवा निवृत्ती).
- प्रत्येक ध्येयासाठी वेगळी SIP: प्रत्येक उद्दिष्टासाठी वेगवेगळे SIP ठेवल्यास, तुमचे ध्येय पूर्ण झाल्यावर कोणत्या SIP मधून पैसे काढायचे हे ठरवणे सोपे होते.
- नकारात्मक परताव्याची शक्यता कमी: जर तुम्ही इक्विटी फंडमध्ये SIP करत असाल आणि गुंतवणुकीचा कालावधी १० वर्षे किंवा त्याहून अधिक असेल, तर नकारात्मक परतावा मिळण्याची शक्यता खूप कमी असते.
SIP की Lumpsum: कोणता पर्याय निवडावा?
आर्थिक तज्ज्ञांच्या मते, एकरकमी गुंतवणुकीपेक्षा एसआयपी हा एक चांगला आणि अधिक शिस्तबद्ध पर्याय आहे. यामुळे तुम्हाला गुंतवणुकीवर चांगले परतावा मिळण्यास मदत होते. मात्र, एकरकमी गुंतवणूक करून तुम्हाला मिळणारे काही फायदे मिळू शकत नाहीत.
तुम्ही कोणती पद्धत निवडता, हे तुमच्या उत्पन्नावर (रोख प्रवाह) आणि सध्याच्या आर्थिक परिस्थितीवर अवलंबून असते.
- निश्चित मासिक उत्पन्न असलेल्यांसाठी: ज्या लोकांचे दरमहा निश्चित उत्पन्न असते, त्यांच्यासाठी एसआयपी हा सर्वोत्तम पर्याय आहे. कारण तो त्यांच्या मासिक उत्पन्न आणि खर्चाशी जुळतो.
- अनिश्चित उत्पन्न असलेल्यांसाठी: ज्यांचे उत्पन्न निश्चित नाही किंवा ज्यांना अचानक मोठी रक्कम मिळते, त्यांनी एकरकमी गुंतवणुकीचा पर्याय निवडू शकतो.
वाचा - NPS धारकांनाही आता 'जुन्या' पेन्शनसारखाच फायदा; ३० जूनपर्यंत 'हा' अर्ज भरावा लागणार
टीप - थोडक्यात, बाजारातील चढ-उतारांमध्ये नियमितपणे गुंतवणूक करण्यासाठी SIP हे एक उत्तम माध्यम आहे. मात्र, कोणताही मोठा आर्थिक निर्णय घेण्यापूर्वी, तुमच्या आर्थिक सल्लागाराचा (Financial Advisor) सल्ला घेणे नेहमीच शहाणपणाचे ठरते.