Winter Ayurvedic Diet : सर्दी, खोकला झालाय; अधून मधून घसाही दुखतो? रोजचा त्रास टाळण्यासाठी काय खायचं काय टाळायचं; वाचा
By ऑनलाइन लोकमत | Published: January 12, 2022 4:31 PM
1 / 11हिवाळा हा एक ऋतू आहे जेव्हा आपण खूप खातो, खूप झोपतो आणि कमी हालचाल करतो. अशा प्रकारच्या जीवनशैलीचा आरोग्यावर वाईट परिणाम होऊ शकतो. त्यामुळे हिवाळ्यात भरपूर विश्रांती घेणे आणि या ऋतूचा आनंद घेणे हाच उत्तम मार्ग आहे. आयुर्वेदानुसार, हा कफचा ऋतू आहे, जेव्हा थंडीसोबत हलका पाऊस आपल्या जीवनाचा वेग मंदावतो. संतुलित कफ सांधे, त्वचेचा मऊपणा आणि प्रतिकारशक्ती यासाठी जबाबदार असतो. जेव्हा हिवाळ्यात हा कफदोष वाढतो तेव्हा आळस, वजन वाढणे, कफसंबंधित रोग आणि नकारात्मक भावना उद्भवतात.2 / 11थंडीचा आणखी एक पैलू म्हणजे या ऋतूत वात वाढतो, ज्यामुळे सांधेदुखी, अपचन आणि इतर समस्या उद्भवतात. आयुर्वेदानुसार आपण हिवाळ्यात असा आहार घेतला पाहिजे, ज्यामुळे वात आणि कफ दोन्ही शांत होतात. आयुर्वेदिक तत्त्वांवर आधारित सकस आहार घेतल्यास आपल्याला हिवाळ्यात निरोगी राहण्यास मदत होते.3 / 11आयुर्वेद तज्ज्ञ डॉ. रिचा गुप्ता सांगतात की, हिवाळ्यात आपण गरम, हलके मसालेदार आणि शिजवलेले अन्न खावे. हिवाळ्यात या अन्नपदार्थांचे सेवन केल्याने, सर्दी, खोकला, फ्लू आणि संसर्गापासून स्वतःचे संरक्षण तर करू शकतोच पण या ऋतूचा आनंदही चांगला घेऊ शकतो.4 / 11जेवणात मसाल्यांचा समावेश करा : हिवाळ्यात जेवण बनवताना वेलची, दालचिनी, तमालपत्र, कॅरम, जिरे, मेथी, आले यांसारख्या मसाल्यांचा समावेश करणे आवश्यक आहे. हे आपल्याला साथीच्या आजारांपासून सुरक्षित ठेवते.5 / 11हिवाळ्यात ड्रायफ्रुट्स खाणे खूप फायदेशीर आहे. या ऋतूमध्ये अंजीर, काजू आणि बदाम यांचे नियमित सेवन करावे. विशेषतः सुक्या मेव्यापासून बनवलेले लाडू खावेत. रोगप्रतिकारशक्ती वाढवण्यासोबतच शरीराला ऊबही देतात.6 / 11आपण हिवाळ्यात दररोज काढा पिऊ शकता. तुळशीची पाने, काळी मिरी, दालचिनी, मोठी वेलची आणि गूळ एकत्र करून त्याचा काढा तयार करून प्यावा. यामुळे घशाला खूप आराम मिळेल.7 / 11आयुर्वेदानुसार हिवाळ्यात तुपाचे सेवन करणे चांगले मानले जाते. तूप बहुतेक गाईच्या दुधापासून बनवले जाते, जे सर्दी, खोकला यावर उपचार करते. तूप हा भारताच्या प्राचीन सुपरफूड च्यवनप्राशचा एक आवश्यक भाग आहे, जो आपण हिवाळ्यात खाणे आवश्यक आहे.8 / 11हिवाळ्यात शरीर उबदार ठेवण्यासाठी तुळशी आणि आल्याचा चहा हा उत्तम उपाय आहे. जर तुम्ही दिवसभर जास्त चहा पीत असाल तर तुम्हाला पाहिजे तितक्या वेळा तुळस आणि आले टाका. हा चहा आरोग्याच्या दृष्टीने खूप फायदेशीर आहे.9 / 11केळी हे अत्यंत आरोग्यदायी फळ असले तरी हिवाळ्यात ते टाळावे. केळीचा थंड प्रभाव असतो, ज्यामुळे कफ वाढतो. हिवाळ्यात मात्र कफ जास्त राहतो त्यामुळे सकाळी किंवा संध्याकाळी केळी खाल्ल्यास कफ वाढून खोकला होतो. त्यामुळे केळी खायची असेल तर दुपारची वेळ उत्तम आहे.10 / 11काही घरांमध्ये रोज दह्याचे सेवन केले जाते. पण थंडीच्या दिवसात सकाळी लवकर आणि रात्री दही खाणे हानिकारक ठरू शकते. मात्र, जर तुम्हाला दही आवडत असेल तर दुपारी रूम टेंपरेचरला आल्यावर तुम्ही दही खाऊ शकता.11 / 11काहीजणांना भात खूप आवडतो यात शंका नाही, पण हिवाळ्यात जास्त भात खाऊ नये. पण जर तुम्ही ताजा शिजवलेला भात खाल्ल्यास त्यात काळी मिरी, लवंगा, दालचिनी, तमालपत्र टाकून खाल्ल्यास फारसे नुकसान होणार नाही. आयुर्वेद तज्ज्ञांच्या मते, दुपारी शक्यतो भात खावा, कारण संध्याकाळी कफ वाढू शकतो.