बदाम हे पौष्टिक घटकांचे भांडार आहेत आणि हिवाळ्यात शरीराला ऊब व ऊर्जा देण्यासाठी ते अत्यंत महत्त्वाचे ठरतात. पण, ते भिजवून खावेत की सुके खावेत, हा प्रश्न अनेकांना पडतो. आयुर्वेद आणि पोषणतज्ज्ञ (Nutrionists) या दोन्हीनुसार, हिवाळ्यात बदाम खाण्याची सर्वात उत्तम पद्धत म्हणजे त्यांना रात्रभर पाण्यात भिजवून, सकाळी त्याची साल काढून खाणे. (Soaked Vs Dry Almonds The Best Way To Eat Almonds In Winter)
भिजवलेले बदाम खाण्याचे फायदे
बदाम भिजवल्याने त्यातील उष्णता कमी होते आणि ते पचायला अधिक सोपे होतात. बदामाच्या सालीमध्ये टॅनिन (Tannins) नावाचा घटक असतो, जो पोषक तत्वांचे शोषण (absorption) होण्यास अडथळा आणू शकतो. बदाम भिजवल्याने ही साल सहज निघते आणि त्यामुळे शरीराला बदामातील महत्त्वाचे पोषणतत्व जसे की व्हिटॅमिन ई आणि मॅग्नेशियम पूर्णपणे शोषून घेता येतात. तसेच, भिजवण्याची प्रक्रिया बदामातील लिपेज (Lipase) नावाचे एन्झाईम सक्रिय करते, जे फॅट्सचे पचन सुधारण्यास मदत करते.
सुके बदाम कधी खावेत?
सुके (कच्चे) बदाम खाणे पूर्णपणे टाळायला हवे असे नाही, पण ते पचायला थोडे जड असतात आणि शरीरात उष्णता वाढवू शकतात. ज्या लोकांना पचनाची समस्या नाही किंवा ज्यांना त्वरित ऊर्जा हवी आहे, ते मूठभर सुके बदाम खाऊ शकतात. तथापि, थंडीच्या काळात शरीराची पचनशक्ती (Digestive fire) चांगली असली तरी, भिजवलेले बदाम हे नेहमीच हलके आणि जास्त फायदेशीर ठरतात.
थोडक्यात सांगायचे झाल्यास, हिवाळ्यात जास्तीत जास्त फायदे मिळवण्यासाठी आणि पचन व्यवस्थित ठेवण्यासाठी भिजवलेले बदाम खाणे हा सर्वोत्तम पर्याय आहे. रोज सकाळी रिकाम्या पोटी ५-७ भिजवलेले बदाम खाल्ल्यास तुमच्या दिवसाची सुरुवात ऊर्जा आणि निरोगीपणाने होते.
बदामाचे दूध
बदामाचे दूध हे हिवाळ्यात शरीराला आतून पोषण देण्याचा उत्तम मार्ग आहे. खासकरून ज्यांना दुग्धजन्य पदार्थांची (Dairy) ॲलर्जी आहे किंवा जे शाकाहारी (Vegan) आहेत त्यांच्यासाठी हा एक उत्कृष्ट पर्याय आहे. भिजवलेले बदाम, गरम पाणी आणि चिमूटभर वेलची एकत्र करून मिक्सरमधून बारीक वाटून घ्या.
हे दूध तुम्ही गरम पिऊ शकता. हे दूध कॅल्शियम आणि व्हिटॅमिन डी चा चांगला स्रोत आहे आणि ते पचायला अत्यंत हलके असते. थंडीत रात्री झोपण्यापूर्वी हळदीसोबत (Turmeric) घेतल्यास रोगप्रतिकारशक्ती (Immunity) वाढण्यास मदत होते