भारतीय आहारात भाकरीला, विशेषतः ज्वारी आणि बाजरीच्या भाकरीला, एक विशेष स्थान आहे. भाजीसोबत, पिठलं, वरण, ठेचा कशाहीसोबत भाकरी अगदी उत्तम लागते.वर्षभरात खाल्ली जाणारी ही धान्ये थंडीच्या दिवसांत शरीराला ऊब आणि आवश्यक पोषण देण्यासाठी अत्यंत उपयुक्त ठरतात. थंडीत ज्वारीची भाकरी खावी की बाजरीची हा प्रश्न नेहमीच उपस्थित होतो, कारण या दोन्ही भाकरींचे स्वतःचे आरोग्यदायी फायदे आहेत. कोणती भाकरी खाल्ल्यानं तब्येतीला काय फायदे मिळतात समजून घेऊ. (Jawar Roti Or Bajra Roti Which Is Best For Weight Loss)
बाजरीची भाकरी: थंडीसाठी उत्तम
बाजरी (Pearl Millet) प्रामुख्याने थंडीच्या वातावरणासाठी अधिक उपयुक्त मानली जाते. बाजरीचा गुणधर्म उष्ण असल्याने, ती शरीरात नैसर्गिकरित्या उष्णता निर्माण करते आणि थंडीपासून बचाव करण्यास मदत करते. बाजरीत कॅल्शियम, लोह, प्रथिने आणि फायबर यांचे प्रमाण लक्षणीय असते. उच्च फायबरमुळे ती पचनास सोपी ठरते आणि पोट दीर्घकाळ भरल्यासारखे वाटते, ज्यामुळे वारंवार भूक लागत नाही आणि वजन नियंत्रित ठेवण्यास मदत होते. याशिवाय, बाजरीमध्ये मॅग्नेशियम आणि पोटॅशियम सारखी खनिजे मुबलक असल्याने, ती रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्यासाठी तसेच रक्तशर्करा नियंत्रणात ठेवण्यासाठी एक चांगला पर्याय आहे.
ज्वारीची भाकरी: सर्व हंगामांसाठी उपयुक्त
ज्वारी भाकरी तुलनेने कमी उष्ण असते, त्यामुळे ती सर्व हंगामांमध्ये खाल्ली जाते. थंडीमध्ये ज्वारीची भाकरी खाणे देखील फायदेशीर ठरते कारण ती ग्लुटेन-मुक्त असते आणि फायबरचा उत्कृष्ट स्रोत आहे. ज्वारीतील फायबरमुळे पचनसंस्थेचे कार्य सुधारते आणि बद्धकोष्ठतेसारख्या समस्या कमी होतात. ज्वारीमध्ये कॅल्शियम, लोह, आणि प्रथिने यांसारखे महत्त्वाचे पोषक घटक मोठ्या प्रमाणात आढळतात, जे हाडे आणि स्नायू मजबूत करतात. विशेषतः ज्यांना वजन नियंत्रणात ठेवायचे आहे आणि रक्तातील साखर स्थिर ठेवायची आहे, त्यांच्यासाठी ज्वारीचा ग्लायसेमिक इंडेक्स कमी असल्याने ती एक उत्तम निवड ठरते.
थंडीत शरीराला त्वरित ऊब मिळवण्यासाठी आणि ऊर्जा टिकवून ठेवण्यासाठी बाजरीची भाकरी अधिक चांगली मानली जाते. तर, ज्वारीची भाकरी ही पचन आणि रक्तशर्करा नियंत्रणासाठी उपयुक्त असून ती वर्षभर आहारात समाविष्ट करता येते. आरोग्य तज्ज्ञांच्या मते, बाजरीची भाकरी दिवसा खाल्ल्यास ती शरीरात उष्णता आणि ऊर्जा टिकवून ठेवते, तर ज्वारीची भाकरी रात्रीच्या वेळी पचनास हलकी ठरते. त्यामुळे, दोन्ही भाकरींचे आरोग्यदायी फायदे लक्षात घेऊन आणि आपल्या शारीरिक गरजांनुसार आहारात त्यांचा समावेश करणे योग्य ठरते.