हिवाळ्याच्या दिवसांत अनेकांना कोरडी त्वचा, ताणलेली त्वचा आणि खाजणारी त्वचा अशी समस्या जाणवते. थंडीमुळे हवेतला ओलावा कमी होतो आणि त्वचेतील नैसर्गिक आर्द्रता झपाट्याने कमी होते. (Should I apply sandalwood paste to my face or is it ok to use ready-made powder? read this before applying sandalwood)अशा वेळी त्वचेला थंडावा देणारा, पोषण देणारा आणि नैसर्गिक संरक्षण देणारा उपाय म्हणजे चंदनाचा लेप. भारतीय परंपरेत चंदनाचा वापर सौंदर्य आणि आरोग्यासाठी शतकानुशतके केला जात आहे.
चंदनाचा सर्वात मोठा फायदा म्हणजे त्याचा थंडावा देणारा गुणधर्म. थंडीमध्ये त्वचा कोरडी झाली की ती चुरचुरते, लालसर दिसते किंवा खाज सुटते. चंदनाचा लेप लावल्याने त्वचेला शांतता मिळते आणि त्वचा ताणली जात नाही. चंदन त्वचेवर नैसर्गिक थर तयार करते, ज्यामुळे ओलावा टिकून राहण्यास मदत होते. त्यामुळे कोरडी त्वचा मऊ आणि सुंदर होऊ लागते.
चंदनात दाहशामक आणि जंतुनाशक गुणधर्म असतात. त्यामुळे थंडीमध्ये येणारी खाज, सूज, बारीक पुरळ किंवा चुरचुर यावर चंदन उपयुक्त ठरते. त्वचेवर सतत कोरडेपणा राहिल्याने काही जणांना लहान फोड, जळजळ किंवा लालसरपणा जाणवतो. अशा वेळी चंदनाचा लेप त्वचेला आराम देतो आणि त्रास कमी करतो.
कोरड्या त्वचेसाठी चंदनाचा लेप नियमित वापरल्यास त्वचेचा नैसर्गिक पोत सुधारतो. त्वचा अधिक तजेलदार दिसते आणि निस्तेजपणा कमी होतो. विशेषतः चेहरा, हात आणि पाय यांसारख्या बंद न राहणाऱ्या भागांवर चंदनाचा लेप फायदेशीर ठरतो.
चंदन पावडर वापरावी की उगाळून लावावे?
हा प्रश्न अनेकांना पडतो. उगाळून लावलेले चंदन हे सर्वात शुद्ध आणि प्रभावी मानले जाते. चंदनाचा दगड पाण्यावर किंवा गुलाबपाण्यावर उगाळून तयार केलेला लेप थेट नैसर्गिक असतो. त्यामध्ये कोणतेही रसायन नसते, त्यामुळे त्वचेला जास्त सुरक्षित आणि लाभदायक ठरतो. उगाळलेल्या चंदनाचा सुगंधही सौम्य आणि टिकणारा असतो, जो त्वचेला आणि मनालाही शांतता देतो.
दुसरीकडे, चंदन पावडर वापरणे सोयीचे असते. वेळेअभावी किंवा प्रवासात पावडरचा वापर अधिक सोपा वाटतो. मात्र बाजारात मिळणारी पावडर शुद्ध आहे की नाही, याची खात्री असणे गरजेचे आहे. काही पावडरमध्ये रंग, सुगंध किंवा इतर भेसळ असू शकते. त्यामुळे पावडर वापरताना ती विश्वासार्ह ठिकाणाहून घेतलेली असावी. फायदेशीरतेच्या दृष्टीने पाहिले तर उगाळून लावलेले चंदन अधिक प्रभावी मानले जाते, तर सोयीसाठी चांगल्या प्रतीची चंदन पावडरही उपयोगी ठरू शकते.
हिवाळ्यात त्वचा कोरडी होऊन संवेदनशील होते. अशा वेळी रासायनिक क्रीम्सपेक्षा चंदनासारखा नैसर्गिक उपाय त्वचेसाठी अधिक सुरक्षित ठरतो. चंदन त्वचेला थंडावा देत असले तरी तो थंडावा हिवाळ्यात त्रासदायक ठरत नाही, उलट त्वचा संतुलित ठेवतो.