GST Fraud : तुम्ही जर जीएसटी भरत असाल, तर ही बातमी तुमच्यासाठी महत्त्वाची आहे! चालू आर्थिक वर्षाच्या पहिल्या तिमाहीत (एप्रिल-जून) जीएसटी अधिकाऱ्यांनी तब्बल १५,८५१ कोटी रुपयांचे बनावट 'इनपुट टॅक्स क्रेडिट' (ITC) दावे शोधून काढले आहेत. हे आकडे मागील आर्थिक वर्षाच्या याच काळापेक्षा २९ टक्क्यांनी जास्त आहेत! या कारवाईनंतर बनावट दावे करणाऱ्या लोकांचे धाबे दणाणले आहेत.
विशेष म्हणजे, फसवणूक करणाऱ्या बनावट कंपन्यांची संख्या कमी झाली असली तरी, फसवणुकीची रक्कम मात्र वाढली आहे. आर्थिक वर्ष २०२५-२६ च्या पहिल्या तिमाहीत केंद्र आणि राज्य जीएसटी अधिकाऱ्यांनी एकूण ३,५५८ बनावट कंपन्या पकडल्या आहेत, जी मागील वर्षाच्या याच तिमाहीतील ३,८४० कंपन्यांपेक्षा कमी आहे.
दरमहा १,२०० बनावट कंपन्या पकडल्या जात आहेत!
एका अधिकाऱ्याने दिलेल्या माहितीनुसार, सध्या दरमहा सरासरी १,२०० बनावट कंपन्या पकडल्या जात आहेत. एप्रिल-जून या कालावधीत बनावट कंपन्यांची संख्या कमी होणे हे दर्शवते की, बनावट जीएसटी नोंदणींविरुद्धची मोहीम प्रभावी ठरत आहे.
चालू आर्थिक वर्षाच्या जून तिमाहीत, जीएसटी अधिकाऱ्यांनी ३,५५८ बनावट कंपन्यांद्वारे केलेली १५,८५१ कोटी रुपयांची आयटीसी फसवणूक उघड केली. या कारवाईत ५३ जणांना अटक करण्यात आली असून, ६५९ कोटी रुपये जप्त करण्यात आले आहेत. मागील आर्थिक वर्षात (२०२४-२५) याच तिमाहीत, ३,८४० बनावट कंपन्यांशी संबंधित १२,३०४ कोटी रुपयांची आयटीसी फसवणूक शोधण्यात आली होती. त्यावेळी २६ लोकांना अटक करून ५४९ कोटी रुपये वसूल केले होते.
बनावट कंपनी तयार करून ITC चोरी कशी होते?
इनपुट टॅक्स क्रेडिट (ITC) म्हणजे काय? जीएसटी करप्रणालीनुसार, जेव्हा एखादी कंपनी पुरवठादारांकडून वस्तू किंवा सेवा खरेदी करते, तेव्हा त्यावर भरलेला जीएसटी कर म्हणून दावा केला जाऊ शकतो. सोप्या भाषेत सांगायचे तर, हा तुम्हाला मिळालेला 'क्रेडिट' असतो, जो तुम्ही तुमचा अंतिम जीएसटी भरताना वापरू शकता.
बनावट आयटीसी फसवणुकीमध्ये, काही बेईमान घटक खोट्या किंवा बनावट कंपन्या तयार करतात. प्रत्यक्षात कोणताही व्यवहार नसताना, या कंपन्या खोटी बिले तयार करतात आणि त्या आधारे आयटीसीचा दावा करतात. यामुळे सरकारी तिजोरीचे मोठे नुकसान होते. २०२४-२५ या पूर्ण वर्षात, जीएसटी अधिकाऱ्यांनी ६१,५४५ कोटी रुपयांच्या आयटीसी फसवणुकीत सहभागी असलेल्या २५,००९ बनावट कंपन्या शोधून काढल्या होत्या.
वाचा - 'हा' माणूस फक्त कुत्र्यांना फिरवून महिन्याला कमावतोय ४.५ लाख रुपये, बिझनेस आयडिया व्हायरल!
गोव्याचे मुख्यमंत्री प्रमोद सावंत यांच्या अध्यक्षतेखालील राज्यांच्या अर्थमंत्र्यांची समिती सध्या विशिष्ट क्षेत्रांमधील करचुकवेगिरीचा अभ्यास करत आहे आणि आयटीसी फसवणूक रोखण्यासाठी नवीन मार्ग शोधत आहे.