Amitabh Kant resigns : भारताच्या G२० अध्यक्षपदाच्या यशस्वीतेमागे महत्त्वाचा चेहरा असलेले अमिताभ कांत यांनी आपल्या G20 शेर्पा पदाचा राजीनामा दिला आहे. केरळ केडरचे १९८० च्या बॅचचे निवृत्त भारतीय प्रशासकीय सेवा (IAS) अधिकारी असलेल्या अमिताभ कांत यांची जुलै २०२२ मध्ये भारताचे G20 शेर्पा म्हणून नियुक्ती करण्यात आली होती. त्यांनी आपल्या ४५ वर्षांच्या दिर्घ सरकारी सेवेत अनेक महत्त्वपूर्ण जबाबदाऱ्या यशस्वीपणे पार पाडल्या.
'माय न्यू जर्नी' म्हणत राजीनाम्याची घोषणा
अमिताभ कांत यांनी लिंक्डइनवर 'माय न्यू जर्नी' या शीर्षकाच्या पोस्टमध्ये आपल्या राजीनाम्याची घोषणा केली. पीटीआयच्या वृत्तानुसार, भारताचे G20 शेर्पा म्हणून बहुपक्षीय वाटाघाटींचे नेतृत्व करणे हा त्यांच्या कारकिर्दीतील सर्वात महत्त्वाचा टप्पा होता, असे त्यांनी नमूद केले.
भारताचे G20 अध्यक्षपद: एक निर्णायक यश
अमिताभ कांत यांनी २०२३ मध्ये भारताने सांभाळलेल्या G20 अध्यक्षपदाचे वर्णन 'आतापर्यंतचे सर्वात समावेशक, महत्त्वाकांक्षी, कृती-केंद्रित आणि निर्णायक' असे केले. त्यांनी सांगितले की, जागतिक भू-राजकीय आव्हाने असतानाही, नवी दिल्लीने नेत्यांच्या घोषणेवर एकमत साधले. यामध्ये डिजिटल सार्वजनिक पायाभूत सुविधा, बहुपक्षीय आर्थिक सुधारणा, हवामान वित्त आणि महिलांच्या नेतृत्वाखालील विकास यांसारख्या प्रमुख विकासात्मक प्राधान्यांवर जगाचे लक्ष केंद्रित करण्यात आले.
भारताने प्रत्येक राज्य आणि केंद्रशासित प्रदेशात G20 बैठका घेऊन 'सहकारी संघराज्यवादात' महत्त्वपूर्ण योगदान दिले. यामुळे शहरांचे सौंदर्यीकरण आणि उन्नती झाली, स्थानिक कलाकार आणि कारागिरांना संधी मिळाली आणि स्थानिक पाककृतींना प्रोत्साहन मिळाले.
कांत यांच्या कामगिरीची यादी
आपल्या ४५ वर्षांच्या सरकारी सेवेतील महत्त्वाच्या कामगिरीचा आढावा घेताना अमिताभ कांत यांनी अनेक गोष्टींचा उल्लेख केला.
- आफ्रिकन युनियनचा G20 मध्ये समावेश: जागतिक समावेशकता आणि 'ग्लोबल साउथ' सोबतच्या सहकार्यासाठी भारताची वचनबद्धता पूर्ण करत, आफ्रिकन युनियनला G20 मध्ये यशस्वीरित्या समाविष्ट करण्यात त्यांचा वाटा होता.
- नीती आयोगाचे CEO : २०१६-२०२२ पर्यंत नीती आयोगाचे सीईओ म्हणून काम करताना, त्यांनी परिवर्तनकारी 'आकांक्षावादी जिल्ह्यांच्या कार्यक्रमाचा' (Aspirational Districts Program) भाग असण्याला आपले भाग्य मानले. या कार्यक्रमामुळे भारतातील ११५ सर्वात मागासलेल्या जिल्ह्यांमध्ये सामाजिक-आर्थिक निर्देशकांमध्ये सुधारणा झाली आणि लाखो नागरिकांना संधी मिळाल्या.
- औद्योगिक विकास आणि नवोन्मेष: उत्पादन-संबंधित प्रोत्साहन योजना (PLI), ग्रीन हायड्रोजन मिशन, प्रगत रसायने पेशी आणि अटल इनोव्हेशन मिशनद्वारे उत्पादन वाढवण्यात, औद्योगिक विकासाला गती देण्यात आणि हवामान कृती, अत्याधुनिक नवोन्मेष आणि शाश्वत उद्योगात भारताला जागतिक नेता म्हणून स्थापित करण्यात आयोगाने महत्त्वाची भूमिका बजावली.
- व्यवसाय सुलभता आणि 'मेक इन इंडिया': औद्योगिक धोरण आणि प्रोत्साहन विभागाचे सचिव असताना, त्यांनी 'व्यवसाय सुलभता', 'मेक इन इंडिया' आणि 'स्टार्टअप इंडिया' उपक्रमांवर लक्ष केंद्रित केले.
- 'गॉड्स ओन कंट्री' मोहीम आणि 'अतुल्य भारत': केरळमध्ये आपल्या IAS कारकिर्दीची सुरुवात करताना, त्यांनी तेथील लोकांपासून खूप काही शिकले आणि 'गॉड्स ओन कंट्री' ही मोहीम सुरू केली. तसेच, पर्यटन मंत्रालयात सहसचिव असताना 'अतुल्य भारत' या प्रसिद्ध मोहिमेची संकल्पना त्यांच्याच कार्यकाळात जन्माला आली.
वाचा - टाटा मोटर्सचे शेअर्स ५% ने घसरले, जर तुम्हीही गुंतवणूक केली असेल तर 'ही' महत्त्वाची गोष्ट जाणून घ्या
- अमिताभ कांत यांनी अर्थमंत्री निर्मला सीतारमण आणि परराष्ट्र मंत्री एस. जयशंकर यांचे प्रेरणा, मार्गदर्शन आणि विश्वासाबद्दल आभार मानले. भारत नेहमीच अविश्वसनीय राहिला आहे आणि भविष्यातही राहील, आणि जगाला हे ओळखण्यास मदत करण्यासाठी आपण एका छोट्या मार्गाने योगदान दिले, असे कांत यांनी नमूद केले.