गॅसेसचा त्रास हा आजकाल अत्यंत सामान्य झालेला प्रकार आहे. चुकीचा आहार, घाईगडबडीत खाणे, सतत बसून राहणे किंवा पचनसंस्थेची संवेदनशीलता अशा अनेक गोष्टी यामागे कारणीभूत ठरतात. गॅसची समस्या वारंवार होत असेल, ढेकर, पोटफुगी, छातीत जळजळ, पोटात गुडगुड आवाज येणे असे त्रास जाणवत असतील तर आहारातील बदल खूप प्रभावी ठरु शकतात. (always gassy ? Make these changes in your diet and you won't have any stomach problems. Avoid very common mistakes like these..)योग्य अन्न निवडले तर पचन हलके होते आणि गॅस निर्माण होण्याची शक्यता मोठ्या प्रमाणात कमी होते.
आहारात सर्वप्रथम समाविष्ट करावेत ते हलके, पचायला सोपे आणि पोट शांत ठेवणारे पदार्थ. गरम पाणी, जिरेपाणी किंवा कोमट लिंबूपाणी पचनाला चालना देतात. दही हे नैसर्गिक प्रोबायोटिक असल्याने आतड्यांचे आरोग्य सुधारते आणि गॅस कमी होतो. ओट्स, मूगडाळ, भात, उकडलेल्या भाज्या, पपई, केळी, आवळा, नारळपाणी यांसारखे पदार्थ पोटावर ताण येऊ देत नाहीत. आलं आणि हळद हे नैसर्गिक दाहनाशक असल्याने पचनाला मदत करतात. जेवणात थोडेसे जिरे, ओवा, बडीशेप किंवा हिंग वापरल्यासही पोट हलके राहते. रोजच्या आहारात भरपूर पाणी आणि फायबरयुक्त भाज्या–फळे घेतल्यास आतड्यांची हालचाल नियमित राहते आणि गॅस निर्माण होण्याचा धोका कमी होतो.
दुसरीकडे, काही पदार्थ गॅस वाढवणारे म्हणून ओळखले जातात आणि ते टाळणे किंवा कमी प्रमाणात खाणे आवश्यक असते. तुपकट, तेलकट, फार मसालेदार किंवा तळलेले पदार्थ पचन मंदावतात आणि पोट फुगण्यास कारणीभूत ठरतात. राजमा, छोले, काळा हरभरा, कोबी, फ्लॉवर यांसारख्या भाज्या काहींसाठी गॅस तयार करणारे ठरतात. त्यामुळे त्या उकडून किंवा हलक्या मसाल्यांमध्ये खाल्ल्या तर जास्त चांगले. गव्हाचे जड पदार्थ, मैद्याचे पदार्थ, फास्ट फूड, सॉफ्ट ड्रिंक्स, कोल्ड-ड्रिंक्स किंवा जास्त साखर असलेले पदार्थही गॅस वाढवतात. सतत चहा-कॉफी पिणे किंवा जास्त वेळ उपाशी राहणे यामुळेही अॅसिडिटी आणि गॅस दोन्ही निर्माण होतात.
गॅसची समस्या टाळण्यासाठी फक्त आहारच नव्हे तर खाण्याच्या सवयी सुधारणेही महत्त्वाचे आहे. खूप घाईत किंवा मोबाइल पाहत खाल्ल्याने हवा पोटात जाते, हेही गॅस तयार होण्याचे कारण ठरते. त्यामुळे शांतपणे, नीट चावून, कमी प्रमाणात योग्य वेळ घेऊन खाणे फायदेशीर ठरते. जेवल्यानंतर लगेच झोपणे टाळावे आणि थोडेसे फिरणे पचनासाठी उत्तम असते. योग्य अन्न निवडून, त्रास देणारे पदार्थ टाळून आणि खाण्याच्या सवयी सुधारुन गॅसेसचा त्रास मोठ्या प्रमाणात कमी करता येतो. पोट हलके राहिल्यास केवळ पचनच नव्हे तर एकंदर तंदुरुस्ती आणि ऊर्जा यामध्येही स्पष्ट फरक जाणवतो.