तुरटी किंवा फिटकरी ही आपल्या घरात सहज मिळणारी पण अत्यंत उपयुक्त अशी नैसर्गिक गोष्ट आहे. जुन्या काळापासून तुरटीचा वापर केला जात आहे. (Alum worth 10 rupees is very useful, see how to use alum properly and best.)आधुनिक औषधे आणि उत्पादने उपलब्ध असूनही तुरटीचे स्थान आजही तितकेच महत्त्वाचे आहे, कारण तिचे गुणधर्म परिणामकारक, सुरक्षित आणि बहुपयोगी आहेत.
१. पाणी शुद्ध करण्यासाठी तुरटीचा उपयोग केला जातो. पाण्यात तुरटी फिरवून ठेवली की त्यातील अशुद्ध कण खाली बसू लागतात आणि पाणी अधिक स्वच्छ व पारदर्शक दिसू लागते. ग्रामीण भागात पाणी शुद्ध करण्यासाठी आजही तुरटीचा वापर कायम केला जातो. पाणी भरल्यावर त्यात तुरटी फिरवली जाते. त्यामुळे पाण्यातील जंतू, माती सारे खाली बसते गाळ तळाशी साठतो आणि चांगले शुद्ध पाणी मिळते.
२. शरीरावर आलेली सूज कमी करण्यातही तुरटी मदत करते. तिचे शरीर थंड करणारे गुण सूज उतरवतात आणि दुखण्यावर आराम देतात. हलक्या फुलक्या सुजेवर तुरटीचे पाणी लावल्यास हळूहळू आराम जाणवतो. ती रक्तस्त्राव त्वरित थांबवते आणि संक्रमण होऊ देत नाही. त्यामुळे जखम चिघळत नाही.
३. घश्यातील खवखव आणि दुखण्यावरही तुरटीचा वापर तितकाच करता येतो. कोमट पाण्यात तुरटी विरघळवून गुळण्या केल्यास घशातील सूज कमी होते आणि खवखव शांत होते. दातांच्या समस्या जसे हिरड्यांची सूज, दुर्गंधी किंवा दातदुखीतही तुरटीच्या जंतूनाशक गुणांचा फायदा मिळतो.
४. त्वचेसाठी देखील तुरटी उपयोगी ठरते. दाढी केल्यानंतर लावल्यास ती त्वचेचे छिद्र आकुंचित करते आणि त्वचा शांत ठेवते. पिंपल्सवर किंवा केसांतील कोंड्यावरही तुरटीचे पाणी परिणामकारक मानले जाते. घामाचा वास कमी करण्यासाठी तुरटीचा नैसर्गिक डिओडरंट म्हणून वापर अनेक घरात आजही केला जातो. ती घाम रोखत नाही, परंतु वास निर्माण करणारे जीवाणू कमी करून शरीराला ताजेतवाने ठेवते.
५. घरातील स्वच्छतेपासून ते शरीराची निगा राखण्यापर्यंत तुरटीचे फायदे अनेक आहेत. पाय धुताना तिचे पाणी वापरले तर जंतू कमी होतात आणि पायांची त्वचा स्वच्छ राहते. कारण ते नैसर्गिक जंतूनाशकाचे कार्य करते. तुरटीचा वापर योग्य पद्धतीने आणि मापात केल्यास ती अत्यंत उपयुक्त ठरते. मात्र अतिवापर टाळावा आणि त्वचा संवेदनशील असल्यास आधी चाचणी करुन मगच वापरावे. इतकी साधी दिसणारी पण बहुगुणी तुरटी घरात नेहमी ठेवण्यासारखी आहे.