शरीरात रक्ताची योग्य पातळी राहिली नाही तर थकवा, चक्कर येणे, अंगदुखी, आणि काम करण्याची इच्छाही कमी होते. त्यामुळे रक्तवाढीसाठी आहार आणि जीवनशैली दोन्ही गोष्टींची काळजी घेणे आवश्यक असते. (5 easy remedies to increase blood level and keep anemia away, home remedies )रक्तात मुख्यतः हीमोग्लोबिन असते, जे शरीरात ऑक्सिजन पोचवण्याचे काम करते. हे कमी झाले की शरीर कमकुवत होते. रक्ताची पातळी वरखाली होण्यामागे अनेक कारणे असतात. तसेच रक्तवाढीसाठी साधे घरगुती उपायही करता येतात.
रक्तवाढीसाठी आहारात लोह, फॉलिक अॅसिड, जीवनसत्त्व बी१२ आणि जीवनसत्त्व सी यांचा समावेश असणे गरजेचे असते. लोहयुक्त पदार्थांमध्ये पालक, मेथी, राजगिरा, मसूर डाळ, हरभरा, तसेच गूळ आणि तीळ हे अत्यंत उपयुक्त आहेत. सुकामेव्यात खजूर, मनुका आणि अंजीर रक्तवाढीसाठी उत्तम मानले जातात. लिंबू, संत्री, मोसंबी आणि आवळा यांसारखी फळे जीवनसत्त्व सी पुरवतात आणि शरीरात लोहाचे प्रमाण वाढवतात. त्यामुळे रक्तवाढीसाठीही मदत होते.
फक्त आहारच नाही तर काही सवयी बदलल्यानेही रक्तनिर्मिती सुधारते. दररोज ठराविक वेळी संतुलित आहार घेणे, पुरेशी झोप घेणे आणि व्यायाम करणे या गोष्टी अत्यंत महत्त्वाच्या आहेत. चालणे, योगा आणि प्राणायाम यामुळे रक्ताभिसरण सुधारते आणि शरीर निरोगी राहते. याउलट जास्त प्रमाणात चहा किंवा कॉफी घेणे टाळावे, कारण त्यामुळे लोहाचे शोषण कमी होते. धूम्रपान आणि मद्यपान केल्यास लाल रक्तपेशींचे नुकसान होते, त्यामुळे तेही टाळणे योग्य ठरते.
रक्तवाढीसाठी मन:शांतीसुद्धा तितकीच गरजेची आहे. तणावामुळे शरीरातील हार्मोन्सचा समतोल बिघडतो आणि रक्तनिर्मिती कमी होते. म्हणूनच मानसिक तणावापासून दूर राहणे, सकारात्मक विचार करणे आणि पुरेशी विश्रांती घेणे आवश्यक आहे. कधी कधी शरीरात रक्ताची कमतरता गंभीर पातळीवर गेल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घेणे गरजेचे असते. आवश्यक असल्यास आयर्नच्या गोळ्या किंवा इंजेक्शन घ्यावे लागतात. पण योग्य आहार आणि सवयी ठेवून नैसर्गिकरीत्या रक्त वाढवणे हे सर्वांत सुरक्षित आणि सोपे आहे.