रिठा म्हणजेच Soapnut हा आपल्या घरगुती उपायांपैकी एक जुना, विश्वासार्ह आणि सहज उपलब्ध घटक आहे. पूर्वीच्या काळात केस धुण्यासाठी, कपडे धुण्यासाठी तसेच औषधी उपयोगांसाठी रिठांचा मोठ्या प्रमाणावर वापर केला जात असे. रासायनिक शाम्पू, साबण यांच्या वापरामुळे होणारे दुष्परिणाम लक्षात घेता आज पुन्हा एकदा रिठ्यासारख्या नैसर्गिक उपायांकडे लोकांचा ओढा वाढत आहे. (Do you know these uses of Ritha? You don't need parlors and chemical products!! See how to use soapnut)विविध प्रॉडक्ट्स मध्ये त्याचा वापर केला जातो. मात्र असे प्रॉडक्ट्स वापरण्यापेक्षा रिठा थेट वापरणे जास्त फायद्याचे ठरते.
रिठ्यामध्ये नैसर्गिक सॅपोनीन हा प्रमुख घटक असतो. हेच घटक रिठ्याला फेस येण्याची क्षमता देतात आणि केस व त्वचेवरील मळ, तेल स्वच्छपणे काढून टाकण्यास मदत करतात. यासोबतच रिठ्यामध्ये अँटी ऑक्सिडंट्स, अँटी बॅक्टेरियल आणि अँटीफंगल गुणधर्म आढळतात. काही प्रमाणात जीवनसत्त्व सी, लोह, मॅग्नेशियम व इतर सूक्ष्म खनिजेही त्यात असतात, जे केसांच्या व त्वचेच्या आरोग्यास पोषक ठरतात.
केसांसाठी रिठा अत्यंत फायदेशीर मानला जातो. रिठ्याने केस धुतल्यास टाळू स्वच्छ होते, कोंडा कमी होण्यास मदत होते आणि केसांमधील अतिरिक्त तेल निघून जाते. त्यामुळे केस हलके, मऊ व स्वच्छ वाटतात. रिठ्याचा नियमित वापर केल्यास केसांची मुळे मजबूत होतात, केस गळती कमी होते आणि केसांना नैसर्गिक चमक येते. रासायनिक घटक नसल्यामुळे केस कोरडे न होता त्यांचा नैसर्गिक ओलावा टिकून राहतो.
केसांव्यतिरिक्त रिठ्याचे इतरही अनेक फायदे आहेत. पहिला फायदा म्हणजे त्वचेसाठी त्याचा उपयोग. रिठ्याचे पाणी सौम्य क्लिन्झरप्रमाणे काम करते. त्यामुळे चेहरा किंवा शरीर स्वच्छ करताना त्वचेवर रॅशेस, खाज किंवा अॅलर्जीचा धोका कमी होतो. तेलकट त्वचेसाठी रिठा विशेष उपयुक्त ठरतात.
दुसरा महत्त्वाचा फायदा म्हणजे घरगुती स्वच्छतेसाठी रिठ्याचा वापर करता येतो. रिठ्याच्या पाण्याने कपडे धुतल्यास ते स्वच्छ होतात आणि कपड्यांच्या तंतूंना नुकसान होत नाही. तसेच पर्यावरणपूरक असल्यामुळे रिठा पाण्याचे प्रदूषणही करत नाही. त्यामुळे रिठा हा आरोग्यासोबतच पर्यावरणासाठीही फायदेशीर असा घरगुती उपाय ठरतो.
एकूणच, रिठा हा स्वस्त, सहज मिळणारा आणि बहुपयोगी नैसर्गिक घटक आहे. केसांची निगा, त्वचेची स्वच्छता आणि घरातील दैनंदिन उपयोग अशा विविध पातळ्यांवर रिठ्याचा समावेश केल्यास रासायनिक पदार्थांपासून दूर राहून आरोग्य जपणे नक्कीच शक्य होते.