Krushi Salla : प्रादेशिक हवामान केंद्र, मुंबई व वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठ, परभणी यांच्या संयुक्त अंदाजानुसार मराठवाड्यात पुढील काही दिवसांत वादळी वाऱ्यासह हलक्या ते मुसळधार पावसाची शक्यता वर्तविण्यात आली आहे. (Krushi Salla)
या हवामान बदलाच्या पार्श्वभूमीवर शेतकऱ्यांनी योग्य पूर्वतयारी करणे आवश्यक आहे. या हवामान स्थितीच्या अनुषंगाने विविध पिकांची काळजी, पेरणीचा योग्य वेळ, पशुधनाची सुरक्षितता याबाबत तज्ज्ञांकडून मार्गदर्शन घेणे अत्यंत आवश्यक झाले आहे. (Krushi Salla)
हवामानाचा अंदाज
२९ मे ते ३१ मे या कालावधीत मराठवाड्यात तुरळक ठिकाणी हलका ते मध्यम पाऊस आणि वादळी वाऱ्याची शक्यता वर्तविण्यात आली आहे.
३० मे ते ५ जून या कालावधीत सरासरीपेक्षा जास्त पाऊस आणि तापमानात होणारी घट होणार आहे.
महत्वाचा संदेश
* हा पाऊस पूर्वमोसमी आहे. पेरणीची घाई अजिबात करू नको.
* काढणीस तयार पीक साठवून ठेवा, पावसात भिजणार नाही याची काळजी घ्या.
पीक व्यवस्थापन सल्ला
कापूस
नांगरणी नंतर मोगडणी करावी. मोगडणीनंतर २-३ वखराच्या पाळ्या द्याव्यात. शेवटची वखरणी करण्यापूर्वी कोरडवाहू कापूस लागवडीसाठी ५ टन व बागायती लागवडीसाठी १० टन चांगले कुजलेले शेणखत शेतात समप्रमाणात पसरावे. कापूस पिकाच्या लागवडीसाठी वाण निवडताना जमिन व हवामान, कोरडवाहू किंवा बागायती, लागवडीचा प्रकार व वाणांचे गुणधर्म यांचा विचार करून वाणांची निवड करावी.
तूर
* तुर पिकाच्या पूर्व मशागतीसाठी वखराच्या २ ते ३ पाळ्या द्याव्यात. शेवटच्या पाळी अगोदर चांगले कुजलेले शेणखत किंवा कंपोस्ट खत हेक्टरी ५ टन जमिनीत मिसळून पाळी द्यावी.
* तुर पिकाच्या पेरणीसाठी बीडीएन-2013-41(गोदावरी), बीडीएन-711, बीएसएमआर-736, बीएसएमआर-853 (वैशाली), बीडीएन-716, बीडीएन-2, बीडीएन-708 (अमोल), एकेटी 8811, पीकेव्ही तारा किंवा आयसीपीएल 87119 आदी वाणांचा वापर करावा.
* पावसाळ्यात तूर पिकावरील फायटोप्थोरा करपा टाळण्यासाठी, शेताच्या चारी बाजूस ३ फूट खोल आणि २ फूट रुंद चर काढावी जेणे करून अतिवृष्टी मध्ये शेतातील मातीची धूप होणार नाही व पिकाचे मुळे सडणार नाहीत. तसेच पुढे चरातील पाणी पाऊस ओसरल्यावर शेतातील पिकास परत कामी येईल.
मुग/उडीद
* मुग/उडीद लागवडीसाठी कुळवाच्या २ पाळ्या द्याव्यात. शेवटच्या कुळवणी अगोदर चांगले कुजलेले शेणखत हेक्टरी ५ टन जमिनीत मिसळून पाळी द्यावी.
* मुग पेरणीसाठी कोपरगाव, बीएम-4, बीपीएमआर-145, बीएम-2002-1, बीएम-2003-2, फुले मुग 2, पी.के.व्ही.ए.के.एम 4 आदी वाणांचा वापर करावा तर उडीद लागवडीसाठी बीडीयु-1, टीएयू-1, टीपीयू-4 आदी वाणांचा वापर करावा
भुईमूग
* भुईमूगाच्या पेरणीसाठी वखराच्या २ ते ३ पाळ्या द्याव्यात. शेवटच्या वखरपाळी पुर्वी प्रति हेक्टरी १० गाड्या शेणखत/कंपोस्ट खत पसरून जमिन भुसभूशीत करावी.
* भुईमूग पिकाच्या लागवडीसाठी एसबी-11, जेएल-24, एलजीएन-2 (मांजरा), टीएजी-24, टीजी-26, टीएलजी-45, एलजीएन-1, एलजीएन-123 आदी वाणांचा वापर करावा.
मका
* वखराच्या १ ते २ पाळ्या देऊन जमिन तयार करावी.
* मका पिकाच्या पेरणीसाठी नवज्योत, मांजरा, डीएमएच-107, केएच-9451, एमएचएच, प्रभात, करवीर, जेके-2492, महाराजा, युवराज आदी वाणांचा वापर करावा.
फळबाग सल्ला
केळी / आंबा / सिताफळ
* लागवडीपूर्वी शेणखत + सुपर फॉस्फेट वापरून खड्डे भरावेत.
* लहान झाडांना वादळापासून संरक्षणासाठी काठीने आधार द्यावा.
* शासकीय रोपवाटीकेतूनच रोपे खरेदी करावीत.
द्राक्ष
* रोगग्रस्त पाने काढून फवारणी करावी.
भाजीपाला व फुलशेती
* पूर्व मशागत करून घ्यावी.
* काढणीस तयार पीके वेळेत काढावे.
* जोरदार पावसाचा अंदाज असल्याने पीक सुरक्षित ठिकाणी साठवावे.
पशुधन सल्ला
* वादळी वाऱ्यामुळे जनावरे घरातच ठेवा.
* पावसापासून संरक्षणासाठी निवाऱ्याची व्यवस्था करा.
* स्वच्छ व पुरेसे पाणी उपलब्ध ठेवा.
(सौजन्य: ग्रामीण कृषी मौसम सेवा, वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठ, परभणी)