महाराष्ट्रासह अनेक राज्यांमध्ये, महिलांच्या नावे मालमत्ता खरेदी केल्यास स्टॅम्प ड्यूटीमध्ये काही सूट मिळते. बरेच लोक पत्नीच्या नावावर मालमत्ता खरेदी करतात.
खरेदीच्या वेळी स्टॅम्प ड्युटी व रजिस्ट्रेशन फी
◼️ पत्नीच्या नावाने जमीन घेताना, इतर कोणत्याही व्यक्तीप्रमाणेच स्टॅम्प ड्युटी (Stamp Duty) आणि रजिस्ट्रेशन फी भरावी लागते.
◼️ परंतु काही राज्यांमध्ये (जसे महाराष्ट्रात) महिलांना सवलत असते. महिलांच्या नावाने जमीन घेतल्यास साधारणतः १% ते २% पर्यंत स्टॅम्प ड्युटीमध्ये सूट मिळते.
जमीन खरेदीसाठी पैसा कोणी दिला हे महत्त्वाचे
◼️ जर जमीन पत्नीच्या नावाने घेतली पण पैसा पतीने दिला, तर हे बेनामी व्यवहार ठरू शकते का हे पाहावे लागते.
◼️ बेनामी व्यवहार कायदा नुसार पतीने पत्नीच्या नावाने मालमत्ता घेतल्यास, आणि पैसा स्वतःचा दिला असेल, तरी ती बेनामी समजली जात नाही, कारण कायद्यानुसार पती-पत्नी हे अपवाद आहेत. म्हणजेच यात कायदेशीर अडचण नाही.
इनकम टॅक्सच्या दृष्टीने
◼️ जर पतीने पैसे दिले आणि जमीन पत्नीच्या नावावर आहे, तर जमिनीवरून होणारा नफा (उदा. विक्री केल्यावर Capital Gain) हा पतीच्या नावावर करपात्र (taxable) धरला जातो. कारण पैशाचा मूळ स्रोत पती आहे.
◼️ पण जर पत्नीने स्वतःच्या उत्पन्नातून जमीन खरेदी केली, तर त्या नफ्यावर तिचा कर लागू होतो.
थोडक्यात
◼️ जमीन पत्नीच्या नावाने खरेदी : हो, शक्य आहे.
◼️ स्टॅम्प ड्युटी : महिलांना सवलत मिळते (१–२%)
◼️ बेनामी व्यवहार : पती-पत्नीमध्ये परवानगी आहे.
◼️ इनकम टॅक्स : पैसे कोणी दिले त्यावर करपात्रता ठरते.
◼️ विक्री करताना नफा : संबंधित व्यक्तीच्या (पती/पत्नीच्या) उत्पन्नात धरला जातो.
वरील बाबी कायदेशीरित्या करण्यासाठी कायदेतज्ञ/वकील/निबंधक यांचा सल्ला घेणे महत्वाचे ठरेल.
अधिक वाचा: Mrutyupatra : मृत्युपत्र म्हणजे काय? ते का व कसे करावे? जाणून घ्या कायदेशीर प्रक्रिया