हिंगोली : किटकनाशके, बुरशीनाशकांची फवारणी करतांना निष्काळजीपणामुळे, अनावधानाने अथवा नजर चुकीने विषबाधा होऊ शकते ते टाळण्यासाठी शेतकऱ्यांनी काळजी घ्यावी. फवारणी करताना नेमके काय करावे, याबाबत हिंगोली जिल्ह्याचे जिल्हाधिकारी राहुल गुप्ता व कृषि तज्ञांनी काही सूचना दिल्या आहेत.
शेतकऱ्यांनी घ्यावयाची काळजी
- वारा शांत असताना म्हणजे सकाळी लवकर अथवा सायंकाळी उशिरा फवारणी करावी.
- फवारणी वाऱ्याच्या प्रवाहाच्या दिशेने करावी.
- किटकनाशके, बुरशीनाशकांची फवारणी करण्यापूर्वी शरीराच्या उघड्या भागावर खोबरेल तेलाचे लेपण करुन फवारणी करावी. त्यामुळे त्वचेला बाधा होणार नाही.
- फवारणी करताना किटकनाशकाचा त्वचेशी व डोळ्याशी संपर्क होणार नाही याची दक्षता घ्यावी.
- फवारणी करतांना किटकनाशकाचे अंश नाकाव्दारे श्वसन मार्गात व तोंडाद्वारे पोटात प्रवेश करणार नाहीत, यासाठी नाकाला व तोंडाला मास्क, रुमाल बांधावा. तसेच डोळ्यावर चश्मा घालावा, केस झाकावेत. फवारणी करताना अंगभर कपडे घालावेत.
- शक्यतो वॉटर प्रूफ सुरक्षा कीटचा वापर करावा.
- पिकाची उंची एक फूट वा त्यापेक्षा जास्त असल्यास फवारणी करताना गम बुटचा वापर करावा.
- फवारणीचा व्यवसाय करणारे शेतकरी, शेतमजूर यांनी तालुक्याच्या आरोग्य केंद्रामध्ये नियमित आरोग्य तपासणी करुन घ्यावी.
- किटकनाशके, बुरशीनाशके पिण्याच्या पाण्याच्या स्त्रोतापासून व खाद्यपदार्थापासून दूर ठेवावेत.
- तसेच फवारणी नंतर फवारा व किटकनाशकाचे रिकामे डबे वाहत्या पाण्यात धुऊ नये.
- किटकनाशकाचे रिकामे डबे इतर उपयोगासाठी न वापरता ते खोलवर जमिनीत पुरुन टाकावेत. किटकनाशके, बुरशीनाशके फवारणी करतांना ते वा त्यांचे अंश जनावरांच्या चाऱ्याच्या, खाद्यपदार्थाच्या संपकांत येणार नाहीत वा त्यावर उडून जाणार नाहीत याची दक्षता घ्यावी.
- विहीर, नदी, नाले, ओढे अथवा पानवठे यांच्या संपर्कात किटकनाशके, बुरशीनाशके येणार नाहीत याची दक्षता घ्यावी.
- फवारणी करताना वा फवारणी झाल्यानंतर शेतकरी, शेतमजुरास अस्वस्थ वाटत असल्यास घरगुती उपचार न करता त्वरित नजीकच्या आरोग्य केंद्रात पुढील उपचारासाठी दाखल करावे.
तसेच प्रसार मध्यमांनी शेतकऱ्यांच्या हितासाठी वर्तमानपत्रातून याची मोफत व व्यापक प्रमाणात प्रसिध्दी देण्यात यावी, असे आवाहन जिल्हाधिकारी व कृषि विभागाने केले आहे. ढगाळ वातावरणात ईसी फॉर्मुलेशनऐवजी एससी फार्मूलेशनच्या किटकनाशके, बुरशीनाशकांची फवारणी करावी, असे कृषी विकास अधिकारी, जिल्हा परिषद, हिंगोली यांनी कळविले आहे.