Dairy Business : केंद्र सरकार राष्ट्रीय पशुधन अभियान (एनएलएम) योजना राबवत आहे. या योजनेअंतर्गत पशुपालन, चारा, कुक्कुटपालन इत्यादींसाठी अनुदान दिले जाते. जर तुम्हाला गायी किंवा म्हशी पाळायच्या असतील तर तुम्हाला त्यासाठी कर्ज मिळेल, सरकार ५० टक्के अनुदान देईल.
जर तुम्हाला शेळी पालन व्यवसाय करायचा असल्यास देखील अनुदान दिले जाते. परंतु अनेकदा शेतकऱ्यांना नेमका कोणता व्यवसाय करावा, हे लक्षात येत नाही. आजकाल दूध व्यवसायासोबत इतरही फायदा झाला पाहिजे, या हेतून व्यवसाय करण्यावर भर दिला जातो. या दोहोंमधील फरक समजून घेऊयात...
महाराष्ट्र सरकारच्या एका आकडेवारीनुसार शेळीपालनासाठी सर्वाधिक लोक अर्ज करत आहेत. पशु तज्ञांचे म्हणणे आहे की शेळीपालन हे गाय आणि म्हशीपालनापेक्षा स्वस्त आणि सोपे आहे. कमीत कमी जागेत आणि खर्चात शेळीपालन सुरू करता येते. शेळीपालनातूनही लक्षणीय नफा मिळतो. बाजारपेठेनुसार, शेळीचे मांस आणि दुधाची मागणी वेगाने वाढत आहे.
शेळीपालन स्वस्त आणि सोपे का आहे?
- सर्व प्रकारच्या हवामानात पाळता येणाऱ्या ३९ शेळ्यांच्या जाती आहेत.
- शेळ्यांना ठेवण्यासाठी मोठ्या जागेची आवश्यकता नसते. त्या लहान जागेत आणि इतर प्राण्यांसोबत आरामात राहतात.
- जर जागा मर्यादित असेल तर चांगल्या वाढीसाठी छतावर शेळ्या पाळता येतात.
- बहुतेक नफा शेळीच्या पिलांपासून मिळतो. शेळीची पिल्ले एका वेळी दोन ते चार पिल्ले जन्माला घालतात.
- शेळ्यांना बाहेर चरण्यासाठी नेण्याची गरज नाही.
- शेळ्या शारीरिकदृष्ट्या मजबूत प्राणी आहेत आणि इतर प्राण्यांपेक्षा त्यांना रोग होण्याची शक्यता कमी असते, ज्यामुळे खर्च कमी होतो.
- शेळीच्या दुधासह मांसाला प्रचंड मागणी असते.
- शेळीचे दूध सहज पचण्याजोगे असते आणि त्याचे औषधी मूल्य असते.
- शेळीच्या शेण आणि मूत्रात NPK जास्त असते, ज्याचा वापर जमिनीची सुपीकता सुधारण्यासाठी केला जातो.
- शेळ्या गायी आणि म्हशींपेक्षा २० पट जास्त चारा खातात. त्यामुळे चाऱ्याची व्यवस्था करण्यात कोणतीही अडचण नाही.
- दूध, मांस आणि प्रजननासाठी शेळ्या पाळून मोठा नफा मिळवता येतो.
- शेळ्या पाळण्यासाठी सहज उपलब्ध आहेत आणि गायी आणि म्हशींपेक्षा स्वस्त देखील आहेत.