Join us

डाळिंबांच्या या जातींनी महाराष्ट्राच्या फलोत्पादन क्षेत्रात केली क्रांती; वाचा सविस्तर

By ऑनलाइन लोकमत | Updated: February 18, 2025 14:55 IST

महात्मा फुले कृषि विद्यापीठाने विकसित केलेल्या डाळिंबाच्या गणेश, जी-१३७, मृदुला, फुले आरक्ता, भगवा आणि फुले भगवा सुपर या निर्यातक्षम वाणांबरोबर विविध बाबींवरील शिफारशींमुळे या फळपिकाच्या बाबतीत महाराष्ट्र राज्यात मोठी क्रांती झालेली आहे.

महात्मा फुले कृषि विद्यापीठाने विकसित केलेल्या डाळिंबाच्या गणेश, जी-१३७, मृदुला, फुले आरक्ता, भगवा आणि फुले भगवा सुपर या निर्यातक्षम वाणांबरोबर विविध बाबींवरील शिफारशींमुळे या फळपिकाच्या बाबतीत महाराष्ट्र राज्यात मोठी क्रांती झालेली आहे.

१) गणेश- डाळिंबाचे अनेक वाण असले तरी स्व. डॉ. चिमा यांच्या प्रयत्नाने फळ संशोधन केंद्र, गणेशखिंड, पुणे येथे विकसित झालेली गणेश हा वाण सर्वोत्तम आहे.- या वाणाची फळे आकाराने मध्यम असून बिया मऊ असतात.- दाण्याचा रंग फिकट गुलाबी असून चव गोड असते.

२) जी. १३७- हा वाण गणेश जातीतुन निवड पध्दतीने महात्मा फुले कृषि विद्यापीठाने विकसित केलेला आहे.- या फळाचे दाणे मऊ आहेत व रंग गणेश जाती पेक्षा किंचित गडद आहे.- दाण्याचा आकार व गोडी गणेश पेक्षा सरस आहे.

३) मृदला- हा वाण गणेश व गुल ए शाह रेड या वाणांच्या संकरित पिढीपासून निवड पध्दतीने महात्मा फुले कृषि विद्यापीठाने विकसित केला आहे.- या वाणाची फळे आकाराने मध्यम ३०० ते ३५० ग्रॅम वजनाची असून फळांचा रंग व दाण्याचा रंग गडद लाल असतो.- बी अतिशय मऊ असून दाण्यांचा आकार मोठा आहे.- फळांची गोडी गणेश जातीच्या फळांसारखीच आहे.- फळांचा पृष्ठभाग गडद लाल व चमकदार असतो.

४) फुले आरक्ता- हा वाण गणेश व गुल ए शाह रेड या वाणाच्या संकरित पिढीपासून निवड पध्दतीने महात्मा फुले कृषि विद्यापीठाने विकसित केली आहे.- फळांचा मोठा आकार, गोड टपोरे, मऊ आणि आकर्षक दाणे.- फळांची साल चमकदार आणि गडद लाल रंगाची आहे.

५) भगवा- हा वाण अधिक उत्पादनक्षम असून फळांमध्ये गुणवत्तेचे अपेक्षित घटक असल्याचे आढळुन आले आहे.- या वाणाची फळे १८० ते १९० दिवसांमध्ये परिपक्व होतात.- फळांचा आकार मोठा, गोड टपोरे आणि आकर्षक दाणे, तसेच चमकदार.- आकर्षक रंगाची जाड साल असलेली फळे दूरवरच्या बाजारपेठांसाठी उपयुक्त आहेत.- इतर वाणांच्या तुलनेत हा वाण फळांवरील काळ्या ठिपक्या रोगांसाठी तसेच फुलकिडीस कमी बळी पडणारा आहे.- या सर्व बाबीमुळे भगवा वाणाची महाराष्ट्रातील डाळिंब उत्पादन घेणाऱ्या भागांमध्ये लागवडीस शिफारस करण्यात आली आहे.

६) फुले भगवा सुपर- हा वाण भगवा वाणांमधील निवड पध्दतीने विकसित केला असून तो अधिक उत्पादनक्षम व गुणवत्तेचे दर्शक आहे.- या वाणाची फळे १७६ ते १८० दिवसात परिपक्व होतात.- फळांचा रंग गर्द केशरी, आकार मध्यम, सरासरी वजन २७१ ते २९९ ग्रॅम.- चव गोड व मऊ दाणे असून रसाचे प्रमाण जास्त आहे.

अधिक वाचा: Amba Falgal : आंबा पिकातील फळगळ रोखण्यासाठी करा हे सोपे उपाय

टॅग्स :डाळिंबफलोत्पादनफळेलागवड, मशागतमहाराष्ट्रविद्यापीठराहुरीशेतीशेतकरी