Katepurna Dam Water : अकोला जिल्ह्यातील प्रमुख जलप्रकल्पांमध्ये पावसाळ्याच्या पार्श्वभूमीवर समाधानकारक भर पडत असून, काटेपूर्णा प्रकल्प सध्या ४३.७७ टक्के क्षमतेने भरलेला आहे. (Katepurna Dam Water)
तर पातूर तालुक्यातील निर्गुणा जलप्रकल्प १०० टक्के क्षमतेने भरल्याने शेतकरी आणि ग्रामस्थांमध्ये दिलासा निर्माण झाला आहे. (Katepurna Dam Water)
काटेपूर्णा प्रकल्प : पाणीसाठा ३७.८०२ दलघमी
बार्शीटाकळी तालुक्यातील काटेपूर्णा जलप्रकल्प हा जिल्ह्यातील सर्वात मोठा प्रकल्प असून, याची पूर्ण साठवण क्षमता ८५.८६ दलघमी (दशलक्ष घनमीटर) इतकी आहे. २९ जुलै २०२५ रोजी या प्रकल्पात ३७.८०२ दलघमी पाणीसाठा नोंदवण्यात आला आहे. ही भर ४३.७७ टक्के सिंचन आणि पाणीपुरवठ्याच्या दृष्टीने सध्या ही स्थिती समाधानकारक मानली जात आहे.
निर्गुणा जलप्रकल्प : १०० टक्के भर
पातूर तालुक्यातील निर्गुणा प्रकल्प यंदा समाधानकारक पावसामुळे पूर्ण क्षमतेने भरला आहे. २८.८५ दलघमी क्षमतेचा हा प्रकल्प शंभर टक्के भरल्याने या भागातील शेतकऱ्यांच्या पिकांना सिंचनाचा आधार मिळणार आहे.
जिल्ह्यातील जलसाठ्यांचा आढावा
अकोला जिल्ह्यात पाटबंधारे विभागाच्या अंतर्गत अनेक लघु व मोठे प्रकल्प कार्यरत आहेत.
| तालुका | प्रकल्पाचे नाव | क्षमता (दलघमी) | स्थिती |
|---|---|---|---|
| बार्शीटाकळी | काटेपूर्णा | ८५.८६ | ४३.७७% भर |
| तेल्हारा | वान | ८१.९५ | प्रतीक्षा |
| पातूर | मोर्णा, निर्गुणा | ४१.४६, २८.८५ | मोर्णा – मध्यम, निर्गुणा – १००% |
| मूर्तिजापूर | उमा | ११.६८ | आंशिक |
| विविध | २४ लघुप्रकल्प | ९५.४२ | विविध टक्केवारीत भर |
या प्रकल्पांमधून शेकडो गावांना पिण्याचे पाणी मिळते आणि हजारो हेक्टर शेती सिंचनाखाली येते.
हे जलप्रकल्प जिल्ह्यातील शेती, रोजगार, पाणीपुरवठा, शेतमाल उत्पादन आणि शेतीसंबंधित अर्थव्यवस्थेस चालना देतात. विशेषतः काटेपूर्णा, वान, निर्गुणा, मोर्णा यांसारख्या प्रकल्पांच्या भरावर खरिपातील भात, सोयाबीन, कापूस आणि भाजीपाला पिकांची लागवड केली जाते. त्यामुळे वेळेवर आणि पुरेसा पाणीसाठा असणे ही बाब अत्यंत महत्वाची ठरते.
काही प्रकल्प अद्याप कोरडे
जिल्ह्यातील काही प्रकल्प अद्याप समाधानकारक भर न मिळाल्याने तेल्हारा, मूर्तिजापूर, बाळापूर परिसरातील शेतकरी अद्याप चांगल्या पावसाची वाट पाहत आहेत.
अकोला जिल्ह्याच्या एकूण जलसाठ्यात हळूहळू सुधारणा होत असली, तरीही सर्व प्रकल्प पूर्ण क्षमतेने भरण्यासाठी पावसावरच अवलंबून राहावे लागणार आहे. सध्या तरी निर्गुणा प्रकल्पाची भर आणि काटेपूर्णा प्रकल्पातील साठा यामुळे जिल्ह्याला काही अंशी दिलासा मिळालेला आहे.