Harbhara Varieties : प्रति हेक्टर 32 क्विंटलपर्यंत उत्पादन देणाऱ्या 'या' आहेत हरभऱ्याच्या टॉप 3 व्हरायटी

Harbhara Varieties : अधिक उत्पादनाच्या आयसीएआर विकसित तीन टॉपच्या हरभरा व्हरायटींची माहिती देत आहोत.

Harbhara Varieties : भारतातील सर्वात लोकप्रिय पिकांपैकी हरभरा हे एक पीक आहे. कारण हरभऱ्याची मागणी वर्षभर असते. सध्या रब्बीचा हंगाम सुरु असून या हरभरा पेरणीला सुरवात झाली आहे. अशा स्थितीत अधिक उत्पादनाच्या आयसीएआर विकसित तीन टॉपच्या व्हरायटींची माहिती देत आहोत, सविस्तर जाणून घेऊयात 

आयसीएआरने विकसित केलेल्या सुधारित हरभरा जाती - बीजी ३०२२ काबुली, बीजी ३०४३ देसी आणि पुसा चणा २०२११ देसी (पुसा मानव) यांचा समावेश आहे. या जातींची लागवड केल्यास कमी खर्चात जास्त उत्पादन देऊ शकतात आणि चांगले बाजारभाव मिळवून चांगला नफा मिळवता येईल.

उच्च उत्पादन देणाऱ्या हरभराच्या ३ जाती

१. बीजी ३०२२ काबुली : 
ही हरभराची एक उत्कृष्ट जात आहे, विशेषतः बागायती क्षेत्रांसाठी योग्य. दाणे सामान्यतः मोठे, पांढरे आणि आकर्षक असतात. ज्यामुळे बाजारात मागणी जास्त असते आणि किंमतही जास्त असते. म्हणूनच, ही जात शेतकऱ्यांसाठी अतिरिक्त उत्पन्न मिळवण्यास सक्षम आहे.

महत्त्वाची वैशिष्ट्ये

उत्पादन कालावधी : अंदाजे १४५ दिवस
उत्पादन क्षमता : प्रति हेक्टर १८ ते ३० क्विंटल
लागवड क्षेत्र : उत्तर भारत, मध्य भारत आणि राजस्थानमधील अर्ध-शुष्क प्रदेश
मोठ्या आणि पांढऱ्या दाण्यांमुळे बाजारपेठेत जास्त मागणी आणि चांगले भाव मिळतात. 

२. बीजी ३०४३ देशी
बीजी ३०४३ देशी ही कमी खर्चाच्या लागवडीसाठी विशेषतः विकसित केलेली उच्च दर्जाची हरभरा जात आहे. त्याला कमी खत, कमी सिंचन आणि कमी मजुरीची आवश्यकता असते, ज्यामुळे ती लहान आणि सीमांत शेतकऱ्यांसाठी एक अत्यंत फायदेशीर पर्याय आहे.

महत्त्वाची वैशिष्ट्ये

उत्पादन कालावधी : अंदाजे १३० दिवस (जलद पक्व होणारी जात)
उत्पादन क्षमता : प्रति हेक्टर १६-२५ क्विंटल
रोग प्रतिकार : मुळ कुजणे, मरगळ आणि पानांवर डाग पडण्यापासून संरक्षण करते
मर्यादित संसाधनांमध्येही चांगले उत्पादन देणारा वाण

३. पुसा चणा २०२११ देशी (पुसा मानव)
आयसीएआरने विकसित केलेल्या नवीन पिढीतील सुधारित देसी हरभरा जातींपैकी ही एक आहे. वाढते तापमान आणि अनियमित पाऊस यासारख्या बदलत्या हवामान परिणामांना लक्षात घेऊन ही विकसित करण्यात आली आहे, जेणेकरून शेतकरी सर्व परिस्थितीत चांगले उत्पादन मिळवू शकतील.

प्रमुख वैशिष्ट्ये

उत्पादन कालावधी : १०८ दिवस (सर्वात लवकर पिकणाऱ्या जातींपैकी एक)
उत्पादन क्षमता : प्रति हेक्टर २३ ते ३२ क्विंटल
योग्य क्षेत्र : गुजरात, महाराष्ट्र आणि मध्य प्रदेश
धोकादायक मर रोगाला उच्च प्रतिकारशक्ती

शेतकऱ्यांसाठी फायदे

या सर्व जाती रोगप्रतिकारक आहेत.
मर्यादित सिंचन असतानाही त्या उत्कृष्ट उत्पादन देतात.
शेतकरी चांगले बाजारभाव मिळवून जास्त नफा मिळवू शकतात.
लहान आणि सीमांत शेतकरी त्यांचे उत्पादन वाढवून सहजपणे आर्थिक बळकटी मिळवू शकतात.