सद्यस्थितीतील पोषक वातावरणामध्ये हळद पिकावर कंदमाशीचा प्रादुर्भाव होण्याची शक्यता नाकारता येत नाही. त्यासाठी कंदमाशीचे नियंत्रण करणे गरजेचे आहे.
कंदमाशी नुकसानीचा प्रकार- हळदीवरील कंदमाशीच्या बिन पायाच्या एकदम छोट्या पांढऱ्या अळ्या कंदामध्ये कंद पोखरून नुकसान करतात.- त्यानंतर तेथे रोगकारक बुरशीचा व सूत्रकृमीचा दुय्यम प्रादुर्भाव होऊ शकतो व अशा कंदांना पाणी सुटून ते कंदकुजू लागतात.- कंदमाशीच्या मादी माशा ह्या हळदीच्या खोडाच्या बुंध्याजवळ अथवा उघड्या कंदावर अंडी घालतात.
लांबलेला पावसाळा या किडीसाठी अधिक अनुकूल असतो तेव्हा या किडीच्या व्यवस्थापनासाठी गरजेनुसार योग्य निदान करून स्थानिक तज्ञांचा सल्ला घेऊन गरजेनुसार खालील उपाययोजना कराव्यात.
१) हळदीची लागवड करण्यापूर्वी कंदमाशीच्या प्रतिबंधाकरता क्रिनॉलफॉस २५% प्रवाही २० मिली अधिक दहा लिटर पाणी या प्रमाणात द्रावण तयार करून या द्रावणाची बेणे प्रक्रिया करून हळदीची लागवड करावी.२) हळदीचे उघडे पडलेले कंद मातीने झाकून घ्यावेत.३) एरंड सापळाएरंडीच्या बिया भरडून किंवा एरंडीच्या बियाची पावडर तयार करून त्यापासून पाण्यामध्ये द्रावण तयार करून तयार होणाऱ्या आमिषापासून कंदमाशीच्या माशा आकर्षित करून त्यांचा नाश करणे सुद्धा कंदमाशीच्या एकात्मिक व्यवस्थापन योजनेचा अत्यंत महत्त्वाचा भाग आहे.- सर्वप्रथम एरंडीचे बी २०० ग्रॅम भरडून किंवा पावडर तयार करून दीड लिटर पाण्यामध्ये टाकून आमिष तयार करावे.- साधारणता एक एकर करिता प्लास्टिक किंवा मातीची पसरट तोंडाची तीन ते चार भांडी घ्यावीत.- या प्रत्येक भांड्यामध्ये साधारणता दीड लिटर वर तयार केलेले आमिष टाकावे.- साधारणता एकरी तीन ते चार अशी भांडी हळदीच्या शेतामध्ये वेगवेगळ्या ठिकाणी ठेवावी.- आमिषा मधून निघालेल्या वासामुळे कंदमाशा ह्या या द्रावणाकडे आकर्षित होऊन या भांड्यात पडून मरतात.- त्यामुळे हळदीच्या कंदाचे पुढे होणारे नुकसान टळून बऱ्याच प्रमाणात कंदमाशीचा प्रतिबंध व पुढे होणारा उपद्रव टाळता येतो.४) गरज असेल तर स्थानिक तज्ञांचा सल्ला घेऊन योग्य निदान करून वर निर्देशित एकात्मिक व्यवस्थापन योजनेबरोबर आवश्यकता असल्यास क्विनॉलफॉस २५% प्रवाही २० मिली अधिक दहा लिटर पाणी या प्रमाणात घेऊन स्थानिक तज्ञांकडून योग्य निदान करून गरजेनुसार फवारणी करावी.
अधिक वाचा: आता बियाणे फसवणूक टळणार; खतांची विक्री पॉश मशीनवरून तशी बियाण्यांची विक्री साथी वरून