Tur Production : राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी दिलासादायक बातमी समोर आली आहे. केंद्र सरकारने यंदाच्या हंगामात जाहीर केलेल्या प्रारंभिक उत्पादन अंदाजानुसार देशभरातील तूर (Pigeon pea) उत्पादन सुमारे ३५.६१ लाख टनांपर्यंत पोहोचण्याची शक्यता वर्तविली आहे. (Tur Production)
यापैकी महाराष्ट्राचे योगदान लक्षणीय असणार असून, राज्यात तूर उत्पादनात तब्बल ३.२० लाख टनांची वाढ होण्याचा अंदाज कृषी तज्ज्ञांनी व्यक्त केला आहे.(Tur Production)
सन २०२३-२४ मध्ये राज्यात एकूण १०.१० लाख टन तूर उत्पादन झाले होते. तर यावर्षी हे उत्पादन १३.३० लाख टनांपर्यंत वाढण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे महाराष्ट्राचा देशाच्या एकूण तूर उत्पादनातील वाटा अधिक मजबूत होईल, असे मत कृषी विश्लेषकांनी मांडले आहे.(Tur Production)
उत्पादनवाढीमागील कारणे
राज्यातील तूर उत्पादनात वाढ होण्यामागे अनेक सकारात्मक घटक कार्यरत आहेत.
मान्सूनचा वेळेवर आणि समाधानकारक पाऊस : यंदा अनेक भागांत योग्यवेळी आणि पुरेसा पाऊस झाल्यामुळे तूर लागवडीसाठी अनुकूल वातावरण निर्माण झाले.
सुधारित बियाण्यांचा वापर : उच्च उत्पन्न देणाऱ्या आणि कीड-रोग प्रतिकारक्षम तुरीच्या जातींचा वापर शेतकऱ्यांनी वाढवला.
पीक संरक्षणाबाबत जागरूकता : कीडनियंत्रण, फवारणी आणि तणनियंत्रणासाठी शेतकऱ्यांमध्ये जास्त जागरूकता दिसून आली.
तुरीच्या दरातील वाढ : मागील हंगामात बाजारभाव १०० रुपये किलोपेक्षा जास्त झाल्याने शेतकऱ्यांचा तूर पिकाकडे कल वाढला.
यामुळे यावर्षी तुरीखालील क्षेत्रात वाढ झाली असून उत्पादनही लक्षणीयरीत्या वाढणार आहे.
बाजारस्थिती आणि भावाचा अंदाज
सध्या किरकोळ बाजारात तूरडाळ ११० ते १२० रुपये प्रति किलो दरम्यान विकली जात आहे. उत्पादन वाढल्यास देशातील कडधान्याच्या पुरवठा स्थितीत सुधारणा होण्याची शक्यता आहे. परिणामी, दरांमध्ये काही प्रमाणात स्थिरता येईल, असा अंदाज तज्ज्ञांनी वर्तविला आहे.
तथापि, दरांवर परिणाम करणारे काही घटक अद्याप महत्त्वाचे ठरणार आहेत
हवामानातील अनियमितता
कीड व रोगांचा प्रादुर्भाव
शासकीय खरेदी धोरण
बाजारातील मागणी-पुरवठा तफावत
यामुळे शेतकऱ्यांनी उत्पादनाच्या निर्णायक टप्प्यावर सिंचन, कीड-रोग नियंत्रण आणि बाजारभावाचा अंदाज यावर बारकाईने लक्ष ठेवण्याची गरज असल्याचे कृषी विभागाने स्पष्ट केले आहे.
तूर उत्पादन वाढीचे महत्त्व
तूर हे देशाच्या कडधान्य उत्पादनात महत्त्वाचे पीक आहे. भारतात प्रथिनयुक्त अन्नधान्याच्या वाढत्या मागणीमुळे तुरीला मोठे स्थान आहे. राज्यात उत्पादन वाढल्यास केवळ शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढणार नाही, तर देशातील तूरडाळीच्या आयातीवरही नियंत्रण येईल.
कृषी तज्ज्ञांचा अंदाज
महाराष्ट्रात तुरीचे उत्पादन वाढणे म्हणजे देशाच्या कडधान्य स्वावलंबनाकडे एक मोठे पाऊल आहे. चांगल्या हवामानासह सुधारित बियाण्यांचा वापर आणि बाजारातील सकारात्मक वातावरणामुळे राज्याचा तूर उत्पादनात वाटा यावर्षी विक्रमी राहील, असा अंदाज वर्तविण्यात आला आहे.
यंदाच्या हंगामात तुरीच्या उत्पादनात वाढ होणार असल्याची बातमी शेतकऱ्यांसाठी निश्चितच उत्साहवर्धक आहे. योग्य पिक व्यवस्थापन आणि हवामान स्थिर राहिल्यास महाराष्ट्र देशातील तूर उत्पादनात आघाडीचे स्थान कायम राखेल, असा विश्वास कृषी विभागाने व्यक्त केला आहे.