रामकिशन भंडारे
राज्यातील सर्वात मोठ्या सोयाबीन बाजारपेठांपैकी एक असलेल्या लातूर बाजार समितीत हमाल आणि अडत्यांमध्ये निर्माण झालेल्या वादामुळे सलग तीन दिवस बाजार बंद राहिला आहे. (Latur APMC)
यामुळे दररोज १० ते १५ कोटींची होणारी उलाढाल पूर्णपणे ठप्प झाली असून शेतकऱ्यांपासून व्यापाऱ्यांपर्यंत सर्वच घटकांना मोठा फटका बसला आहे.
बाजारात ठप्प व्यवहार
गुरुवारपासून 'डबल एस बारदाना' या मुद्द्यावरून हमालांनी कामबंद आंदोलन सुरू केले.
त्याचा परिणाम म्हणून शेतकऱ्यांनी आणलेला माल बाजारात तसाच पडून आहे.
लातूर बाजारात ३० ते ४५ कोटींची उलाढाल ठप्प
वाहने, ट्रॅक्टर, ट्रॉली यांची गर्दी
हमाल–अडत्यांचा वाद सुटत नसल्याने तणाव कायम
शनिवारी बाजार सुरू होईल, अशी शेतकऱ्यांना आशा होती. मात्र, बाजार समिती प्रशासन, अडते आणि हमालांची बैठक होऊनही तोडगा न निघाल्याने बाजार पुन्हा बंदच ठेवावा लागला.
रब्बी पेरणीवर परिणाम
बाजार बंद असल्यामुळे शेतकरी तीन दिवसांपासून माल घेऊन बाजारात चकरा मारत आहे.
त्याचा थेट परिणाम रब्बी पेरणीवर होताना दिसत आहे.
खत, बियाणे, इंधन, मजुरी यांची उधारी चुकती ठप्प
आर्थिक तणाव वाढला
बाजारातील राजकारणाचा फटका थेट शेतकऱ्यांना
शेतकरी वर्गामध्ये संताप आणि असंतोष वाढत असल्याचे चित्र आहे.
हमीभाव खरेदी केंद्रेही कुलूपबंद
सोयाबीनसाठी शासनाने हमीभाव (MSP) खरेदी सुरू केली असली तरी परिस्थिती अत्यंत गंभीर आहे.
मे ते ऑक्टोबरपर्यंत अतिवृष्टीमुळे खरीप हंगाम बाधित
रब्बीची पेरणी आधीच उशीरा
४० मंजूर शेतकरी उत्पादक कंपन्यांपैकी बऱ्याच जणांकडे बारदाना उपलब्ध नसल्याने खरेदी सुरूच नाही
फेडरेशनकडे असलेला जुना बारदाना संपत आल्यामुळे खरेदी मंदावली
शनिवारपर्यंत १५ केंद्रांवर फक्त ३२,६९२ क्विंटल सोयाबीन खरेदी
२८,८४१ शेतकऱ्यांनी नोंदणी
पुढील खरेदीवर मोठे प्रश्नचिन्ह
बारदाना समस्येमुळे एमएसपी खरेदीही विस्कळीत झाली असून शेतकऱ्यांचे उत्पन्न अडकल्यामुळे संकट अधिक गंभीर बनले आहे.
आठवड्यातील सोयाबीन आवक–उलाढाल (लातूर बाजार समिती)
| वार | आवक (क्विंटल) | सर्वसाधारण दर (₹) | उलाढाल (₹) |
|---|---|---|---|
| सोमवार | १७,७२१ | ४६०० | ८,१५,१६,६०० |
| मंगळवार | २३,५४८ | ४५५० | १०,७१,४३,४०० |
| बुधवार | १८,२४६ | ४५५० | ८,३०,१९,३०० |
बुधवारनंतर बाजार बंद असल्याने पुढील उलाढाल शून्य.
बाजार बंदीचे मुख्य कारण काय?
डबल एस बारदाना वाद
नवीन बारदाना उपलब्ध नाही
जुना बारदाना संपत आला
व्यापारी–हमालांमध्ये दर व अटींवर मतभेद
प्रशासनाचा तोडगा निघत नाही
त्यामुळे खरेदी पूर्णपणे बंद, व्यवहार ठप्प, शेतकऱ्यांचा माल अडकून पडला
शेतकऱ्यांना बसलेला तिहेरी फटका
* बाजार बंद – माल विक्री बंद
* MSP खरेदी केंद्र बंद किंवा मंदावलेले
* रब्बी पेरणी आणि घरखर्चासाठी पैसा नसल्याने आर्थिक ताण
लातूर बाजारातील परिस्थिती आणखी दोन–तीन दिवस अशीच राहिल्यास शेतकरी मोठ्या आर्थिक अडचणीत सापडण्याची भीती व्यक्त केली जात आहे.
लातूरच्या प्रमुख बाजारपेठेतील व्यापार ठप्प असल्याने शेतकरी, हमाल, वहातूकदार, मजूर, व्यापारी – सर्वच घटक अडचणीत आले आहेत. बारदाना समस्या आणि हमाल–अडत्यांचा वाद त्वरित सुटला नाही तर येणाऱ्या दिवसांत परिस्थिती अधिक बिकट होण्याची चिन्हे आहेत.
अधिक वाचा : Latur APMC : 'बारदाना' वरून लातूर बाजार समिती बंद; शेतकऱ्यांची मोठी गैरसोय वाचा सविस्तर