Bhuimung Harvest : उत्पादन आणि तेलाचे प्रमाण वाढवण्यासाठी भुईमुगाला वेळेवर पाणी देणे आणि काढणी करणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. कापणीच्या वेळी रोपांची वाढ आणि शेंगांच्या विकासाकडे लक्ष देणे हे चांगल्या उत्पादनाचे यश आहे. भारतीय कृषी संशोधन परिषदेने (ICAR) भुईमूग काढणीपूर्वी काही महत्त्वाच्या खबरदारी घेण्याचा सल्ला दिला आहे.
शेंगांची वाढ आणि पाणी व्यवस्थापन
भुईमूंग पिकात शेंग तयार होत असताना शेतात पुरेसा ओलावा असणे आवश्यक आहे. जर ओलावा कमी असेल तर शेंगांच्या वाढीवर परिणाम होऊ शकतो. म्हणून, रोपांच्या वाढीच्या टप्प्यानुसार वेळोवेळी पाणी देणे फायदेशीर आहे.
फुलधारणा आणि शेंगांचा कालावधी
भुईमूंगाच्या झाडांना एकाच वेळी फुले येत नाहीत. समूहातील जातींना (Variety) सुमारे दोन महिने फुले येतात आणि पसरणाऱ्या जातींना सुमारे तीन महिने फुले येतात. दोन्ही जातींना शेंगा पूर्णपणे विकसित होण्यासाठी किमान दोन महिने लागतात.
भुईमूंग काढणीची योग्य वेळ
सामान्य परिस्थितीत, लवकर आणि उशिरा जातींची कापणी अनुक्रमे १०५ आणि १३५ दिवसांत केली जाते. अशा परिस्थितीत, झाडांची पाने गळतात आणि झाडे सुकतात. कापणीपूर्वी शेतकऱ्यांनी झाडे पिवळी पडतील, याची खात्री करावी. बहुतेक पाने पिकल्यावर पीक काढावे. उशिरा काढणी केल्याने शेत ओले असताना निष्क्रिय नसलेल्या जातींमधील रोपे पुन्हा उगवण्याची शक्यता असते.
पीक उत्पादनाचे निरीक्षण
काढणीआधी पिकाची परिपक्वता तपासण्यासाठी शेतातून काही रोपे काढून पाहावीत. प्रत्येक रोपाला जास्तीत जास्त पूर्ण विकसित आणि परिपक्व शेंगा आल्याचे निदर्शनास आल्यावरच काढणी करावी.
शेंगा वाळवणे
काढणीनंतर, शेंगा पूर्णपणे वाळवणे आवश्यक आहे. शेंगांमध्ये ९-१० टक्के आर्द्रता येईपर्यंत वाळवण्याची प्रक्रिया चालू ठेवावी. यामुळे शेंगांची गुणवत्ता आणि तेलाचे प्रमाण टिकून राहते.