Goat Sheep winter Care : नोव्हेंबर-डिसेंबर महिन्यात थंडीचे दिवस असल्याने या काळात शेळ्या मेंढ्याची अधिक काळजी घ्यावी लागते. यामध्ये गोठा, आहार, पाणी याचे नियोजन करावे लागते. शिवाय गाभण शेळ्या मेंढ्याची विशेष काळजी घ्यावी लागते.
शेळ्यांचे व्यवस्थापन
नोव्हेंबर व डिसेंबरमधील शेळ्यांतील व्यवस्थापन पैदाशीचे बोकड शेळ्यांपासून वेगळे ठेवावेत. विणाऱ्या शेळ्यांसाठी गोठ्यात स्वतंत्र व्यवस्था करावी. गाभण जनावरांचा आहार व आरोग्यावर लक्ष ठेवावे.
मेंढीचे व्यवस्थापन
नोव्हेंबरमधील मेंढ्यांतील व्यवस्थापन थंड हवेपासून कळपाचे संरक्षण करावे. नवजात कोकरांना व मेंढ्यांचे थंडीपासून संरक्षण करावे. कोकरांचे शारीरिक वजन घेऊन नोंदी ठेवाव्यात. गाभण मेंढ्या व मेंढेनरांना ४०० ग्रॅम पशुखाद्य खाऊ घालावे.
हेही लक्षात ठेवा...
- गोठा व्यवस्थापन : कोरडे आणि उबदार : गोठा कोरडा आणि उंचावर असावा, जेणेकरून थंडी आणि आर्द्रता आत येणार नाही.
- हवा खेळती : गोठ्यात हवा खेळती राहील, पण थेट थंड हवा लागणार नाही अशी व्यवस्था करा.
- स्वच्छता: गोठा नियमितपणे स्वच्छ ठेवा आणि त्यात शेण साचू देऊ नका, कारण ओलावा आणि घाण रोगांना आमंत्रण देतात.
- ऊर्जेची गरज : हिवाळ्यात शरीराचे तापमान टिकवण्यासाठी जास्त ऊर्जा लागते, म्हणून आहारात वाढ करा.
- पौष्टिक चारा : गवत, अल्फल्फा (Alfalfa) किंवा मिश्र चारा द्या. अल्फल्फा प्रथिने आणि ऊर्जेचा चांगला स्रोत आहे.
- पाणी : त्यांना स्वच्छ आणि ताजे पाणी पिण्यासाठी उपलब्ध करून द्या.
- श्वसनविकार : ओलाव्यामुळे श्वसनाचे आजार होऊ शकतात, म्हणून गोठ्यातील आर्द्रता नियंत्रित करा.
- रोगप्रतिकारशक्ती : रोगप्रतिकारशक्ती वाढवण्यासाठी आवश्यक लसीकरण आणि जंतनाशक औषधे वेळेवर द्या.
- प्रजनन व्यवस्थापन : या काळात काही शेळ्या-मेंढ्या माजावर येऊ शकतात. योग्य नरांची निवड करून प्रजनन करता येते.
- वैद्यकीय सल्ला : पशुवैद्यकाशी संपर्क साधून हिवाळ्यासाठी आवश्यक औषधे आणि व्यवस्थापनाबद्दल सल्ला घ्या.
- ग्रामीण कृषी मौसम सेवा आणि विभागीय संशोधन केंद्र, इगतपुरी